PANGKALAHATANG URI NG PANITIKAN

Ang pangkalahatang uri ng panitikan ay ang tuluyan at patula. Ang mga akdang tuluyan ay yaong mga nasusulat sa karaniwang takbo ng pangungusap, samantalang ang patula ay yaong mga pahayag na may sukat o bilang ng mga pantig, tugma taludtod, at saknong.

ANG MGA AKDANG TULUYAN

Ang mga akdang tuluyan ay marami. Kinabibilangan ito ng nobela o kathambuhay, maikling kuwento, mga dula sa kasalukuyang panahon, mga alamat, pabula, sanaysay, talambuhay, balita, talumpati, at iba pa.

Nobela – ito’y isang mahabang salaysayang nahahati sa mga kabanata. Hango sa tunay na buhay ng tao ang mga pangyayari at sumasakop sa mahabang panahon. Ginagalawan ito ng maraming tauhan. Halimbawa: “Banaag at Sikat” ni Lope K. Santos.

Maikling Kuwento – ito’y salaysaying may isa o ilang tauhan, may isang pangyayari sa kakintalan. Halimbawa: “Pagbabalik” ni Genoveva E. Matute.

Dula – ito’y itinatanghal sa ibabaw ng entablado o tanghalan. Nahahati ito sa ilang yugto, at sa bawat yugto ay maraming tagpo. Halimbawa: “Kahapon, Ngayon, at Bukas” ni Aurelio Tolentino.

Alamat – ito’y mga salaysaying hubad sa katotohanan. Tungkol sa pinagmulan ng bagay ang karaniwang paksa rito. Halimbawa: “Ang Alamat ng Pinya”.

Ang Pabula – mga salaysayin din itong hubad sa katotohanan ngunit ang layuni’y gisingin ang isipan ng mga bata sa mga pangyayaring makahuhubog ng kanilang ugali at pagkilos. Natutungkol sa mga hayop ang kuwentong ito. Halimbawa: “Ang Pagong at Ang Unggoy”.

Anekdota – mga likhang-isip lamang ng mga manunulat ang mga maikling salaysaying ito na ang tanging layunin ay makapagbigay-aral sa mga mambabasa. Maaaring ito’y isang kuwento ng mga hayop o bata. Halimbawa: “Ang Gamugamo at Ang Munting Ilawan”.

Sanaysay – ito’y pagpapahayag ng kuro-kuro o opinyon ng may-akda tungkol sa isang suliranin o pangyayari. Ang pinakamahusay na halimbawa nito’y ang bahagi ng Editoryal ng isang pahayagan.

Talambuhay – ito’y tala ng kasaysayan ng buhay ng isang tao. Maaaring ito’y pang-iba o pansarili.

Balita – ito’y isang paglalahad ng mga pang-araw-araw na pangyayari sa lipunan, pamahalaan, mga industriya at agham, mga sakuna, at iba pang paksang nagaganap sa buong bansa o maging sa ibayong dagat.

Talumpat – ito’y isang pagpapahayag na binibigkas sa harap ng mga tagapakinig. Ang layuinin nito ay humikayat, magbigay ng impormasyon, mangatwiran, magpaliwanag, at magbigay ng opinyon o paniniwala.

Parabula – ito’y mga salaysaying hango sa Bibliya na tulad ng anekdota. Ang layunin nito’y makapagbigay-aral sa mga mambabasa o nakikinig. Halimbawa: “Ang Matandang Mayaman at si Lazaro”.

This is a preview

Do you want full access? Go Premium and unlock all 2 pages

Access to all documents
Get Unlimited Downloads
Improve your grades

Upload

Share your documents to unlock

Already Premium?

PANGKALAHATANG URI NG PANITIKAN

Ang pangkalahatang uri ng panitikan ay ang tuluyan at patula. Ang mga akdang tuluyan ay yaong

mga nasusulat sa karaniwang takbo ng pangungusap, samantalang ang patula ay yaong mga pahayag na

may sukat o bilang ng mga pantig, tugma taludtod, at saknong.

ANG MGA AKDANG TULUYAN

Ang mga akdang tuluyan ay marami. Kinabibilangan ito ng nobela o kathambuhay, maikling

kuwento, mga dula sa kasalukuyang panahon, mga alamat, pabula, sanaysay, talambuhay, balita,

talumpati, at iba pa.

1. Nobela – ito’y isang mahabang salaysayang nahahati sa mga kabanata. Hango sa tunay na buhay ng

tao ang mga pangyayari at sumasakop sa mahabang panahon. Ginagalawan ito ng maraming tauhan.

Halimbawa: “Banaag at Sikat” ni Lope K. Santos.

2. Maikling Kuwento – ito’y salaysaying may isa o ilang tauhan, may isang pangyayari sa kakintalan.

Halimbawa: “Pagbabalik” ni Genoveva E. Matute.

3. Dula – ito’y itinatanghal sa ibabaw ng entablado o tanghalan. Nahahati ito sa ilang yugto, at sa bawat

yugto ay maraming tagpo. Halimbawa: “Kahapon, Ngayon, at Bukas” ni Aurelio Tolentino.

4. Alamat – ito’y mga salaysaying hubad sa katotohanan. Tungkol sa pinagmulan ng bagay ang

karaniwang paksa rito. Halimbawa: “Ang Alamat ng Pinya”.

5. Ang Pabula – mga salaysayin din itong hubad sa katotohanan ngunit ang layuni’y gisingin ang isipan ng

mga bata sa mga pangyayaring makahuhubog ng kanilang ugali at pagkilos. Natutungkol sa mga hayop

ang kuwentong ito. Halimbawa: “Ang Pagong at Ang Unggoy”.

6. Anekdota – mga likhang-isip lamang ng mga manunulat ang mga maikling salaysaying ito na ang

tanging layunin ay makapagbigay-aral sa mga mambabasa. Maaaring ito’y isang kuwento ng mga hayop o

bata. Halimbawa: “Ang Gamugamo at Ang Munting Ilawan”.

7. Sanaysay – ito’y pagpapahayag ng kuro-kuro o opinyon ng may-akda tungkol sa isang suliranin o

pangyayari. Ang pinakamahusay na halimbawa nito’y ang bahagi ng Editoryal ng isang pahayagan.

8. Talambuhay – ito’y tala ng kasaysayan ng buhay ng isang tao. Maaaring ito’y pang-iba o pansarili.

9. Balita – ito’y isang paglalahad ng mga pang-araw-araw na pangyayari sa lipunan, pamahalaan, mga

industriya at agham, mga sakuna, at iba pang paksang nagaganap sa buong bansa o maging sa ibayong

dagat.

10. Talumpat – ito’y isang pagpapahayag na binibigkas sa harap ng mga tagapakinig. Ang layuinin nito ay

humikayat, magbigay ng impormasyon, mangatwiran, magpaliwanag, at magbigay ng opinyon o

paniniwala.

Why is this page out of focus?

This is a Premium document. Become Premium to read the whole document.

Pangkalahatang uri ng Panitikan

Kontekstwalisasong Komunikasyon sa Filipino (KONKOM103)

Don Honorio Ventura Technological State University

Comments

Students also viewed

Related documents

Preview text