Meteen naar document

Recht samenvatting

Vak

Recht

999+ Documenten
Studenten deelden 1223 documenten in dit vak
Schooljaar: 19/20
Geüpload door:
Anonieme Student
Dit document is geüpload door een student, net als jij, die anoniem wil blijven.
Arteveldehogeschool

Reacties

aanmelden of registreren om comments te posten.

Preview tekst

Recht

    1. Algemene inleiding_______________________________________________________
      1. Verantwoording___________________________________________________________
      1. Het begrip Recht___________________________________________________________
      • 1.2. Algemeen______________________________________________________________________
        • 1.2.1. Geheel van gedragsregels en normen___________________________________________
        • 1.2.1. Door de staat/ overheid opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen_____________
        • 1.2.1. Afdwingbare normen________________________________________________________
        • 1.2.1. Normen die de ordening van het maatschappelijk leven beogen______________________
    1. Indeling van het recht_____________________________________________________
      1. Objectief recht – subjectief recht______________________________________________
      1. OBJECTIEF RECHT (onderverdeling)____________________________________________
      • 2.1. Publiekrecht____________________________________________________________________
      • 2.1. Privaatrecht____________________________________________________________________
      • 2.1. Gemengde takken_______________________________________________________________
      1. SUBJECTIEF RECHT (onderverdeling)___________________________________________
      • 2.1. Vermogensrecht_________________________________________________________________
      • 2.1. Persoonlijkheidsrechten__________________________________________________________
      1. Internationaal recht – Nationaal recht__________________________________________
      1. Materieel – formeel recht____________________________________________________
    1. Bronnen van het recht___________________________________________________
      1. Wetgeving sensu lato______________________________________________________
      • 3.1. Formele en materiële wet________________________________________________________
      • 3.1. Internationale verdragen en secundair internationaal recht_____________________________
      • 3.1. De Grondwet__________________________________________________________________
        • 3.1.3. Wijziging Grondwet________________________________________________________
        • 3.1.3. Staatshervorming__________________________________________________________
        • 3.1.3. Evocatierecht_____________________________________________________________
      • 3.1. Scheiding der machten__________________________________________________________
      • 3.1. De wet_______________________________________________________________________
        • 3.1.5. Decreten en ordonnantie (regionaal)__________________________________________
      • 3.1. Salduswet_____________________________________________________________________
      • 3.1. Wetgevend instrument__________________________________________________________
      1. Gezaghebbend____________________________________________________________
      • 3.2. Rechtspraak___________________________________________________________________
      • 3.2. Rechtsleer____________________________________________________________________
      • 3.2. Gewoonte_____________________________________________________________________
      • 3.2. Algemene rechtsbeginselen_______________________________________________________
    1. Structuren en instellingen________________________________________________
      1. Algemene beginsels________________________________________________________
      • 4.1. Representatieve Parlementaire Monarchie__________________________________________
      • 4.1. Scheiding der machten__________________________________________________________
      • 4.1. Rechtstaat____________________________________________________________________
      • 4.1. Erfelijke Constitutionele Monarchie________________________________________________
  •  - 4.1. Federale staat_________________________________________________________________
      1. Stemmen________________________________________________________________
      1. Federale Wetgevende Macht________________________________________________
      • 4.3. Bevoegdheden van het Federaal Parlement__________________________________________
      1. Federale Uitvoerende Macht________________________________________________
      • 4.4. De Koning_____________________________________________________________________
      • 4.4. De Federale regering____________________________________________________________
        • 4.4.2. Samenstelling Federale Regering______________________________________________
      1. Gemeenschappen_________________________________________________________
      • 4.5. Wetgevende Macht_____________________________________________________________
      • 4.5. Uitvoerende Macht_____________________________________________________________
      • 4.5. Bevoegdheden_________________________________________________________________
      1. Gewesten________________________________________________________________
      • 4.6. Wetgevende Macht_____________________________________________________________
      • 4.6. Uitvoerende Macht_____________________________________________________________
      • 4.6. Bevoegdheden_________________________________________________________________
      • 4.6. Beginselen van bevoegdheidsverdeling______________________________________________
        • 4.6.4. Residuaire bevoegdheden voor de federale staat_________________________________
        • 4.6.4. Exclusieve bevoegdheden van gemeenschappen en gewesten______________________
    1. Rechtshandhaving_______________________________________________________
      1. Enkele gerechtelijke functies________________________________________________
      1. Burgerlijke Procedure (Eerste aanleg)_________________________________________
      • 5.2. Inleiding op tegenspraak – Burgerlijke procedure______________________________________
        • 5.2.1. Inleiden van een Burgerlijke procedure_________________________________________
      • 5.2. Inleidende zitting van een Burgerlijke procedure______________________________________
        • 5.2.2. Terechtzitting_____________________________________________________________
        • 5.2.2. Pleidooi__________________________________________________________________
        • 5.2.2. Vonnis___________________________________________________________________
      1. Strafprocedure____________________________________________________________
      1. Rechtsmiddelen___________________________________________________________
      • 5.4. Gewone rechtsmiddelen – verzet en hoger beroep____________________________________
      • 5.4. Buitengewone rechtsmiddelen – cassatieberoep______________________________________
      1. Bevoegdheid van de rechtbanken____________________________________________
      1. Rechtbanken en hoven – Enkele begrippen_____________________________________
      1. Vredegerecht_____________________________________________________________
      1. Politie rechtbank__________________________________________________________
      1. Rechtbank van eerste aanleg________________________________________________
      • 5.9. Familie- en jeugdrechtbank_______________________________________________________
      • 5.9. Burgerlijke rechtbank____________________________________________________________
      • 5.9. Correctionele rechtbank_________________________________________________________
      • 5.9. Strafuitvoering rechtbank________________________________________________________
      • 5.9. Voorzitter rechtbank van eerste aanleg_____________________________________________
      1. Ondernemingsrechtbank___________________________________________________
      1. Arbeidsrechtbank_________________________________________________________
      1. Arrondissementsrechtbank__________________________________________________
      1. Hof van beroep___________________________________________________________
  1. Algemene inleiding

  2. Verantwoording

  • Recht is een zaak van alle burgers
  • Iedereen wordt met recht geconfronteerd/ onontbeerlijk voor iedereen (Alle wetten worden gepubliceerd in het Belgisch staatsblad)
  • Moraal en godsdienstige regels horen niet (noodzakelijk) tot ons rechtssysteem o Moraal = Geestelijke volmaking van de mens als individu (bv: abortuswet, euthanasiewet, belastingwet, ...) o Godsdienstige regels = Beoogt de eeuwige zaligheid van de mens (Bv: feestdagen, zondagen, ...)
  1. Het begrip Recht 1.2. Algemeen
  • Een geheel van gedragsregels en normen (verbod, gebod, ...) o Verbods-, gebods-, toelatings- of organieke regels o Dwingend of aanvullend recht o Algemene of individuele normen
  • De regels zijn opgelegd + bekrachtigd door de overheid
  • De regels zijn afdwingbaar (politie/ rechtbank)
  • Ordening van het maatschappelijk leven

1.2.1. Geheel van gedragsregels en normen  Verbods-, gebods-, toelatings en organieke regels

  • Gebods- / verbods- = “Je mag niet” / “Je moet”
  • Toelating = “Je mag”
  • Organieke = Regels die iets organiseren (Bijvoorbeeld: Aantal volksvertegenwoordigers, soorten rechtbanken die worden opgericht)

 Aanvullend of dwingend Dwingend recht = MOET nageleefd worden/ Regels mogen niet afwijken/ verplicht - Regels die de openbare orde & goede zeden aanbelangen o Openbare orde = niet moorden, geen smaad aan de politie o Goede zeden = Geen openbare dronkenschap, vandalisme o Zwakkere personen = Minderjarigen, mindervaliden

Aanvullend recht = Regels waarvan afgeweken mag worden/ Als partijen anders beslissen

Het onderscheid tussen deze twee soorten Als burgers tegen regel van dwingend recht in, afwijkende overeenkomst invullen, dan wordt de afwijking van het dwingend recht gesanctioneerd met de nietigheid van de genoemde overeenkomst.

 Algemene of individuele normen - Algemene norm = Voor iedereen gelijk van toepassing - Individuele norm = Dit richt zich tot één bepaald persoon

4

1.2.1. Door de staat/ overheid opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen Waar mensen samenwerken heeft men regels nodig om goed te kunnen functioneren. Aangezien de staat soeverein (onafhankelijk), geldt het recht boven elk ander normenstelsel. Staat = entiteit die beschikt over een bevolking, een grondgebied en een regering die gezag uitoefent.

  • Rechtsregels zijn opgelegd door de overheid o GAS-boete = Sluikstorten, wildplassen, emissiezone, ...
  • Gewoonte o Herhaaldelijke gedraging van rechtssubjecten & een door de overheid opgelegde / erkende sanctie
  • Rechtsregels gecreëerd door rechtsspraak

1.2.1. Afdwingbare normen Rechtsregels hebben tot doel om een bepaald gedrag af te dwingen van burgers. Meestal vrijwillig nageleefd, maar toch belangrijk om af te dwingen indien ze het niet vrijwillig doen.

1.2.1. Normen die de ordening van het maatschappelijk leven beogen Ordening van het maatschappelijk leven is het kenmerk dat recht onderscheidt van alle andere normensystemen die de mens kent.

  • Individueel wezen = Mens wilt zoveel mogelijk zelf doen
  • Sociaal wezen = De mens heeft andere nodig om iets te bereiken

5

  1. OBJECTIEF RECHT (onderverdeling)

2.1. Publiekrecht Wat? Regelt de algemene belangen en heeft betrekking op de inrichting, de werking en de onderlinge verhoudingen van de overheidsorganen en op de verhouding van de overheid tot de burgers

Hoe? 1. Regelt de inrichting, organisatie en werking van de staat 2. Bepaalt de rechtsbetrekkingen van de staat, zijn onderdelen en organen t.o. elkaar

Indeling? A. Grondwettelijk of constitutioneel recht (Grondwet) Recht dat de regels omvat die de vestiging, de structuur en de uitoefening van het soevereine gezag betreden. Regelt de inrichting van de staatsmachten, hun onderlinge verhouding en de grondrechten die aan de burgers zijn toegekend

B. Administratief of bestuursrecht (bv: Vergunningen) Omvat regels over de inrichting en de werking van de organen van de uitvoerende macht. Het bepaalt hoe de staat en zijn onderverdelingen functioneren.

C. Strafrecht

  • Materiële strafrecht = “feiten”, regels die rechten toekennen en plichten opleggen/ Beschrijft de strafbare feiten (misdrijven) en de eraan verbonden straffen. (3 soorten misdrijven) o Overtredingen = politiestraf = Politie RB o Wanbedrijven = Correctionele straf = Corr. RB o Misdaden = Criminele straf = Hof van assisen

  • Formele strafrecht = Geeft aan hoe de naleving van het materiële recht verzekerd kan worden

D. Fiscaal recht of belastingrecht Innen van belastingen, worden verdeeld in directe en indirecte belastingen Direct = Voortdurende toestand van personen Indirect = Gebeurtenissen van toevallige of voorbijgaande aard

7

2.1. Privaatrecht Wat? Regelt de verhouding tussen burgers onderling

Hoe? Ordenen van rechtsverhoudingen tussen burgers onderling en t.o. publiekrechtelijke rechtspersonen

Indeling? A. Burgerlijkrecht = Gemeenschappelijk voor alle burgers Rechtstakken als onderdeel van het burgerlijk recht - Personenrecht - Goederenrecht - Familierecht - Familiaal vermogensrecht (Erfrecht & huwelijksvermogensrecht) - Verbintenissenrecht - Benoemde contracten

B. Internationaal privaatrecht = Regelt voor grensoverschrijdende gevallen

2.1. Gemengde takken Wat? Sommige takken kunnen niet onder het publiek- of privaatrecht horen, omdat ze kenmerken vertonen van beide categorieën.

Indeling? 1. Ondernemings- en economisch recht 2. Vennootschapsrecht 3. Burgerlijk procesrecht 4. Sociaalrecht

8

  1. Bronnen van het recht  Wetgeving Sensu Lato (bindend)

 Gezaghebbend (niet bindend) - Rechtspraak - Rechtsleer - Gewoonte - Algemene rechtsbeginsels

  1. Wetgeving sensu lato 3.1. Formele en materiële wet  Formele wet Handelingen gemaakt door de federale wetgevende macht (= kamer, senaat & de koning) (bijvoorbeeld: Gewoonte, wet, rechtspraak, rechtsleer en algemeen rechtsbeginsel)

 Materiële wet Behoren tot de formele bronnen maar zijn alle algemeen bindende voorschriften Uitwendige factoren (geografisch, biologisch, ...) Rationele en intellectuele factoren, juridische inspiratiebronnen (rechtsleer, rechtspraak, ...) en de wil

10

3.1. Internationale verdragen en secundair internationaal recht = Europa heeft altijd voorrang op Belgische wetten!!

  • Bilaterale (wederzijdse binding)/ multilaterale (veelzijdige) verdragen
  • Recht v/d Europese Unie  Richtlijnen (Verbindend & toepasselijk in elke lidstaat)  Verordeningen (Verbinding enkel ten aanzien van het resultaat voor elk lidstaat)  Besluiten (Verbinding in al zijn voordelen)
  • Bij tegenstrijdigheid: Internationale recht gaat voor nationaal recht
  • Bindend

 Primair recht Door & voor lidstaten waaruit verdragen komen (bv: EVRM = Europees Verdrag v/d Rechten v/d Mens) - Recht op onderwijs - Recht op Godsdienst

 Secundair Door instelling zoals Europese commissie waaruit richtlijnen, verordeningen en besluiten komen

  1. Europese Commissie doet een wetsvoorstel (Krijgt verzoeken van landen, bedrijven of burgers; doet voorstel voor een wet- of regel)
  2. Europees Parlement beoordeelt de wet (Doet voorstel tot verbetering, stemming over alle voorstellen, meerderheid beslist)
  3. Voorstel gaat naar de Raad (Europese raad) (Beoordeelt voorstellen van Parlement en eerste voorstel van de commissie)
  4. Akkoord? => Publicatieblad (Wet wordt ingevoerd)
  5. Niet akkoord? => Onderhandeling met het parlement

11

3.1. De wet

  • Afkomstig van federale wetgevende macht
  • Bindend
  • Totstandkoming van een wet
  1. Wetgevend initiatief (Volksvertegenwoordiger, Senaat of koning kan een voorstel doen)
  2. Advies Raad van State
  3. Parlementaire commissie (Maakt verslag over het voorstel)
  4. Plenaire vergadering & rol van kamer en Senaat (Een stemming, ‘wordt de wet aangenomen of niet?’)
  5. Bekrachtiging, afkondiging en bekendmaking (Bekrachtig door de koning = gelezen en akkoord, afkondiging en bekendmaking in het Belgisch Staatsblad)

Voorstel van de koning = Wetsontwerp Voorstel van de kamer = Wetsvoorstel

Parlementaire commissie =/ onderzoekscommissie

 Onderzoekscommissie Onderzoeken of alles goed verloopt, zij kunnen ter plaatse gaan& getuigen vragen

 Koninklijke besluiten Initiatief komt toe aan de Koning als hoofd van de uitvoerende macht

 Ministeriële besluiten Uitgevaardigd door 1 of meer Ministers en gepubliceerd in het Belgisch SB

13

Besluit Minister

Besluit regering

Decreet / Ordonnantie

Ministerieel besluit

Koninklijk besluit

Wet (in enge zin)

Federaal niveau

Grondwet

Internationale en Europees recht

Regionaal niveau

Provinciaal niveau

Provinciale reglementen

Gemeentelijk niveau

Gemeentelijke reglementen

3.1.5. Decreten en ordonnantie (regionaal)  Decreet

  • Uitgevaardigd door het Vlaams/ Frans/ Waals/Duits Parlement
  • Situering op regionaal niveau
  • Goedgekeurd bij gewone meerderheid
  • Even krachtig als een federale wet  Ordonnanties
  • Uitgevaardigd door het Brussels Hoofdstedelijke Parlement
  • Goedgekeurd bij gewone meerderheid
  • Binnen het Brusselse Gewest

Bestaat enkel uit de kamer

3.1. Salduswet Iedereen heeft recht op een advocaat

3.1. Wetgevend instrument Wat ze maken, decreet, verslag, ...

14

  1. Structuren en instellingen

  2. Algemene beginsels België =

  • Representatieve Parlementaire Democratie
  • Scheiding der machten
  • Rechtstaat
  • Erfelijke constitutionele monarchie
  • Federale staat

Niveau Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechtelijke macht Federaal Federaal parlement (+ koning)

 WET

Koning & federale regering

Hoven en rechtbanken

Regionaal/ deelstatelijk

Parlementen ( kamer)

 DECRETEN & ORDONNANTIES

Regeringen Idem

Provinciaal Provincieraad

 PROVINCIALE REGLEMENTEN

Bestendige deputatie + provinciegouverneur

Idem

Gemeentelijk Gemeenteraad

 GEMEENTELIJKE REGLEMENTEN

College van Burgemeester en schepenen + burgemeester

Idem

4.1. Representatieve Parlementaire Monarchie  Representatief = Stemmen  Parlementair = Macht ligt bij het parlement  Democratie = Macht ligt bij het volk

4.1. Scheiding der machten  Wetgevende macht  Uitvoerende macht  Rechtelijke macht

16

4.1. Rechtstaat De macht van verschillende staatsinstellingen is beperkt Dit gebeurt op 2 manieren:

  • Verdeling van de macht
  • Toekennen van fundamentele rechten en vrijheden aan de burgers

4.1. Erfelijke Constitutionele Monarchie  Erfelijk = Familie  Constitutioneel = Alles staat in de grondwet  Monarchie = Macht ligt bij 1 persoon, de koning

4.1. Federale staat Samengesteld uit gemeenschappen en de gewesten

  1. Stemmen  Om de 5 jaar (laatste keer mei 2019)
  • Federaal Parlement
  • Europees Parlement
  • Vlaams Parlement

 Om de 6 jaar - Gemeentelijk - Provinciaal

  1. Federale Wetgevende Macht
  • Bestaat uit  Koning  Federaal parlement  Kamer Volksvertegenwoordigers  150 leden (die wij kiezen)  Senaat  60 (aangeduid vanuit de regio’s)
  • Maakt wetten
  • Onverenigbaar (kunnen maar 1 macht doen)
  • Parlementaire onverantwoordelijkheid
  • Parlementaire onschendbaarheid

 Parlementaire onverantwoordelijkheid “Freedom of Speech”, niet gestraft worden in kader van uw functie, dit is ABSOLUUT (niet van afwijken)

 Parlementaire onschendbaarheid Kunnen niet strafrechtelijk vervolgd worden Tenzij - Betrapping op heterdaad - De kamer de toestemming geeft (bij de dagvaarding) ENKEL strafrechtelijk! NIET burgerlijk

17

4.4.2. Samenstelling Federale Regering

  • 1ste Minister
  • Vice-eerste Minister
  • Ministers (max 15; NL/FR)
  • Staatssecretarissen
  • Ministerraad
  1. Gemeenschappen Gebaseerd op “Taal”

4.5. Wetgevende Macht

  • Vlaams Parlement
  • Frans Gemeenschapsparlement
  • Duits Gemeenschapsparlement

4.5. Uitvoerende Macht

  • Vlaamse Regering
  • Franse Gemeenschapsregering
  • Duitse Gemeenschapsregering

4.5. Bevoegdheden Wat doen ze?

  • Culturele aangelegenheden (Taal, cultureel, ...)
  • Persoonsgebonden aangelegenheden (Gezondheidsbeleid, ...)
  • Onderwijs
  • Economisch beleid
  • Openbare werken
  • Verdragen die op bovenstaande bevoegdheden betrekking hebben

19

  1. Gewesten “Economisch”

4.6. Wetgevende Macht

  • Vlaams Parlement
  • Brussels Hoofdstedelijk Parlement
  • Waals Gewestparlement

4.6. Uitvoerende Macht

  • Vlaamse Regering
  • Brussels Hoofdstedelijke Regering
  • Waalse Gewestregering

4.6. Bevoegdheden Ze zijn territoriaal gebonden Wat doen ze?

  • Ruimtelijke ordening, leefmilieu, water- en energiebeleid
  • Huisvesting
  • Economie
  • Ondergeschikte besturen
  • Openbare werken
  • Landbouwbeleid
  • Financiering van gemeentes en provincies

4.6. Beginselen van bevoegdheidsverdeling 4.6.4. Residuaire bevoegdheden voor de federale staat De niet-toegewezen, overige bevoegdheden voor de federale staat.

4.6.4. Exclusieve bevoegdheden van gemeenschappen en gewesten Uitsluitend die deelstaat mag die bevoegdheid regelen met uitsluiting van de andere deelstaat.

20

Was dit document nuttig?

Recht samenvatting

Vak: Recht

999+ Documenten
Studenten deelden 1223 documenten in dit vak

Universiteit: Arteveldehogeschool

Was dit document nuttig?
Recht
1. Algemene inleiding_______________________________________________________4
1.1. Verantwoording____________________________________________________________4
1.2. Het begrip Recht___________________________________________________________4
1.2.1. Algemeen______________________________________________________________________4
1.2.1.1. Geheel van gedragsregels en normen___________________________________________4
1.2.1.2. Door de staat/ overheid opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen_____________5
1.2.1.3. Afdwingbare normen________________________________________________________5
1.2.1.4. Normen die de ordening van het maatschappelijk leven beogen______________________5
2. Indeling van het recht_____________________________________________________6
2.1. Objectief recht – subjectief recht______________________________________________6
1.1. OBJECTIEF RECHT (onderverdeling)____________________________________________7
2.1.1. Publiekrecht____________________________________________________________________7
2.1.2. Privaatrecht____________________________________________________________________8
2.1.3. Gemengde takken_______________________________________________________________8
1.2. SUBJECTIEF RECHT (onderverdeling)___________________________________________9
2.1.4. Vermogensrecht_________________________________________________________________9
2.1.5. Persoonlijkheidsrechten___________________________________________________________9
2.2. Internationaal recht – Nationaal recht__________________________________________9
2.3. Materieel – formeel recht____________________________________________________9
3. Bronnen van het recht___________________________________________________10
3.1. Wetgeving sensu lato______________________________________________________10
3.1.1. Formele en materiële wet________________________________________________________10
3.1.2. Internationale verdragen en secundair internationaal recht______________________________11
3.1.3. De Grondwet__________________________________________________________________12
3.1.3.1. Wijziging Grondwet________________________________________________________12
3.1.3.2. Staatshervorming__________________________________________________________12
3.1.3.3. Evocatierecht_____________________________________________________________12
3.1.4. Scheiding der machten__________________________________________________________12
3.1.5. De wet_______________________________________________________________________13
3.1.5.1. Decreten en ordonnantie (regionaal)___________________________________________14
3.1.6. Salduswet_____________________________________________________________________14
3.1.7. Wetgevend instrument__________________________________________________________14
3.2. Gezaghebbend____________________________________________________________15
3.2.1. Rechtspraak___________________________________________________________________15
3.2.2. Rechtsleer_____________________________________________________________________15
3.2.3. Gewoonte_____________________________________________________________________15
3.2.4. Algemene rechtsbeginselen_______________________________________________________15
4. Structuren en instellingen_________________________________________________16
4.1. Algemene beginsels________________________________________________________16
4.1.1. Representatieve Parlementaire Monarchie___________________________________________16
4.1.2. Scheiding der machten__________________________________________________________16
4.1.3. Rechtstaat____________________________________________________________________17
4.1.4. Erfelijke Constitutionele Monarchie________________________________________________17
1
Recht