- Information
- AI Chat
Bill of Rights Explained with Examples by Jervs
Law on obligations and contracts (BAMM-6201-2013T)
AMA Computer University
Recommended for you
Preview text
1987 Philippine Constitution, Article
3 : Bill OF RIGHTS
Section 1 : "No person shall be deprived of life, liberty, or property without due process of law, nor shall any person be denied the equal protection of the laws"
Explanation : Wala dapat ni isang tao ang pagkaitang mabuhay, pagkaitan ng kalayaan, o ng gamit/ari-arian nang hindi dumadaan sa tamang proseso ng batas, walang tao rin dapat ang pagkaitan ng proteksyon ng batas.
Example : Nadawit ako sa isang kidnapping, kahit di ko naman talaga ginawa, hindi nila ako pwedeng pagkaitan ng buhay (patayin), pagkaitan ng kalayaan (ikulong), o ng gamit/ari-arian (kunin yung mga gamit ko o ari-arian) hangga't hindi napapatunayan na may sala talaga ako. Hindi rin dapat ako pagkaitan ng proteksyon ng batas (pagkakaroon ng abogado na magtatanggol sa akin) kasi lahat ng tao may karapatan guilty man o hindi.
Section 2 : "The right of the people to be secure in their persons, houses, papers, and effects against unreasonable searches and seizures of whatever nature and for any purpose shall be inviolable, and no search warrant or warrant of arrest shall issue except upon probable cause to be determined personally by the judge after examination under oath or affirmation of the complainant and the witnesses he may produce, and particularly describing the place to be searched and the persons or things to be seized."
Explanation : Hindi dapat labagin ang karapatan ng mga tao na maging panatag sa kanilang mga sarili, bahay, papeles, at mga bagay bagay, laban sa hindi makatuwirang paghahalughog o pagkuha kahit ano man ang intensiyon o layunin, at hindi dapat pumirma sa ano mang warrant sa
paghalughog o pagdakip maliban nalang kung may malinaw na dahilan na personal na pagpapasyahan ng judge pagkatapos magsiyasat at pagkumpirma ng mga nagrereklamo at mga witness na maihaharap niya sa ilalim ng panunumpa, at nakalagay ang lugar na hahalughugin at mga taong dadakpin o yung mga bagay na kukunin ng otoridad.
Example : Pinaghihinalahan akong gumagamit ng droga, hindi dapat ako dakpin, kunin ang mga ari-arian ko, halughugin ang bahay ko kahit ano man ang intensiyon o layunin ng mga otoridad, o papirmahin ako sa mga warrant of arrest at search warrant na hindi naman pinirmahan ng judge o peke ang pinakita sa akin kasi hindi yon makatuwiran. Maliban nalang kung naglabas ng search warrant o arrest warrant laban sa akin ang judge na may makatarungang dahilan pagkatapos niyang mag-imbestiga under oath at may nagkumpirma na gumagamit nga ako ng droga at may mga testigo laban sa akin, doon pa lang ako dapat sumama, dapat nakalagay rin nang malinaw sa warrant yung mga pangalan ng mga taong dadakpin, lugar na hahalughugin, at mga ari-arian na kukunin ng mga otoridad bago ko yun pirmahan.
Section 3, Part 1 : <The privacy of communication and correspondence shall be inviolable except upon lawful order of the court, or when public safety or order requires otherwise as prescribed by law.=
Explanation : Hindi dapat labagin ang pagiging pribado ng komunikasyon ng isang tao maliban na lang kung ipaguutos ito ng korte, o kung kailangan itong labagin sa ngalan ng kaligtasan o kaayusan ng publiko na nakasaad sa batas.
Example : Hindi dapat tignan ng gobyerno ang mga messages, chats, calls na pinadala ko at mga natanggap ko sa pamamagitan ng pag-utos sa mga telecommunications service providers (Globe Telecom/PLDT-Smart/etc.) na ipakita ang mga ito, maliban na lang kung ipaguutos ng korte sa kadahilanang kailangan itong malantad sa ngalan ng kaligtadam o
Example : Hindi dapat magpasa o gumawa ng batas na binabawasan ang karapatan sa malayang pamamahayag, pananalita, o ang karapatan ng taong-bayan na magreklamo sa mga nakikita nilang katiwalian o maling pamamalakad ng gobyerno dahil tayo ay nasa isang malaya at demokratikong bansa at dapat pakinggan ang mga hinaing at reklamo ng mga tao, ito man ay nakakasakit o naglalantad ng katiwalian o korapsyon sa gobyerno dahil mas makapangyarihan at taong-bayan kaysa gobyerno. ( #JunkAnti-TerrorLaw )
Section 5 : <No law shall be made respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof. The free exercise and enjoyment of religious profession and worship, without discrimination or preference, shall forever be allowed. No religious test shall be required for the exercise of civil or political rights.=
Explanation : Wala dapat maipasang batas na pumapabor sa pagtatatag ng relihiyon o pagbabawal sa pagtangkilik dito. Ang karapatan sa malayang pagsasagamit at pagtatamasa sa pagpapahayag ng relihiyon at pagsamba nang walang pagtatanggi o pamimili ay dapat pahintulutan magpakailanman. Hindi dapat kailanganin ang isang pangrelihiyong pagsusulit sa pagsasagamit ng mga karapatang sibil at politikal.
Example : Hindi maaaring magpasa ng batas para magtatag ng isang relihiyon o magpasa ng batas na magbabawal sa pagtangkilik ng isang relihiyon dahil tulad ng nakasaad sa Article II, Section 6 ng 1987 Philippine Constitution, <Hindi dapat labagin ang pagkahiwalay ng Simbahan at ng Pamahalaan,= kaya't hindi rin dapat magkaroon ng pangrelihiyong pagsusulit para magamit ng mga tao ang kanilang mga karapatang sibil at politikal.
Section 6 : <The liberty of abode and of changing the same within the limits prescribed by law shall not be impaired except upon lawful order
of the court. Neither shall the right to travel be impaired except in the interest of national security, public safety, or public health, as may be provided by law.= Explanation : Hindi dapat bawalan ang kayalaan sa paninirahan at ang paglipat ng tirahan na nakaayon sa mga limitasyon na nakasaad sa batas maliban na lang kung may makatuwirang paguutos ng korte. Hindi rin dapat bawalan ang kalayaan sa paglalakbay maliban na lang kung ito ay kailangang bawalan sa ngalan ng pambansang seguridad, kaligtasan o kalusugan ng publiko, na ayon sa itinatakda ng batas.
Example : Hindi dapat ako bawalang manirahan sa bahay ko o lumipat sa ibang lugar basta mayroon akong mga papeles na nagpapatunay at nagpapatibay na maaari akong manirahan sa lugar na iyon na naaayon sa batas. Kung ako ay naninirahan sa isang lugar na wala akong patunay na may karapatan akong manirahan doon, maaari akong paalisin sa pamamagitan ng paglalabas ng makatuwirang kautusan ng judge na naglalahad na hindi ako puwedeng manirahan sa isang lugar at kinakailangan kong umalis. Hindi rin ako dapat bawalan na maglakbay o pumunta sa isang lugar maliban na lang kung nakasaad sa batas o kautusan na kailangan akong bawalang pumunta o makapaglakbay sa isang lugar sa ngalan ng pambansang seguridad (hal. Ako ay isang terorista o rebelde na nagpasabog ng isang lugar, pumatay, o dumukot ng mga tao na maituturing na isang pambansang pangamba), pampublikong kaligtasan (hal. Isa akong wanted at pinaghahanap ng otoridad), o pampublikong kalusugan (hal. Hindi ako pwedeng maglakbay dahil may banta ng CoVid-19).
Section 7 : <The right of the people to information on matters of public concern shall be recognized. Access to official records, and to documents, and papers pertaining to official acts, transactions, or decisions, as well as to government research data used as basis for policy development, shall
ang kagustuhan kong makasali sa mga grupo o samahang ito lalo na kung ang kanilang layunin ay hindi naman lumalabag sa batas.
Section 9 : <Private property shall not be taken for public use without just compensation.=
Explanation : Hindi dapat kunin o samsamin ang mga pribadong gamit o ari-arian ng mga mamamayan para ilaan sa pampublikong gamit nang walang sapat at patas na kabayaran sa may ari.
Example : Kung ang gobyerno ay may proyektong daanan o expressway at natatamaan ang lupa na pagmamay-ari ko sa blueprint nila ay kailangan muna nilang bayaran ng patas ang lupa ko bago nila kunin para sa pampublikong proyekto nila.
Section 10 : <No law impairing the obligation of contracts shall be passed.=
Explanation : Hindi dapat magpasa ng batas ng sisira sa pananagutan ng isang tao sa kontrata na kanyang pinasukan o nilagdaan.
Example : Kung ako ay pumasok sa isang usapan na kung saan ay magbabayad ako ng limang milyong piso (PHP 5 Million) para sa serbisyo na inilaan ng ka-kontrata ko ngunit hindi ko pa ito nababayaran at nakasaad sa Section 20 nitong Article na hindi ako dapat makulong dahil sa pagkakautang, hindi dapat magpasa ng batas na hindi na ako dapat managot sa obligasyon ko sa kontrata na pinasukan ko. Maaari ko pa ring pagbayaran ang obligasyon ko sa kontrata sa pamamagitan ng pagbabayad sa limang milyon sa ibang paraan o makasuhan ng breach of contract.
Section 11 : <Free access to the courts and quasi-judicial bodies and adequate legal assistance shall not be denied to any person by reason of poverty.=
Explanation : Hindi dapat ipagkait sa sinumang tao ang pagdulog sa korte o iba pang katipunan na mala-hukuman at ipagkait ang pagkakaroon ng sapat na tulong pambatas sa kadahilanang mahirap ang isang tao.
Example : Ako ay isang magsasaka na kinamkam ang lupa ng mga abusading negosyante sa aming bayan para pagtayuan nila ng mga proyekto nilang mga subdivision, hindi dapat ako pagkaitan na makadulog sa korte o mala-hukumang katipunan dahil lang ako ay isang mahirap at walang pambayad ng abogado. Hindi rin dapat ako pagkaitan ng sapat na tulong pambatas o legal assistance dahil kahit ako ay mahirap may karapatan pa rin akong ipagtanggol ang sarili ko, magkaroon ng representasyon sa harap ng hukuman, at pagbayarin ang mga negosyanteng kalaban ko sa pamamagitan ng mga pampublikong abogado na pinapadala ng pamahalaan para sa mga walang pambayad at mahihirap. Trivia : Isa ang Public Attorney’s Office, isang ahensiya ng gobyerno, sa mga nagbibigay ng libreng tulong sa mga walang pambayad para umusad ang kanilang kaso. Ang FLAG (Free Legal Assistance Group) na pinamumunuan ni Atty. Chel Diokno, CLCL (Concerned Lawyers for Civil Liberties) na pinamumunuan ni Atty. Edre Olalia, at NUPL (National Union of People's Lawyers) na pinamumunuan ni Atty. Neri Colminares naman ang iilan sa mga pribadong grupo na nagbibigay ng libreng legal assistance ang pwede kong takbuhan para humingi ng legal na tulong.
Section 12, Part 1 : <Any person under investigation for the commission of an offense shall have the right to be informed of his right to remain silent and to have competent and independent counsel preferably of his own choice. If the person cannot afford the services of counsel, he must be provided with one. These rights cannot be waived except in writing
Si Ernesto Miranda ay isang Mexican na immigrant sa Estados Unidos noon at siya ay nakulong sa pag-amin niya sa krimeng pagnanakaw, pag- kidnap, at panggagahasa. Nagpadala ng liham si Miranda sa kayang abogado na marahas ang ginawang imbestigasyon sa kanya at hindi siya pinaalalahanan sa mga karapatan niya na nakasaad sa Saligang Batas ng bansang hindi niya kinalakihan. Umapela sa Korte Suprema ng Estados Unidos ang mga abogado ni Miranda at binaligtad ng Korte Suprema ng Estados Unidos ang unang desisyon ng Korte Suprema ng Arizona sa kadahilanang nilabag ng mga pulis ng Arzona ang mga nakasaad sa Saligang Batas ng Estados Unidos kaya nakalaya si Ernesto Miranda. Naging mainit na usapin noon sa Estados Unidos ang kaso ni Miranda at isa sa itinututing na landmark decision ng United States Supreme Court, kaya magmula noon ay binabasa na ito kapag may hinuhuli ang mga pulis. Kumalat din ito sa ibang bansa kasama na ang Pilipinas na sa kasalukuyan ay may batas na ipinasa para sa Miranda Rights , ito ay ang Republic Act No. 7438 na nagpapataw ng sampung taon (10 years) na pagkakulong sa mga pulis o sinumang otoridad na mang-aaresto na hindi binabasa o pinapaalam sa inaaresto nila ang kanilang mga karapatan.
Section 12, Part 2 : <No torture, force, violence, threat, intimidation, or any other means which vitiate the free will shall be used against him. Secret detention places, solitary, incommunicado, or other similar forms of detention are prohibited.=
Explanation : Hindi dapat gamitan ng labis na pagpapahirap, pwersa, dahas, pananakot, pagbabanta, o ano mang paraan ang isang tao na pipinsala sa kanyang malayang pag-iisip. Pinagbabawal din ang mga lihim na kulungan at iba pang anyo ng detensyon.
Example : Hindi dapat gamitan ng anumang uri ng torture o labis na karahasan ang isang tao para makakuha ng impormasyon o ebidensya. Pinagbabawal rin ang pagkakaroon ng mga kulungan para doon ilagay ang mga suspek o testigo para umamin.
Section 12, Part 3 : <Any confession or admission obtained in violation of this or Section 17 hereof shall be inadmissible in evidence against him.=
Explanation : Anumang pag-amin o pagtatapat na nakuha na may paglabag sa Seksyon na ito o sa Seksyon 17 ay hindi dapat gamiting ebidensya laban sa nasasakdal.
Example : Kung ako ay isang suspect sa isang imbestigasyon at nakakuha ang mga ototridad ng mga ebidensya laban sa akin ngunit lumalabag sa Section 12, Part 1 (hal. Hindi ako pinaalalahanan o hindi sinabi sa akin ang mga karapatan kong manahimik at magkaroon ng abogado habang tinanong ng pulis at nakapagsabi ako ng mga bagay na maaaring magamit laban sa akin), Section 12, Part 2 (hal. Ako ay tinorture hanggang sa mapa- amin ako sa krimen), at Section 17 (hal. Pinilit ako na tumestigo laban sa sarili ko at sabihin na may sala ako) ay hindi dapat gamiting ebidensya sa paglillitis sa kaso ko.
Section 12, Part 4 : <The law shall provide for penal and civil sanctions of violations of this section as well as compensation to and rehabilitation of victims of torture or similar practices, and their families.= Explanation : Dapat maglahad ang batas ng mga parusang penal at civil para sa mga lalabag sa seksyon na ito gayun din ang bayad sa pinsala at rehabilitasyon ng mga biktima ng torture o mga katulad na pangyayari, at ang kanilang mga pamilya.
Example : Magkaroon dapat ng penal at civil na parusa na nakalahad sa batas para maparusahan ang mga tao na nagtorture sa isang suspek o tao at mga kabayaran at rehabilitation para sa mga biktima at ang kanilang mga pamilya.
Section 14, Part 2 : <In all criminal prosecutions, the accused shall be presumed innocent until the contrary is proved, and shall enjoy the right to be heard by himself and counsel, to be informed of the nature and cause of the accusation against him, to have a speedy, impartial, and public trial, to meet the witnesses face to face, and to have compulsory process to secure the attendance of witnesses and the production of evidence in his behalf. However, after arraignment, trial may proceed notwithstanding the absence of the accused provided that he has been duly notified and his failure to appear is unjustifiable.=
Explanation : Sa lahat ng mga pag-uusig kriminal, ang nasasakdal ay dapat ituring na walang sala hangga’t hindi napapatunayan ang naiiba, at dapat magtamasa ng karapatang magmatwid sa pamamagitan ng sarili at ng abogado, mapatalastasan ng uri at dahilan ng sakdal laban sa kanya, magkaroon ng mabilis, walang kinikilingan, at hayagan paglitis, makaharap ang mga testigo, magkaroon ng sapilitang kaparaanan upang matiyak ang pagharap ng mga testigo sa paglilitaw ng ebidensyang para sa kanyang kapakanan. Gayon man, matapos mabasa ang sakdal, maaring ituloy ang paglilitis kahit wala ang nasasakdal sa pasubaling marapat na napatalastasan siya at di makatwiran ang kanyang kabiguang humarap.
Example : Kung ikaw ay nasasakdal, dapat ituring ka na inosente hangga't hindi napapatunayan na inosente ka nga ba talaga o hindi, at may karapatan ka at ang iyong abogado na mapakinggan, at malaman kung ano ba ang kasong sinasampa sa iyo at kung paano ito nadawit sa iyo, karapatan mo ring magkaroon ng mabilis, walang kinikilingan, at pampublikong paglilitis, makaharap ang mga testigo, magkaroon ng sapilitang proseso para pumunta ang mga testigo at mapakita ang mga ebidensya nito. Kung natapos na ang hatol at nakakulong ka na, maaari pa ring umusad ang kaso kahit wala ka doon basta ikaw ay naabisuhan at hindi makatuwiran ang dahilan ng hindi mo pagpunta.
Section 15 ; <The privilege of the writ of habeas corpus shall not be suspended except in cases of invasion or rebellion when the public safety requires it.=
Explanation : Ang pribilehiyo ng writ of habeas corpus ay hindi dapat suspendihin maliban na lang kung may kaso ng pagsalakay o pagrerebelde kung saan kinakailangan itong suspendihin sa ngalan ng pampublikong kaligtasan.
Example : Kung mayroong pagsalakay, tulad ng nangyari sa Marawi noong 2018 lamang pwedeng suspendihin ang pribilehiyo ng writ of habeas corpus. Ang pribilehiyo ng writ of habeas corpus ay ang pribilehiyo ng isang mamamayan na humarap muna sa korte at ipagtanggol ang kanyang sarili bago tuluyang makulong. Kapag suspendido ang pribilehiyo ng writ of habeas corpus maaaring dakpin ang kahit na sino kahit sa basehan lang ng pagdududa at ikulong ng hindi tiyak ng panahon dahil walang korte na magpapasya kung hanggang kailan ka puwedeng ikulong. Maraming naging biktima at nakulong nang walang paglilitis sa basehan lang ng pagdududa noong kasagsagan ng Martial Law na idineklara ni dating Pangulong Marcos.
Section 16 : <All persons shall have the right to a speedy disposition of their cases before all judicial, quasi-judicial, or administrative bodies.=
Explanation : Dapat magkaroon ng karapatan ang sinuman sa mabilis na paglutas sa kanilang mga kaso sa lahat ng mga kalupunang panghukuman, mala-panghukuman, o pampangasiwaan.
Example : Ang isang mahirap ng magsasaka at mayamang politiko ay parehong may karapatan sa mabilis na pagkalutas ng kanilang mga kaso sa lahat ng mga hukuman o mga katulad nitong kalupunan.
Section 19, Part 1 : <Excessive fines shall not be imposed, nor cruel, degrading or inhuman punishment inflicted. Neither shall death penalty be imposed, unless, for compelling reasons involving heinous crimes, the Congress hereafter provides for it. Any death penalty already imposed shall be reduced to reclusion perpetua.=
Explanation : Hindi dapat ipataw ang labis na multa, malupit, nakakabawas ng pagkatao, o hindi makataong parusa. Hindi rin dapat ipataw ang parusang kamatayan, maliban na lang kung magpasa ng batas ang Kongreso sa mga krimen na malala o buktot. Ang mga nahatulan na ng parusang kamatayan ay ibaba sa panghabambuhay na pagkakakulong.
Example : Kung ikaw ay nasasakdal, hindi dapat maghatol ng labis na multa, malupit, nakakabawas ng pagkatao, o hindi makatarungang parusa, lalo na ang parusang kamatayan, maliban na lang kung may batas na naipasa ang Kongreso na puwede kang mapatawan ng parusang kamatayan, kung ang krimen na nagawa mo ay buktot o malala. Lahat naman ng nahatulan ng parusang kamatayan bago magawa ang 1987 Freedom Constitution ay ibinaba sa habambuhay na pagkakakulong noong umepekto na ang bagong Saligang Batas na pumalit sa Martial Law Constitution ni Marcos.
Section 19, Part 2 : <The employment of physical, psychological, or degrading punishment against any prisoner or detainee or the use of substandard or inadequate penal facilities under subhuman conditions shall be dealt with by law.=
Explaination : Dapat lapatan ng kaukulang batas ang pagpapahirap na pisikal, sikolohikal, o nakakabawas ng pagkataong pagpaparusa sa sino mang bilanggo o detenido o ang paggamit ng mga kaluwagang penal na di-makatao.
Example : Ang lahat ng mga bilanggo ay mayroon ding proteksiyon sa batas dahil mamamayan pa rin sila ng Pilipinas at bilang tao ay may karapatan pa rin sila. Ang sinumang magpahirap sa pamamagitan ng pisikal, sikolohikal, o nakakabawas ng pagkataong parusa sa isang bilanggo ay dapat managot sa batas.
Section 20 : <No person shall be imprisoned for debt or non-payment of a poll tax=
Explanation : Hindi dapat ibilanggo ang isang tao nang dahil sa pagkakautang o hindi pagbabayad ng sedula.
Example : Kung ako ay nagkautang sa tindahan ni Aling Nena at nakakalimutan kong bayaran dahil sa dami ng ginagawa sa online class ay hindi niya ako puwedeng kasuhan at ipakulong.
Section 21 : <No person shall be twice put in jeopardy of punishment for the same offense. If an act is punished by a law and an ordinance, conviction or acquittal under either shall constitute a bar to another prosecution for the same act.=
Explanation : Ang isang tao ay hindi dapat makalawang masapanganib ng kaparusahan sa iisang paglabag. Kung pinarurusahan ng batas at ng ordinansa ang isang kagagawan, ang pagkaparusa o pakaabswelto sa ilalim ng alin man dito ay magiging hadlang sa iba pang pag-uusig sa gayon ding kagagawan.
Example : Kung napatay ko si pareng Bugoy sa kadahilanang inagaw niya ang nililigawan ko at naparusahan ako ng pagbilanggo ng 15 hanggang 30 taon. Pagkalaya ko ay hindi na dapat ako puwedeng masampahan ng kaso na pinatay ko si pareng Bugoy dahil pinagdusahan ko na ang kasalanan na iyon. (shameless plug: watch the movie, < double jeopardy =)
Bill of Rights Explained with Examples by Jervs
Course: Law on obligations and contracts (BAMM-6201-2013T)
University: AMA Computer University
This is a preview
Access to all documents
Get Unlimited Downloads
Improve your grades
