- Informacje
- Czat SI
Dziady cz. III - Notatka dotycząca lektury obowiązkowej - Dziadów cz. III
Notatka dotycząca lektury obowiązkowej - Dziadów cz. III
Temat
Język polski
474 Dokumenty
Studenci udostępnili 474 dokumentów w tym kursie
Kierunek • Klasa
Liceum Ogólnokształcące
• 2Szkoła
Szkoła średnia - Polska
Rok akademicki: 2018/2019
Przesłane przez:
Anonimowy Student
Ten dokument został przesłany przez studenta, takiego jak Ty, który zażyczył sobie zachować anonimowość.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuPolecane dla Ciebie
Przejrzyj tekst
Dziady cz. III
Geneza utworu
- Utwór powstał w 1832 r. w Dreźnie; opublikowany w Paryżu jako IV tom „Poezji”,
- dedykacja-> Adam Mickiewicz stawia poetycki pomnik swoim przyjaciołom: Janowi Sobolewskiemu, Cyprianowi Daszkiewiczowi, Feliksowi Kołakowskiemu oraz innym patriotom, którzy byli prześladowani. Nazywa ich „narodowej sprawy męczennikami”
Czas i miejsce
akcji
- akcja -> od 1 listopada 1823 r. („narodzenie” się Konrada) do 1 listopada 1824 r. (noc dziadów na cmentarzu w scenie IX)
- miejsca akcji -> klasztor ojców Bazylianów w Wilnie, pałac Senatora w Wilnie, Warszawa, cmentarz, „dom pod Lwowem”
Problematyka
- dramat narodowy,
- mesjanizm narodowy i indywidualny,
- sąd nad społeczeństwem polskim,
- postawa Konrada - prometeizm
- patriotyzm,
- martyrologia narodu polskiego,
- podkreślenie wartości buntu i walki
- rola poezji, sztuki
Pojęcia
- mesjanizm - idea głosząca zbawienie ludzkości za sprawą wybrańca lub wybranej przez Boga grupy, narodu
- martyrologia - obrazy męczeństwa, cierpień, okrutnych i krwawych prześladowań
- profetyzm - prorocze widzenie przyszłości
- improwizacja - spontaniczna wypowiedź o walorach artystycznych bez przygotowania
- prometeizm - postawa wybitnej jednostki podejmującej walkę z Bogiem
Budowa dzieła
- synkretyzm rodzajowy i gatunkowy
- elementy dramatu: dialogi, monologi, podział na akty i sceny, didaskalia, sposób prezentacji bohaterów poprzez działanie,
- elementy liryczne: pieśni, improwizacje, wiersz „Do Przyjaciół Moskali”,
- elementy epickie: bajka o diable i zbożu, opowiadania Kaprala i Sobolewskiego, „Ustęp”,
- epizodyczność i luźna kompozycja dzieła,
- brak zachowania zasady trzech jedności ani zasady decorum,
- obecność bohatera romantycznego, czyli wybitnej jednostki, przechodzącej metamorfozę,
- nawiązanie do dramatu szekspirowskiego (obecność świata nadprzyrodzonego),
- nawiązanie do średniowiecznych misteriów i moralitetów (podział przestrzeni na „stronę prawą” - dobro i „lewą” - zło; wprowadzenie personifikacji sił dobra i zła, które walczą o duszę człowieka, taka walka bywa określana psychomachią),
- niesceniczność i kompozycja otwarta,
- symultanizm - niektóre wydarzenia dzieją się jednocześnie
Prolog
- Nad pogrążonym we śnie więźniem czuwa Anioł Stróż, który wygłasza monolog o jego dzieciństwie i boskiej opiece nad nim,
- odbywa się walka dobrych i złych duchów o jego duszę; duchy z lewej strony mówią „Podwójmy napaść!”, a z prawej „Podwójmy straże!”, co jest zapowiedzią walki o duszę Konrada,
- konwencja oniryczna -> w czasie snu dochodzi do przemiany z Gustava (romantycznego kochanka) w Konrada (bojownika o wolność ojczyzny); po obudzeniu się bohater podchodzi do ściany i piszę: „Umarł Gustav [..]. Tu narodził się Konrad,”
Scena pierwsza -
scena więzienna
- scena więzienna, która rozgrywa się o północy w wigilię Bożego Narodzenia,
- Żegota i Tomasz opowiadają o metodach śledztwa, które były tajne, a powód oskarżenia jest nieznany; więźniowie, więc, siedzą w więzieniu od miesięcy niewiedząc za co; są niewinni,
- Tomasz chce poświęcić się dla tych towarzyszy, którzy mają rodziny; należy więc zawiązać spisek i ich ocalić („Kilku z nas poświęcimy wrogom na ofiary,/ I ci na siebie muszą przyjąć wszystkich winy”
- Jan relacjonuje, co widział w mieście gdy prowadzono go na śledztwo, ✴opowieść Sobolewskiego -> mówi o cierpieniu Polaków wywożonych w kibitkach, jest to wątek martyrologiczny
- najmłodszy chłopiec (10 lat), który skarżył się na ciężkość łańcucha, który był wagowo przypisany dla dorosłego człowieka, nie dla dziecka;
- Janczewski, który podczas wywozu krzyknął trzy razy: „Jeszcze Polska nie zginęła”;
- Wasilewski, który wyczerpany po torturach padł na ziemię i leżał w kształcie krzyża,
Scena pierwsza -
scena więzienna
✴Żegota opowiada bajkę o diable, który dążył do zniszczenia ziarna, które Bóg dał ludziom, zakopał je w ziemi, ale ono i tak wydało plon; jest to aluzja do sytuacji Polski znajdującej się pod zaborami, które jest gnębiona przez państwa ościenne, jednak autor ma wrażenie, że państwo podniesie się z upadku, tak jak wykiełkowane ziarno. Tak więc cierpnie Polaków to element Bożego planu -> zapowiedź mesjanizmu
- pieśń Jankowskiego z refrenem „Jezus Maryja”, którą krytykuje Konrad; Kapral go popiera i opowiada jak imię Maryi uratowało mu życie
- pieśń Feliksa przerwana przez dziwne zachowanie Konrada, ✴bluźniercza pieśń o refrenie „Zemsta [...] na wroga. Z bogiem i choćby mimo Boga” -> wampiryczna pieśń o charakterze tyrtejskim, czyli nawołującym do walki; początek Małej Improwizacji, ✴Mała Improwizacja -> ujawniają się zdolności profetyczne Konrada i jego wieszcza natura; podczas improwizacji bohater doznaje wizji, w której jest orłem (symbol Polski) unoszącym się nad ziemią, jednak nagle pojawia się wielki, groźny kruk (aluzja do Rosji carskiej); bohater mdleje, a towarzysze uciekają.
Scena trzecia -
egzorcyzmy
- ks. Piotr przybywa do majaczącego Konrada, który doznaje wizji przyjaciela, Rollisona, zamkniętego w klasztorze i zachęca go do popełnienia samobójstwa,
- ks. Piotr rozpoznaje, że Konrad jest pod wpływem złego ducha i doprawia na nim egzorcyzmy,
- po wypędzeniu szatana Konrad przyznaje się do pychy i podżegania do grzechu ciężkiego,
- zakonnik modli się o bahtera
Scena czwarta -
widzenie Ewy
- widzenie młodej dziewczyny, której podczas modlitwy za ojczyznę, młodych patriotów i poetę Konrada ukazuje się Matka Boska,
- scena oniryczna,
- symboliczne znaczenie kwiatków
- lilia -> „przeczysta, mleczna”, symbol czystości i niewinności,
- narcyz -> „śnieżnym okiem” patrzy, tradycyjnie symbol egocentryzmu, w tym przypadku - symbol rezygnacji z niego,
- niezapominajki -> „błękitne kwiaty pamiątek”, „źrenice niewiniątek”; symbol pamięci o „męczennikach sprawy narodowej” i niezawinionego cierpienia,
- róża -> „błyszcząca, słoneczna”; symbol męczeństwa, rozlewu krwi, miłości, wiary, nadziei, odrodzenia narodowego, odzyskania niepodległości, słusznej sprawy,
- wniosek - sentymentalny obraz walki, który nawiązuje do męczeństwa narodu, mówi o szczególnej opiece nad Polską Matki Boskiej, służy pociesze i pokrzepieniu, a także pełni rolę intermedium, czyli przerwy, oddechu (pojawia się między scenami pełnymi dramatyzmu)
Scena piąta -
widzenie księdza
Piotra
- ks. Piotr znajduje się w swojej celi, modli się, leżąc krzyżem,
- scena oniryczna, stylizowana biblijnie,
- porównanie cara do Heroda,
- odniesienie się do zsyłek polskiej młodzieży na Syberię („długie, białe dróg krzyżowych biegi”);
- jednemu dziecku udaje się uciec („Wskrzesiciel narodu, Z matki obcej; krew jego dawne bohatery, A imię jego będzie czterdzieści i cztery”),
- naród polski zostaje upersonifikowany, a jego męka porównana do męki Chrystusa na krzyżu,
- zaborcy są przedstawieni pod postaciami Rakusa (Austriak), Borusa (Prusak) i Moskala (Rosjan),
- rolę Piłata odgrywa Gal, czyli Francja,
- los narodu polskiego, który został niewinnie „ukrzyżowany”, opłakuje matka Wolność,
- paralelizm między losem zgnębionej Polski a umęczonego przez Żydów Chrystusa, „Polska Chrystusem narodów”, Polska jak naród wybrany przez Boga -> idea mesjanizmu
Scena szósta -
sen Senatora
- sen Senatora zdradza ukryte pragnienia, oczekiwania, marzenia o zaszczytach i uznaniu cara,
- wizja wielkiego władcy, któremu wszyscy zazdroszczą, następnie wszyscy się od niego odsuwają, ponieważ Senator „wypadł z łaski, z łaski! z łaski! z łaski.”
- pokazanie, że w Nowosilcowie nie ma krzty dobroci,
- jest to Boży plan, potwierdzenie idei mesjanizmu,
Scena ósma -
Pan Senator
- spotkanie Senatora z Rollinsonową (matką Rollinsona, który jest ofiarą prześladowań młodzieży polskiej),
- ślepa, cierpiąca matka prosi o łaskę dla syna, który jest dla niej wszystkim, Nowosilcow zbywa ją kłamstwami i zapewnia, że zajmie się sprawą, a tak naprawdę po cichu każe ją zamknąć w więzieniu; element martyrologiczny
- przesłuchanie ks. Piotra, podczas którego zakonnik milczy pomimo rozkazów Senatora; przepowiada śmierć Doktorowi,
- Bal - scena śpiewana -> podział na stronę prawą (patrioci) i lewą (pochlebcy, tchórze); postacie pozytywnych Rosjan - Bestużew, oficer, Justyn Pol,
- na salę wchodzi zrozpaczona Rollinsonowa, która mówi, że jej syn został wyrzucony przez okno, zostaje uspokojona przez ks. Piotra mówiącego, że jej Rollinson żyje,
- wieść o śmierci Doktora porażonego piorunem
Scena dziewiąta
Noc Dziadów
element łączący wszystkie części „Dziadów”,
kobieta prosi guślarza o wywołanie ducha jej zmarłego kochanka,
pojawiają się duchy Doktora i Bajkowa,
kobieta zauważa ducha swojego ukochanego, który ma ranę na czole - czarną plamę (może to być rana po zmaganiach z Bogiem przez Gustava-Konrada; wyrzut sumienia Mickiewicza po podpisaniu „lojalki” - wg Stanisława Pigonia)
Ustęp
Dopełnienie; przebieg podróży zesłańców do Rosji; historiozoficzna refleksja
- Droga do Rosji - opis bezludnych, dzikich terenów i ich mieszkańców, Rosja wydaje się być miejscem bez kultury i historii, miejscem nieustannego przemarszu wojsk; różnorodne społeczeństwo rosyjskie
- Przedmieścia stolicy - piękne, pełne bogactwa i przepychu pałace, wybudowane z pieniędzy zbrukanych krwią narodów podbitych przez Rosję
- Petersburg - miasto wyrosłe na kwi i krzywdzie ludzi, siedziba zła
- Pomnik Piotra Wielkiego - spotkanie dwóch młodzieńców: pielgrzyma-zesłańca i „wieszcza ruskiego narodu”, który opowiada o carze
- Przegląd wojska - wielogodzinna parada wojskowa, która ma demonstrować siły cara; charakteryzacja zhierarchizowanego społeczeństwa rosyjskiego; po paradzie na placu zostaje 200 trupów żołnierzy - stratowanych lub zamarzłych
- Oleszkiewicz - tytułowy bohater to Polak, który prorokuje karę, która spotka cara
- Do Przyjaciół Moskali - wiersz dedykowany Rosjanom, którzy także podlegali surowym karom cara (Rylejew, Bestużew). Mickiewicz pokazuje swoją sympatię do narodu rosyjskiego kontrastując to z nienawiścią do despotyzmu
Czy ten dokument był pomocny?
Dziady cz. III - Notatka dotycząca lektury obowiązkowej - Dziadów cz. III
Temat: Język polski
474 Dokumenty
Studenci udostępnili 474 dokumentów w tym kursie
Kierunek • Klasa:
Liceum Ogólnokształcące
• 2Czy ten dokument był pomocny?
Dziady cz. III
Geneza utworu
•Utwór powstał w 1832 r. w Dreźnie;
opublikowany w Paryżu jako IV tom „Poezji”,
•dedykacja-> Adam Mickiewicz stawia poetycki
pomnik swoim przyjaciołom: Janowi
Sobolewskiemu, Cyprianowi
Daszkiewiczowi, Feliksowi Kołakowskiemu
oraz innym patriotom, którzy byli
prześladowani. Nazywa ich „narodowej sprawy
męczennikami”
Czas i miejsce
akcji
•akcja -> od 1 listopada 1823 r. („narodzenie”
się Konrada) do 1 listopada 1824 r. (noc
dziadów na cmentarzu w scenie IX)
•miejsca akcji -> klasztor ojców Bazylianów w
Wilnie, pałac Senatora w Wilnie, Warszawa,
cmentarz, „dom pod Lwowem”
Problematyka
•dramat narodowy,
•mesjanizm narodowy i indywidualny,
•sąd nad społeczeństwem polskim,
•postawa Konrada - prometeizm
•patriotyzm,
•martyrologia narodu polskiego,
•podkreślenie wartości buntu i walki
•rola poezji, sztuki
Pojęcia
•mesjanizm - idea głosząca zbawienie
ludzkości za sprawą wybrańca lub wybranej
przez Boga grupy, narodu
•martyrologia - obrazy męczeństwa, cierpień,
okrutnych i krwawych prześladowań
•profetyzm - prorocze widzenie przyszłości
•improwizacja - spontaniczna wypowiedź o
walorach artystycznych bez przygotowania
•prometeizm - postawa wybitnej jednostki
podejmującej walkę z Bogiem
1
Odkryj więcej od:
Język polski
474 Dokumenty
- Odkryj więcej od:Język polski474 Dokumenty
