- Informatie
- AI Chat
Samenvatting Gedrag in gezondheid en welzijn colleges
Psychologie en gedragsmanagement (D001066)
Universiteit Gent
Preview tekst
Gedrag en Psychologie ANDRE VYT TINE VERAMME ELISABETH WYFFELS Gedrag in gezondheid en welzijn Gedrag in gezondheid en welzijn 1. Beroemde in de kijker Menselijk gedrag complex Psychologie gedragswetenschappen o Onderzoek naar Begrijpen van menselijk gedrag in specifieke context Bestuderen van afwijkend gedrag groei van gedrag Phineas Gage1 Rotsen splijten dynamiet staven ijzeren staaf doorheen kaak, oogkas en schedel Enkele dagen in coma verlies zicht aan 1 oog Overleefd Maar gedragsveranderingen: impulsiever, prikkelbaarder, ruwer Betekenis voor de hedendaagse wetenschap: functie van voorhoofdskwab (frontal lobe) van de hersenen voor het reguleren van menselijk gedrag o Beschadiging: verandering in gedrag nl. karakter en geen aantasting cognitieve functies o frontaalsyndroom2 veel onderzoek naar zijn schedel en hersenen Henry Molaison gekend als die voortdurend in het heden als kind: eleptische aanvallen deel van hersenen verwijderd nl. temporaalkwab gevolg: kan geen nieuwe dingen in langetermijn geheugen enkel nog kindertijd herinneren beschadigde structuur hippocampus functie: geheugenprocessen kan wel nog vaardigheden aanleren Betekenis voor de hedendaagse wetenschap: o diverse aspecten van het geheugen diverse hersenstructuren Motorisch leren procedureel geheugen MOTORISCHE CORTEX Betekenissen, symbolen en taal semantisch geheugen HIPPOCAMPUS Herinneren van ervaren gebeurtenissen episodisch geheugen HIPPOCAMPUS o Beschadiging amygdala (kernen): regulatie van behoeften en emoties geen goed gevoel voor honger of dorst, wel gewillig proefkonijn Anna O (Bertha Pappenheim) 1 2 Gedeeltelijke verlammingsverschijnselen, hoofdpijn, duizeligheid en hallucinaties Praten over gebeurtenissen: symptomen verbeteren wekelijkse praatkuur Sigmund Freud bevriend met behandelende arts Josef Breuer: boek Studien Uber Histerien o Begrijpen van lichamelijke syptomen zonder lichamelijke of fysilogische oorzaak o Overtuiging: bepaalde onverwerkte en geestelijke conflicten lijden tot lichamelijke symptomen zonder bewustzijn van de naam Vet belangrijke term 1 Gedrag in gezondheid en welzijn Vaak kunstmatig uitvergroten van verschillen tussen mensen door gebruik van onderdelen in de test en door het omzetten van bekomen resultaten zodat ze de vorm van een normaal verdeling krijgen bepaalde verschillen in intelligentie die onbelangrijk zijn worden overschaduwd door andere invloedsvariabelen Conclusie: beoordeel de mens en zijn gedrag in een natuurlijke context Fundamentele tweespalt van psychologie: wie bepaald wat normaal is Jill Price Overmatig functioneren van een deel van haar episodisch geheugen hyperthymesie of overmatig autobiografisch geheugen Onweerstaanbare neiging om voortdurend bepaalde zaken te doen (dwanghandeling) of aan bepaalde dingen te denken (obsessie) Dwangneurose of de obsessive compulsie disorder Jim Peek Kan alles onthouden Een savant een pers die intellectueel op een laag niveau functioneert of lijdt aan een mentale ontwikkelingsstoornis maar die uitblinkt in een begaafdheid of vermogen van de hersenen zoals geheugen, muzikaliteit of rekenen o Kan info verwerken oproepen zoams onze zintuigen en hersenen direct info verwerken zonder dat we ons daarvan bewust zijn Autismespectrumstoornissen systematisch en obsessioneel toeleggen op waar men goed in is. o Ook detailwaarneming, overgevoeligheid o Eidetisch of fotografisch geheugen Moeite met motorische door spierslapte, gebrekkige ontwikkeling van de kleine hersenen en afwezigheid van corpus callosum (Functie: dwarsverbindingen tussn de twee hersenhelften) Idiot savant (geleerde idioot) Belangrijke delen van de hersenen 3 o Vooraan: prefrontale cortex o Orbitofrontale cortex Parientaalkwab Kleine hersenen cerebellum motorisch Gevoel sensorisch Gedrag in gezondheid en welzijn Amygdala hippocampus centrale limisch systeem Amygdala: motioneel interpreteren en reageren Hippocampus: geheugen Tss prefrontale structuur en mesolimisch systeem: motivatie, belong, bevrediging : hersenbeloningscentrum 2. Gedrag onder de loep Kernvragen Welke gedragsdomeinen kunnen we onderscheiden? Is alle gedrag observeerbaar? Kan ik op een objectieve manier gedrag observeren? Zijn we bewust van ons eigen gedrag? Wat is het verschil tussen interpreteren en beoordelen? Welke factoren onze observatie? Welke modellen van gedragsinterpretatie zijn er? Gedragsdomeinen Onderverdelen volgens het soort functioneren 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 4 Perceptie: waarneming: zintuigen Motoriek: beweging: ledematen Cognitie en intelligentie: denken: centraal zenuwstelsel het gevoelsleven Aandacht en geheugen: leren en herinneren Motivationele domein: Motivatie, affectie en emotie Persoonlijkheid en sociale relaties: leven in groep en interactie met anderen Gedragsfunctioneren bijkomende specifieke gedragsdomeinen bv. Menselijke communicatie opdeling is artificieel o Spreken: is een complex geheel van activiteiten: vorming van gedachten, omzetten van taalstructuren, bewegingen Apperceptie: het proces waarbij de aandacht zodanig bewust wordt gestuurd of waarbij de aandacht automatisch wordt gericht op de waarneming en de verwerking van prikkels (interpretatie) vlotter verloopt (eerst de aandacht trekken dan iets zeggen) Aandacht is afhankelijk van externe en interne elementen o Schrijven: aanleren in vroeg stadium: motoriek goed, hersenen niet volledig uitgerijpt verbindingen (synapsen) tussen neuronen sturen en automatiseren gedrag gedragsdomeinen hangen sterk met elkaar samen ene domein heeft invloed op andere Gedrag in gezondheid en welzijn Gedrag onder de loep: 2 methodes 1. Brede holistische bril 2. Gefocaliseerde bril gericht op details beide methodes hebben hun belang: onderzoekers hebben vaak de neiging om zicht e richten op specifieke aspecten. Gebruik van accurate en objectieve methoden, maar daarom niet zinvoller Impact van gedrag o Afhankelijk van de context ander gedrag o Vb 1: GZHwerker heeft een complimentje aan zijn GZHwerker gaat positief om met pat. (context) o Vb 2: complimentjes worden gegeven zonder enig oogcontact compliment wordt niet als aangevoed (ander gedrag: geen oogcontact) o Wordt bepaald door de salliantie5 Gedrag kwalificeren o REGEL: neem de gedragingen in context en zet ze tegenover elkaar o Frequentie van een bepaald gedrag is belangrijk o Salliantie bepaalt de impact vh gedrag o Context en aanwezigheid v ander gedrag bepalen de waarde o Vb: aanraking bij een pat. geeft een rustgevende invloed GZHwerker aandacht hebben vr objectieve gedragsparameters o Mobiliteitsaspecten o De omgeving o Het kunnen van de pat. o Het verlangen van de pat. Onderscheid in gedrag op basis van waarnemen, het bewegen en alle processen ertussen o Input: opvangen van prikkels a.d.h. waarnemingszintuigen (observeerbaar) o Throughput: verwerken v prikkels o Output: reageren op prikkels (observeerbaar) o Onderscheid tussen: Overt (observeerbaar) gedrag Covert gedrag Groep kleine aangezichtspiertjes die kleine bewegingen maken bij bep of bij het onderdrukken ervan Vb. glimlach die niet samen gaat met de kleine oogspierbeweging wordt vaak gezien als onecht of gespeeld. Grenslijn tss overt en covert is arbitrair: Waarneming kan ook onbewust gebeuren Motoriek kan zijn voor een nietgetraind oog o Het samenspel van gedrag kan belangrijker zijn dan het gedrag op zich Fysiologische metingen (midden 20ste eeuw) 5 Overduidelijkheid of dominantie 6 Gedrag in gezondheid en welzijn Hartslagmeting, pupilverwijding, galvanische huidreflex 6 werking onwillekeurig zenuwstelsel Peilt de reactie v personen op bep prikkels, registreert de werking, de verandering v aandacht en emotie aandacht wordt reflexmatig gericht op bep prikkels uit de omgeving o w beschouwd als functioneel voor het levensbehoud omdat: Richt de aandacht op relevante prikkels Scherpstellen vd reactiesnelheid en perceptie o snel inschatten of je het gevaar aankunt of vluchten Bescherming tegen fysieke Dr sociale omstandigheden i e komen Bv. competitieve werksfeer meerdere slachtoffers Kan gepaard gaan met angsten, zelfverwijten, ernstige depressie o Covert gedrag moeilijk te bestuderen o en desensitisatie: aandacht neemt af bij betekenisloze prikkels o Duidt op actief hersenproces o Gebeurt bij: Vermoeidheid vd motorische reactie Verzadiging v zintuiglijke prikkeling Vb. vaak toeteren v wagens waardoor de waarschuwende impact vermindert Biofeedback o Gemakkelijker en sneller tot relaxatie komen o Controle over eigen gedrag geeft rust o Cognitieve sturing vd hersenactiviteit invloed uitoefenen op Lichaamsbeleving Het handelen van prothesen Integratie v hulpmiddelen vr psychomotorische revalidatie Innovatieve technieken van hersenonderzoek 6 ASMR (autonome sensorische meridiaan respons) o aangestuurde euforie o Uitgelokt door het waarnemen v een gebeurtenis die sterk op je inwerkt gelukzalig gevoel bezorgd Streelsensoren herkennen id huid steelbewegingen hersenen: prikkeling v diepliggende emotiekernen Grooming8: werkt relatie bevorderend Spiegelneuronensysteem: observerende voelt gelijkaardige sensatie (massage) of crossmodale synesthesie9 Perceptie v feromenen10 Vrijkomen van endorfines na langdurige lichamelijke inspanning Gebaseerd op vaatvernauwing of verwijding id vingers Registreert een graad van activiteit van bep hersenzones 8 Vlooien v elkaars vacht 9 Waarnemen van bep prikkels die bij sommige personen leidt tot het oproepen van een gelijktijdige waarneming in een andere zintuiglijke modus, zoals geluiden tegelijkertijd kleuren oproepen 10 Stoffen die zich zoals geurmoleculen via de lucht verspreiden en worden opgevangen in het vomeronasale orgaan boven de neusholte 7 7 Gedrag in gezondheid en welzijn Kijkkaders voor gedrag Overt en covert gedrag o bijv. behaviorisme: nadruk op waarneembaar gedrag Mechanismen en methoden o bijv. psychoanalyse: nadruk op taal en onbewuste driften Focus van studie o bijv. Eriksoniaanse theorie: identiteitsvorming Breedheid van kijk en maatschappelijke aspecten o bijv. van WGO Gedragsdomeinen en o bijv. Gestaltpsychologie: nadruk op psychologie van waarneming en ervaring Waarneming en gedrag wordt bepaald door o.: Belang van contextualiseren en begrijpen van het individu naast het rekening houden met algemene gegevens, principes en gemiddelden Klassieke gedragsdomeinen Psychodynamisch model (Freud, Erikson) klinisch: psychoanalyse Behaviorisme (Skinner, Watson) klinisch: gedragstherapie Humanistisch model (Maslov, Rogers) klinisch: counseling methode en inleving (empathie) echtheid en openheid concreetheid en duidelijkheid Systeemtheorie 3. Een gekleurde bril Inleidend Empirische cyclus o Theorie opbouwen vanuit de WKHD o Theorie toepassen op WKHD o Observatie: dubbele functie Komen tot diagnoses Nagaan of veronderstellingen kloppen met WKHD Nagaan of de behandeling werkt Observatie is cruciaal Accuraat meten en beschrijven 9 Samenhangende aspecten samen meten beter inzicht geven in bep processen Gedrag verklaren o Verwijzen naar oorzaken v buitenaf (extra stimulering versnelt taalontwikkeling in peutertijd) o Verwijzen naar biologische oorzaken (hormonale wisselingen in puberteit humeurig gedrag) o Verwijzen nr gebeurtenissen veraf in de tijd (kindertijd) o Oorzaken zoeken in momentane gebeurtenissen Gedrag in gezondheid en welzijn Goede beschrijvingen en verklaringen gedrag beter voorspellen op gepaste momenten en met gepaste middelen ingrijpen Onderscheid observatie en beschrijving vs interpretatie en verklaring Rapporteren over anderen kan op 4 niveaus: Gedragsbeschrijving : zo neutraal mogelijk Vb. Hij stamelt vrij veel sedert zijn medicatie is gestopt. Interpretatie: kan subjectief en ongegrond zijn Vb. Volgens mij voelt hij zich gewoon onzeker in een grote groep Professionele beoordeling: op basis van criteria Vb. Zijn koorts is met gestegen, hij heeft ook nacht pijn want kermt en woelt in de slaap Waardering: positief of negatief Vb. Ik vind zijn sociaal gedrag aanstootgevend. Als GZHwerker belangrijk dat je weet op welk niveau je communiceert Stromingen en gedragsmodellen binnenin de psychologie Elk hun eigen waarheid Jaren 80: diende je strikt te houden aan de werkwijzen binnen de gekozen methode o bril kan soms een blinddoek Sommige minder wetenschappelijk onderbouwd dan andere Sommigen hechten belang aan contextuele factoren en individuele In de GHZ: o Persoon steeds in eigen context te zien o Rekening houden met specifieke kenmerken vd persoon o Niet laten leiden dr modes of status, maar elk model evalueren op contextuele en historische grond Psychologie heeft: o Zwarte gaten aspecten die onvoldoende diepgaand zijn bestudeerd o Grijze zones zaken die niet eenduidig van kant of domein zijn te bekijken o Is analyseren v gedrag in wetmatigheden, principes en mechanismen Behaviorisme stroming om zich enkel te beperken tot aspecten die op een neutrale en objectieve manier goed en makkelijk bestudeerd kunnen worden. Gebaseerd op experimenten v Ivan Pavlov, John Watson Mensen konden volgens deze visie geconditioneerd worden Via eenvoudige gedragstherapie zouden mensen storend gedrag kunnen afleren en nieuw gedrag aanleren. Mensen kunnen gedrag aanleren via het observeren en imiteren sociaal leren) Mens is black box: enkel beperken tot de te objectiverende processen Psychoanalyse 10 Eigen context ve persoon in rekening nemen verhaal vd persoon beluisteren Sigmund Freud o Gebaseerd op behandeling van zenuwzieke personen o Erogene zones o Theorie v menselijke driften Agressieve Destructieve doodsdrift Gedrag in gezondheid en welzijn Welke vormen van bewustzijnsverlaging zijn er? Hoe werkt negatieve autosuggestie? Waarop is het gebaseerd? Wat zijn waarnemingsdrempels? Bestaat fantoompijn? Inleidend Bewustzijn noodzakelijk om prikkels te kunnen waarnemen Onmogelijk om alle prikkels te kunnen waarnemen verwerken enkel de belangrijkste prikkels Aandachtregulatie het beheersen van het proces dat het waarnemen van prikkels of informatie en de verwerking ervan reguleert o Aandacht intensiveren en faciliteren (enkel op wat zinvol) o Aandacht afzwakken en inhiberen (niet zinvol wordt vermeden) o obv endogene cues Bv uit ooghoeken kijken bij gevaar o obv exogene cues Bv opvallende fietser die aandacht trekt o willekeurige en onwillekeurige processen trekken onze aandacht Bewustzijn en aandacht Alertheid of arousal: signalen detecteren en aandacht focussen Subliminale prikkeling bepaalde zintuigelijke waarnemingen gebeuren onder de waarnemingsdrempel voor de bewuste waarneming maar worden wel degelijk door de hersenen opgevangen Je neemt meer waar je je bewust van bent Verlaag bewustzijn of slaap o Gewekt door geluiden evolutionair! Want functioneel voor levensbehoud Geluiden ook relaxerend of slaapbevorderend bv achtergrondstellen of muziek Ook aanrakingen bv tussen wenkbrauwen strelen van Aandacht is balans o Prikkels activeren of dempen aandacht Aandacht kan overgaan in o Flaoting attention (zwevende aandacht) o Focused attention (geconcentreerde of verscherpende aandacht) o relatief en complex : hypnotische suggestie aandacht wordt gefocust op een futiel deelaspect en dit verlaagd je bewuste alertheid o Bv. Naam van iemand waar je niet efkes er niet meer aandenken en dan weet je het plots wel Slaap 12 Hersenen ook tijdens slaap actief Wat je overdag leerde wordt tijdens de nacht vastgelegd o (luisteren naar opname tijdens de slaap helpt niet verstoring van de nachtrust door auditieve prikkel) Regeneratieve of herstellende functie stabiliserende functie Gedrag in gezondheid en welzijn Slaapcyclus Diepe slaap: complete ontspanning van de spieren vermijden dat dromen motorisch actief worden en droom in realiteit brengen o Slaapwandelen somnambulisme (rapid eye movements) indicatie van dromen Tijdens 1 nacht: 4 of 5 keer de slaapcyclus o Nodig: 20 tot Kwantiteit van de slaap Tussen jaar: 7u per dag Vrouwen uurtje meer Ouderen: 5 uur (vaak ook middagdutje) veel Kwaliteit van de slaap Slaapproblemen: inslapen, doorstappen, verstoorde cyclus 5 dagen verstoorde nachtrust daling waakzaamheid, reactiesnelheid, in vermogen en actuele performantie Na enkele dagen slaapdeprivatie psychotische stoornissen, verlies van realiteitsbesef, verstoorde waarneming Overmaat lichte slaap vermoeidheid vicieuze cirkel Slaapproblemen 1ste probleem: Lichaam niet meer fysiek maar mentaal vermoeien 2de probleem: natuurlijke verstoord door verlenging van de avonden door en gsm Normaal: rond 21 slaapneigingen Jongeren en slaap Natuurlijke slaapneiging uitstellen als verkennen van grenzen en bravouregedrag Circadiaans ritme is afgesteld op iets meer dan 24u o Lichaam prikkels van buiten af nodig voor indicatie van slaaptijd Slaapritueel helpt Neveneffecten van te weinig slaap 13 Lichamelijke en geestelijke fitheid wordt ondermijnd door onvoldoende te luisteren naar de signalen van het lichaam Vermoeidheid verhoogde prikkelbaarheid, verlaagde alertheid, lichamelijke ongemakken, onwillekeurige spiersamentrekkingen (tics of trillingen), waarnemingsstoornis en evenwichtsstoornis Depressie of Gedrag in gezondheid en welzijn door barbituraten13 (laag hersenmetabolisme helpt te herstellen) slaap door o vermoeidheid o circadiaans ritme adenosine wordt afgescheiden gedurende de dag slaperigheid tegen einde van de dag melatonine tegen de avond o hypometabole toestand (winterslaap) slaap heeft anabole toestend die groei en herstel bevorderend slaap op de proefgesteld door o arbeidsleven o ontspanningsleven o stressvolle levenssituaties overvloed aan info aandacht op scherp multitaskingmodus gezonde functioneren van de mens door verstoorde nachtrust overprikkeling overdag 5. Kijk in mijn ogen: suggestie Verlaagd bewustzijn Opgewekt door o Slaap o Hersentrauma o Inname ban bewustszijnverlagende chemische stoffen o Hypnose suggestie (door hypnotiseur of hypnotherapeut) autosuggestie (zelfhypnose of relaxatie) Concentratie op bepaalde prikkel hersenen gaan in modus Afhankelijk van De wijze waarop Vatbaarheid voor suggestie suggestibel gevoelig voor hypnose gemakkelijk in toestand van verlaagd bewustzijn te brengen. Stemming, persoonlijkheid en intelligentie spelen een rol Wordt aangewend bij psychotherapie en verslavingsgedrag Positieve en negatieve suggestie 13 Hoeft niet n verlaagd bewustzijn te zijn om onderhevig te zijn aan of suggestie o Ook denken aan negatieve gevolgen van iets, heeft effect in werkelijkheid Bv. Topsporter denkt aan slechte en zal minder presteren Bv. Student maakt zich zorgen over examen dat dit in werkelijkheid ook niet zal slagen negatieve autosuggestie Bv. Coach heeft oppeppende boodschap, topsporter zal beter presteren positieve suggestie Barbituraten zijn derivaten van barbituurzuur en hebben als een sterk dempende werking op het centraal zenuwstelsel, met de dosis van lichte sedatie (kalmerend effect) tot een diepe (onomkeerbare) coma en de dood 15 Gedrag in gezondheid en welzijn prophecy zichzelf verwerkelijkende voorspelling je gelooft zodanig sterk in iets dat het ook zal uitkomen Breder: de invloed van je denkbeelden (over jezelf of anderen) op eigen gedrag en op interactie met anderen, zodanig dat zelfs de realiteit en het zelfbeeld van die ander zullen worden door jouw denkbeelden en verwachtingen Vereenvoudigingen zoeken we op Mens reageert op het beeld dat ze hebben van de werkelijkheid Gedragen naar overtuiging, veronderstelling, vermeende werkelijkheid cognitieve coherentie vermijden van cognitieve dissonatie Mens gericht op begrijpen, voorspelbaar maken en houden. o Beter door duidelijke lijnen oerinstinct (aantrekkelijk voor voortplanting of niet, eetbaar of o Conclusie: hersenen zijn complex Voorhoofdskwab: gedragingen aanleren, zaken onderling afwegen en opzoek naar nuances, toch opzoek naar vereenvoudigingen Onderwerpen of domineren Apen: alfamannetje Leiderschap brengt rust Leider o Visie wordt kritiekloos aanvaard o Wordt idolaat aanbeden indirecte vorm van suggestie: geloof in een denkbeeld Interpersoonlijk gedrag Interpersoonlijke verwachtingen (interpersonal expectancies) o Relatieconflichten (betrekkingen tussen personen is afhankelijk ban hoe men denkt over de ander en hoe men op de ander reageert) bv. Leerkracht gelooft in leerling werkt motiverend bv. Vernemen van positeive prognose beinvloed de genezing positief effect van een arts wordt bepaald door o obejctive expertise o wijze waarop hij geloofwaardig overkomt o patient overtuigen via persoonlijkheid, status en interpersoonlijk gedrag patient beeldt zich in dat het pilletje werkzame stoffen bevat o negatieve autosuggestie: bv door de bijsluiter te lezen de bijwerkingen voelen bij het minste teken die daarop zou kunnen wijzen o nocebo en psychogeen uitwerking psychisch (ik voel me ziek) of fysiologisch (lichamelijke symptomen) Ingebeelde perceptie 16 suggestie zonder verlaagd bewustzijn o beeldvorming o invloed van anderen die gezag uitstralen o waarnemingsaspecten Proprioceptie en pijnperceptie kan beinvloed worden door bv. Het kijken naar een gezwollen hand met een bril die de hand minder dik maakt Gedrag in gezondheid en welzijn o Tactiel: aanraking, druk, warmte, koude, pijn, korreligheid en o Pijn o Somatonsensorische proprioceptie (interne viscerale organen of via kinesitherapie op basis van de stand en de rekking van pezen en spieren en de evenwichtszin van het evenwichtsorgaan) o Kinesistherpie o Evenwicht o visceraal Opdeling is artificieel Strelingsfactoren Huid: strelingsreceptoren: snelheid van de huidaanraking heeft liefkozend effect o Via diepere hersenkernen o Gevoelservaring van welzijn en geluk o Afscheiding van gelukshormoon o Koppels strelen op erogene zones seksuele prikkels o Ook andere zones zoals hals, schouders, oren, haren (welness) Beinvloed door culturele factoren, sociale prikkels, conditioneringsprocessen Warmteperceptie Herstel en relaxatie van spieren Prematuur geboren Kangoeroemethode: kind wordt geregeld geknuffeld. Resultaat: kind sneller uit de couveuse Goed invloed van: warmte, spreken, strelen, bewegen EVOLUTIONAIR: mens als zoogdier en als groepsdier Personen in stress situaties meer behoefte aan lichamelijk contact en zoeken dit op Culturele gedrag bv. Hugging gedrag Waarnemingsdrempel Onder de drempel geen waarneming subliminaal Bewust: pijnperceptie Onbewust: proprioceptie, evenwichtszin Wordt door suggestie, contractie of zelfhypnose Waarneming wordt door gelijktijdige perceptie van andere zintuigen Pijnprikkel 14 Visuele prikkel versterkt de pijnprikkel Neurale deafferentiatie o Verwerking van pijnprikkel verdrongen door secundaire prikkels waarop de aandacht wordt gericht o Pijn afleiden Aandacht een waarneming van andere prikkels bepalen de pijnperceptie pijnperceptie ondergaat verandering bij patienten die lijden aan chronische ziekte o Verhoogde gevoeligheid voor pijn o Afgevlakt pijngevoel en verminderde vermogen om pijnprikkels te onderscheiden of te lokaliseren o Verhoogde aandacht voor pijn Gevoel van koude wind, horizontaal over de huid 18 Gedrag in gezondheid en welzijn Fantoompijn o Amputatie van ledematen o Mentaal geheugenbeeld in de hersenen neuronen sturen spontaan pijnprikkels af Hersenen Visueel occiptiaalkwab Taal linkse temporaalkwab Linker helft: analytisch georieteerd en taalgericht Rechterhelft: beelden, intonatien, muziek en mimiek Sensorisch cortex Mond meest gevoelige zone van het lichaam veel motorische aansturing Verstooring Derealisatie en depersonalisatie psychische aandoening of geesetesstoornis verlies van zin en gevoel van vervreemding Desorientatie in tijd en ruimte Hallucinaties en illusies Hallucinaties waarnemingen die niet worden opgewekt door externe prikkels en die door als echt worden beleefd Illusies waarnemingen zijn wel corrigeerbaar en heeft de persoon zelf het besef dat de waarneming niet overeenkomt met de werkelijkheid Dunne scheidingslijn Psychotische toestand: hallucinaties en wanen o Bv religieuze waan: heilige spreekt tot iemand o Wordt als werkelijkheid beleefd Samenvattend Verschillende soorten waarnemingen o Hangen samen Waarnemingen ook subliminaal of onbewust Waarn kan bij ziekte veranderen Waarn kan ingebeeld worden Detecteren van kleine veranderingen Multitasking onmogelijk: enkel snel wissel van de aandacht Fundamentele veranderingsblindheid: we zien geen veranderinen als we letten op andere dingen 7. Ik zie wat jij niet ziet 19 Gedragsgebeuren tussen mensen: uitwisseling van gevoelens, gedachten en percepties. Ingewikkelde interactie tussen de innerlijke belevingswereld en het uiterlijke waarneembaar gedrag van mensen Uiterlijk gedrag kent een onrechtreeks effect op hoe we de ander waarnemen Stereotiepe percepties Beeldvorming bepaald gedrag tegenover de ander
Samenvatting Gedrag in gezondheid en welzijn colleges
Vak: Psychologie en gedragsmanagement (D001066)
Universiteit: Universiteit Gent
Dit is een preview
Toegang tot alle documenten
Ontvang onbeperkte downloads
Verbeter je cijfers
