- Information
- AI Chat
ĐẠO ĐỨC KINH Doanh VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC ĐANG NỔI LÊN HIỆN NAY CỦA CÁC Doanh NGHIỆP VIỆT NAM VÀ CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT
Administrative Skills
Comments
- rất có ích
- very useful for me
Preview text
ĐẠI HỌC UEH
TRƯỜNG KINH DOANH
KHOA KINH DOANH QUỐC TẾ - MARKETING
TIỂU LUẬN
Môn học: Quản trị học
Giảng viên: T Lê Việt Hưng
Sinh viên: Hà Thị Minh Chiến
Khóa – Lớp: K47 - MRC
MSSV: 31211022444
Đề tài: Đạo đức kinh doanh & Những vấn đề đạo đức hiện nay
của doanh nghiệp Việt Nam & Giải pháp đề xuất
TP Hồ Chí Minh, ngày 25 tháng 12 năm 2021
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU...................................................................
1. KHÁI QUÁT VỀ ĐẠO ĐỨC KINH DOANH..........................
1. Khái niệm về đạo đức và đạo đức kinh doanh......................
1 Sự cần thiết của đạo đức kinh doanh.................................
1. Các nguyên tắc và chuẩn mực của đạo đức kinh doanh...........
1. Vai trò của đạo đức kinh doanh đối với doanh nghiệp.............
2. NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC ĐANG NỔI LÊN HIỆN NAY CỦA
DOANH NGHIỆP VIỆT NAM & MỘT SỐ GIẢI PHÁP.................
2 Thực trạng đạo đức kinh doanh ở Việt Nam..........................
2.1. An toàn thực phẩm................................................
2.1. Vấn đề sở hữu trí tuệ ở Việt Nam................................
2.1. Thổi giá trong mùa dịch...........................................
2.1. Vấn đề môi trường.................................................
2 Một số giải pháp nhằm hoàn thiện đạo đức kinh doanh ở các doanh
nghiệp Việt Nam...............................................................
KẾT LUẬN........................................................................
1. KHÁI QUÁT VỀ ĐẠO ĐỨC KINH DOANH
1. Khái niệm về đạo đức và đạo đức kinh doanh
1.1. Khái niệm về đạo đức
Nghiên cứu về đạo đức là những truyền thống lâu đời trong xã hội loài người bắt nguồn từ những niềm tin về tôn giáo, văn hóa và tư tưởng triết học. Từ ‘’đạo đức’’ có gốc từ La Tinh Moralital (Luân lý) - bản thân mình cư xử và gốc từ Hy Lạp Ethigos (Đạo lý) - người khác muốn ta hành xử và ngược lại ta muốn ở họ. Tóm lại, đạo đức là tập hợp các nguyên tắc, quy tắc, chuẩn mực xã hội nhằm điều chỉnh, đánh giá hành vi của con người đối với bản thân và trong quan hệ với người khác, với xã hội. Đạo đức, vì vậy, có thể phản ánh tính cách cá nhân và trong thời đại ngày nay thì nói lên tính cách của cả một doanh nghiệp, vì doanh nghiệp là một tập hợp các cá nhân.
1.1 Khái niệm về đạo đức kinh doanh
Với tư cách là một khái niệm hàn lâm, đạo đức kinh doanh cũng chỉ mới tồn tại được 40 năm khi lần đầu tiên nhà nghiên cứu đạo đức kinh doanh nổi tiếng Norman Bowie đưa ra khái niệm này trong một hội nghị khoa học năm 1974. Kể từ đó, đạo đức kinh doanh trở thành một chủ đề gây ra nhiều tranh cãi, và tốn nhiều bút mực của các giáo sư đại học, giới kinh doanh, các cổ đông, người lao động và người tiêu dùng. Sau khi tổng hợp 185 định nghĩa trong sách giáo khoa và rút ra những điểm chung, GS Phillip V đến từ trường đại học Abilene Christian, Hoa Kỳ đã đưa ra kết luận sau:
Đạo đức kinh doanh là một tập hợp các nguyên tắc, chuẩn mực có tác dụng điều chỉnh, đánh giá, hướng dẫn và kiểm soát hành vi của các chủ thể kinh doanh. Đạo đức kinh doanh chính là đạo đức được vận dụng vào trong hoạt động kinh doanh.
Đạo đức kinh doanh thực chất là một dạng đạo đức nghề nghiệp: Đạo đức kinh doanh có tính đặc thù của hoạt động kinh doanh – do kinh doanh là hoạt động gắn liền với các lợi ích kinh tế, do vậy khía cạnh thể hiện trong ứng xử về đạo đức không hoàn toàn giống các hoạt động khác: Tính thực dụng, sự coi trọng hiệu quả kinh tế là những đức tính tốt của giới kinh doanh nhưng nếu áp dụng sang các lĩnh vực khác như giáo dục, y tế ... hoặc sang các quan hệ xã hội khác như vợ chồng, cha mẹ, con cái thì đó lại là những thói xấu bị xã hội phê phán. Song cần lưu ý rằng đạo đức, kinh doanh vẫn luôn phải chịu sự chi phối bởi một hệ giá trị và chuẩn mực đạo đức xã hội chung.
1 Sự cần thiết của đạo đức kinh doanh
Ở một thời đại thông tin bùng nổ, tin tức có được một cách dễ dàng chỉ trong vài giây, những sơ suất nhỏ nhặt cũng có thể được phóng đại lên vài lần và lan truyền đi nhanh chóng. Các nhà lập pháp, cơ quan quản lý và công chúng đều mong đợi các doanh nghiệp thực hiện những tiêu chuẩn đạo đức cao nhất, chứ không phải chạy theo lợi nhuận cao nhất. Khi doanh nghiệp hoạt động thiếu minh bạch, thiếu thành thật, và thiếu tử tế, họ có nguy cơ đối mặt với các rắc rối liên quan đến pháp luật và tài chính cũng như là sự mất niềm tin trong con mắt của khách hàng và các nhà đầu tư.
Vì vậy, đạo đức kinh doanh cùng với sự thiết lập những chương trình đạo đức kinh doanh sẽ là nền tảng để cho doanh nghiệp hoặc nhân viên đạt được thành công. Đạo đức kinh doanh sẽ giúp doanh nghiệp bố trí đúng người vào đúng vị trí trong doanh nghiệp để hình thành và đáp ứng những mong đợi hợp lý của các bên liên quan, thông qua đó để nâng cao lợi nhuận và sự tiến bộ về kinh tế. Đạo đức kinh doanh sẽ là tiền đề cho việc rà soát bối cảnh và văn hóa của doanh nghiệp để xác định những thách thức, từ đó phát triển cách đáp ứng chúng một cách có trách nhiệm. Nói cách khác, đầu tư vào đạo đức kinh doanh chính là một sự đầu tư vào chính tương lai của doanh nghiệp.
1. Các nguyên tắc và chuẩn mực của đạo đức kinh doanh
❖ Tính trung thực
Hầu hết mọi người trong chúng ta ai cũng nói dối một chút. Một nghiên cứu của đại học Massachusetts cho thấy 60% người trưởng thành đều nói dối ít nhất 1 lần trong bất kỳ cuộc đối thoại nào kéo dài hơn 10 phút. Việc thiếu trung thực trong cuộc sống có thể khiến cuộc sống của chúng ta dễ dàng hơn, đem lại lợi ích cho chính bản thân ta và đôi khi, sẽ tránh được việc tổn thương người khác. Tuy nhiên, trung thực trong kinh doanh lại là một câu chuyện khác. Việc thiếu trung thực trong kinh doanh sẽ gây ảnh hưởng đến niềm tin giữa các nhân viên và các nhà lãnh đạo trong môi trường làm việc, mất đi niềm tin, thời gian, tiền bạc, sức khỏe của người tiêu dùng, và thậm chí là một phần thuế để xây dựng xã hội tốt đẹp hơn. Đó là lý do vì sao người xưa có câu “Ngôn tất tín, hành tất quả” (Lời nói nhất định phải thành thật, làm nhất định có kết quả).
Vậy nên trong doanh nghiệp, trung thực phải là tiêu chuẩn hàng đầu để xây dựng một đạo đức kinh doanh mạnh mẽ. Biểu hiện rõ ràng ở đây là các doanh nhân phải luôn trung thực trong việc chấp hàng luật pháp của Nhà nước, trung thực trong giao tiếp với các đối tác, với các nhà đầu tư, trung thực về chất lượng sản phẩm với người tiêu dùng, và trung thực với bản thân để đảm bảo rằng chính mình không vướng vào các vấn nạn hối lộ, tham ô, chiếm công vi tư của công ty.
❖ Kết hợp hài hòa lợi ích của doanh nghiệp và lợi ích của khách hàng, coi trọng hiệu quả gắn với trách nhiệm xã hội.
Mọi doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh đều hướng tới mục tiêu lợi nhuận. Ở nước ta, trong điều kiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, lĩnh vực kinh doanh ngoài mục tiêu lợi nhuận phải giải quyết hài hòa nhất mối quan hệ giữa lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội, giữa lợi nhuận và đạo đức. Việc giải quyết một cách hợp lý mối quan hệ này chỉ có nghĩa là chủ thể kinh doanh khi thực hiện các lợi ích chính đáng của mình, không làm tổn hại đến lợi ích chính đáng của khách hàng, của xã hội. Các chủ thể kinh doanh khi hướng tới lợi ích cá nhân mà vẫn tôn trọng lợi ích khách hàng, lợi ích xã hội thì lợi ích cá nhân mới ổn định và lâu dài.
1. Vai trò của đạo đức kinh doanh đối với doanh nghiệp
❖ Đạo đức kinh doanh ảnh hưởng đến hành vi của chủ thể kinh doanh
Sự kết hợp giữa đạo đức kinh doanh và pháp luật có tác dụng kiểm soát các hành vi kinh doanh dưới khuôn khổ của pháp luật và quỹ đạo của các chuẩn mực đạo đức xã hội. Không một pháp luật nào dù hoàn thiện đến đâu chăng nữa cũng có thể là chuẩn mực cho mọi hành vi của đạo đức kinh doanh. Bởi vì phạm vi ảnh hưởng của đạo đức rộng hơn pháp luật, nó bao quát mọi lĩnh vực của thế giới tinh thần, trong khi pháp luật chỉ điều chỉnh những hành vi liên quan đến chế độ nhà nước, chế độ xã hội... Mặt khác, pháp luật càng đầy đủ và được thi hành nghiêm chính thì đạo đức càng được đề cao, hạn chế được sự kiếm lời phi pháp. Tham nhũng, buôn lậu, trốn thuế, gian lận thương mại ... khi bị phát hiện, cũng sẽ bị pháp luật điều chỉnh, lúc này “hiện tượng kiện tụng buộc người ta phải cư xử có đạo đức.’’
Những doanh nghiệp không tuân theo các giá trị đạo đức kinh doanh sẽ chỉ đạt được những thành công ngắn hạn và, tất nhiên, thất bại về mặt lâu dài. Hành vi kinh doanh chính trực hay lừa đảo cũng sẽ chỉ qua mắt được khách hàng trong vài lần đầu tiên, đến khi mọi chuyện vỡ lở, doanh nghiệp sẽ phải hứng chịu sự hắt hủi của khách hàng, ảnh hưởng tiêu cực đến danh tiếng của công ty, thậm chí có thể là phá sản. Vì vậy, đạo đức kinh doanh, trong chiều hướng ấy, trở thành một nhân tố chiến lược trong việc phát triển doanh nghiệp. Tùy thuộc vào hành vi kinh doanh có đạo đức hay không, mỗi doanh nghiệp đều sẽ phải nhận ‘’quả táo’’ cho chính hành vi của mình.
❖ Đạo đức kinh doanh tác động đến chất lượng doanh nghiệp
Một sản phẩm ‘’made in Japan’’ luôn nhận được sự ưu ái và tin tưởng của khách hàng trên phạm vi toàn thế giới. Một sản phẩm ‘’ made in China’’ luôn khiến người ta phải nghi ngại về mặt chất lượng sản phẩm. Vì sao lại có sự khác biệt rõ ràng như vậy? Câu trả lời nằm ở chất lượng hàng hóa. Các doanh nghiệp Nhật Bản không kinh doanh bất chấp thủ đoạn như một số doanh nghiệp ở Trung Quốc vì họ cực kỳ coi
trọng nguyên tắc Giri (đạo đức buôn bán) do cha ông truyền lại. Người Nhật quan niệm: sản xuất hàng hóa có chất lượng thấp không chỉ bôi nhọ hình ảnh của Nhật Bản mà còn là hành vi thiếu đạo đức.
Các tổ chức được xem là thành công thường có nền tảng đạo đức vững mạnh, với các khách hàng trung thành cũng như đội ngũ nhân viên vững mạnh bởi luôn tin tưởng và phụ thuộc nhau trong mối quan hệ. Khi các nhân viên cho rằng bản thân mình đang làm việc trong môi trường làm việc mang tính đạo đức, họ sẽ có xu hướng tỏ ra tận tâm hơn, chu đáo hơn để thích nghi với những giá trị mình đang được bao quanh. Khi các nhân viên hài lòng, khách hàng sẽ hài lòng và nếu các khách hàng hài lòng, các nhà đầu tư sẽ hài lòng. Đồng thời, những doanh nghiệp có nền tảng đạo đức mạnh mẽ với hình ảnh tích cực trước công chúng sẽ được ưu tiên hơn trong mắt các nhà đầu tư.
❖ Đạo đức kinh doanh góp phần vào sự cam kết và tận tâm của nhân viên
Nhân viên chính là cầu nối giữa doanh nghiệp và khách hàng. Đó là lý do khi mỗi nhân viên làm việc với toàn bộ sự tận tâm và nhiệt tình, cả một doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi từ điều đó. Để tạo động lực cho nhân viên, các doanh nghiệp cần thể hiện sự quan tâm đầy đủ với môi trường làm việc của nhân viên. Liệu rằng môi trường làm việc của nhân viên đã an toàn? Chế độ lương thưởng đã phù hợp chưa? Doanh nghiệp đã thực hiện được đầy đủ các trách nhiệm được ghi trong hợp đồng lao động chưa? Đó là những câu hỏi mà mỗi doanh nghiệp phải tự hỏi mình để đảm bảo nhân viên đã nhận được sự quan tâm mà mình cần có trước khi trao lại cho doanh nghiệp những gì họ xứng đáng được nhận.
Song song với những giá trị doanh nghiệp tạo ra cho nhân viên, hình ảnh doanh nghiệp với cộng đồng có giá trị tích cực đến tư duy của nhân viên về môi trường làm việc tại doanh nghiệp. Khi thấy doanh nghiệp của mình tham gia hăng hái vào công tác cộng đồng, các nhân viên có xu hướng cảm thấy tích cực về chính bản thân họ, và tự hào về doanh nghiệp vì họ cũng là một phần của doanh nghiệp, từ đó tạo nền tảng cho một dịch vụ khách hàng tuyệt vời, nâng cao vị thế cạnh tranh của công ty.
❖ Đạo đức kinh doanh gia tăng sự thỏa mãn của khách hàng đối với sản phẩm và doanh nghiệp
Các nghiên cứu và kinh nghiệm hiện thời của nhiều quốc gia cho thấy mối quan hệ chặt chẽ giữa hành vi có đạo đức và sự hài lòng của khách hàng. Các hành vi vô đạo đức có thể làm giảm lòng trung thành của khách hàng và khách hàng sẽ chuyển sang mua hàng của các doanh nghiệp khác. Khách hàng nói rằng họ ưu tiên những thương hiệu nào làm điều thiện nếu giá cả và chất lượng các thương hiệu như nhau. Các doanh nghiệp có đạo đức luôn đối xử với khách hàng công bằng và liên tục cải tiến chất lượng sản phẩm, cũng như cung cấp cho khách hàng các thông tin dễ tiếp cận và dễ hiểu, sẽ có lợi thế cạnh tranh tốt hơn và dành được nhiều lợi nhuận hơn. Điểm
Sự bắt đầu và kết thúc của một doanh nghiệp đều mang yếu tố lợi nhuận, nhưng lợi nhuận có bền vững hay không lại là câu chuyện của đạo đức kinh doanh. Thời kỳ bao cấp Việt Nam ở giai đoạn 1976 -1986, mọi hoạt động kinh doanh đều do Nhà nước chỉ đạo, vì thế những hành vi có đạo đức được coi là hành vi tuân thủ lệnh cấp trên. Ở thời kỳ này, cầu lớn hơn cung nên chất lượng sản phẩm thấp vẫn không ai dám than phiền, có ít nhà sản xuất và công nghệ còn kém phát triển nên vấn đề thương hiệu hay sở hữu trí tuệ không đáng được quan tâm. Chỉ khi Việt Nam bắt đầu hòa nhập với thế giới trong vài chục năm trở lại đây, có nhiều phạm trù như: đình công, an toàn thực phẩm, luật sở hữu trí tuệ,.. mới bắt đầu xuất hiện. Đó cũng là một phần lý do các doanh nghiệp có nhận thức mơ hồ và chưa thực sự đề cao giá trị của đạo đức kinh doanh. Điều đó đã dẫn tới tình trạng các doanh nghiệp chạy theo lợi nhuận mà bỏ qua niềm tin của khách hàng, rơi vào tình trạng làm ăn ‘’chộp giật’’, mang tính ‘’ăn xổi’’ tồn tại khắp nơi. Một số vấn đề đáng báo động ở thời điểm hiện tại bao gồm: an toàn thực phẩm, sở hữu trí tuệ, vấn đề môi trường, đặc biệt là nạn thổi giá các sản phẩm y tế trong bối cảnh dịch bệnh khi người người nhà nhà đều khó khăn.
2.1. An toàn thực phẩm
Những doanh nghiệp lớn, tồn tại lâu bền đều lấy chữ tín làm đầu trong việc kinh doanh của họ. Nhưng ở Việt Nam, số lượng doanh nghiệp doanh nghiệp nhỏ và vừa bị lợi nhuận làm cho mờ mắt lại chiếm số đông. Vào những ngày cận Tết Nguyên Đán 2019, Vietnamnet đã đưa tin một phóng sự của VTV về quá trình hô biến lợn chết thành những món đặc sản thịt lợn hun khói, lạp xưởng... tại một cơ sở trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Chỉ sau 1 đêm, những con lợn chết lở mồm long móng, bốc mùi đã được lột da, lọc lấy phần thịt nạc chưa bị thối rữa. Sau khi thái lát và trộn thêm đủ loại gia vị tạo mùi thơm, ngâm tẩm trong khoảng 2 giờ, số thịt này được cho vào lò sấy. 48 tiếng sau, những miếng thịt lợn sấy khô, thơm phức ra lò và không còn bất kỳ dấu vết nào của thịt lợn chết được chất lên xe tải, chở thẳng về Hà Nội. Cũng chỉ 2 tháng sau trong năm 2019, một cơ sở cung cấp nguồn thực phẩm bẩn, chuyên cung cấp cho các trường mầm non, tiểu học ở tỉnh Bắc Ninh đã khiến hàng trăm em học sinh có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh sán lợn gạo, nghi do ăn phải thực phẩm bẩn lâu ngày tại trường. Những câu chuyện thực phẩm bẩn, dù đã tồn tại được một quãng thời gian, nhưng vẫn chưa được xử lý triệt để, thậm chí còn có xu hướng tăng nhẹ trong thời gian gần đây. Thực tế mà nói: ‘’Con đường từ dạ dày đến nghĩa địa chưa bao giờ ngắn đến thế.’’ 2.1. Vấn đề sở hữu trí tuệ ở Việt Nam
Dù luật sở hữu trí tuệ đã được hình thành, bổ sung cách đây chục năm, nhưng chỉ trong vài năm trở lại đây, công dân Việt Nam mới bắt đầu có ý thức về quyền sở hữu trí tuệ. Nguyên nhân chính là do văn hóa người Việt thiên về lối sống tập thể, vì vậy người Việt thường không chú trọng đến quyền sở hữu cá nhân, đồng thời các sản phẩm bản quyền thường rất mắc trong khi thu nhập của đa số người dân Việt Nam vẫn còn khá thấp nên tình trạng bán lậu, mua lậu diễn ra rất đỗi đời thường.
Ở nhiều nước, việc xem phim miễn phí chẳng khác nào cướp chất xám của người khác nhưng ở Việt Nam, câu chuyện xem phim lậu trên các trang web là điều rất bình thường. Trong vô vàn những trang phim chiếu lậu, phimmoi là trang phim được ưa chuộng nhất, đã bị các cơ quan chức năng ‘’sờ gáy’’, nhưng sau đó vẫn liều lĩnh ‘’hồi sinh’’ trang web với vô số các tên khác như: phimmoiz, phimmoizz... Thậm chí, cộng đồng mạng, mà ở đây đa số là bộ phận giới trẻ, những người tiến bộ nhất của xã hội, đáng lẽ phải có ý thức nhiều nhất trong quyền sở hữu trí tuệ, lại đem câu chuyện này ra làm trò cười và không hề xem đó như là một vấn đề vi phạm đạo đức kinh doanh. Phổ biến hơn nữa là các công ty cố tình đặt tên công ty giống với một nhãn hiệu đã nổi tiếng trước đó nhằm gây nhầm lẫn cho người dùng và tránh luật pháp. Ví dụ cho tình trạng này quá nhiều như Honda và Hongda, La Vierge và La Vie..ột khảo sát nhỏ về nhận thức của người dân Việt Nam trong vấn đề này chỉ ra: chỉ có 16 người cho rằng đó là ‘’Vi phạm luật pháp’’, 37 người cho là ‘’Vi phạm đạo đức kinh doanh’’, và 47 người cho là ‘’ Không vi phạm gì vì không hoàn toàn giống’’. Đáng chú ý là trong 47 người này, lại có 8 người là sinh viên, những người ít nhiều có học thức trong xã hội.
2.1. Thổi giá trong mùa dịch
Trong bối cảnh cả nước chống dịch; Đảng, Chính phủ chỉ đạo hằng ngày về việc cung ứng hàng hóa thiết yếu cho người dân vùng dịch; đồng bào khắp mọi miền Tổ quốc góp từng mớ rau, con cá, bao gạo... đến tâm dịch thì 19/7/2021, một số cửa hàng Bách Hóa Xanh ở Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk tiếp tục bị phát hiện bán giá cao hơn giá niêm yết, tăng giá giữa mùa dịch. Trước đó, một số người tiêu dùng tại TP cũng phản ánh, chuỗi cửa hàng này đẩy giá gấp 3 - 4 lần. Dù đại diện Bách Hóa Xanh đã phân trần tăng giá là do chi phí tăng, không cố ý..., nhưng chi phí tăng thì tất cả các công ty phân phối khác cũng chịu chung số phận, vậy mà chỉ mình Bách Hóa Xanh bị tố. Dạo gần đây lại rộ lên một bê bối khác liên quan đến việc thổi giá trang thiết bị y tế. Lợi dụng tình trạng các địa phương có nhu cầu test Covid khẩn
kiểm soát các hành vi quảng cáo thương mại. Một ví dụ điển hình là Luật bảo vệ người tiêu dùng. Đa số người tiêu dùng Việt Nam vẫn chưa được đảm bảo quyền lợi khi mua hàng, điều duy nhất họ có thể làm là trông chờ vào lòng tốt của người bán hàng. Dù rằng hiện nay chúng ta đã có hai văn bản quy phạm pháp luật về vấn đề này bao gồm Pháp lệnh bảo vệ người tiêu dùng và Nghị định 55/2008/NĐ - CP ngày 24/4/2008, các quy định của pháp luật chỉ nằm trên giấy trắng mực đen chứ chưa hề có tác dụng thực tế là bảo vệ được người tiêu dùng. Những thiếu sót của các văn bản quy phạm pháp luật cần được sớm được khắc phục một cách minh bạch, rõ ràng và mang tính thực tế nhằm đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng Việt Nam.
Xây dựng quy tắc đạo đức: Quy tắc đạo đức là một hình thức tự điều chỉnh và nó thể hiện cam kết của một doanh nghiệp đối với các bên liên quan, đặc biệt là khách hàng (Becker 2008). Một số tập đoàn quốc tế hàng đầu chẳng hạn như Johnson & Johnson, IBM và Starbucks, tất cả đều đã thiết lập và triển khai một bộ quy tắc kinh doanh có đạo đức. Mối quan tâm về đạo đức phải đi kèm với hoạt động kinh doanh hàng ngày, làm cho đạo đức trở thành bình thường và một phần thường xuyên của hoạt động kinh doanh. Các doanh nghiệp Việt Nam cần xem xét đưa đạo đức vào việc hoạch định chính sách ở tất cả các cấp của tổ chức, ra quyết định và thực hành công việc của tất cả nhân viên. Đồng thời, trong bất kỳ tình huống nào, những người đứng đầu đều phải tham gia ở mức độ cao nhất chứ không chỉ giao trách nhiệm cho cán bộ cấp dưới. Việc tham gia thể hiện trong các chương trình, kế hoạch, thuyết phục nhân viên đồng lòng tham gia, trực tiếp quản lý kết quả thực hiện, đảm bảo mọi cá nhân, bao gồm chính lãnh đạo, có trách nhiệm giải trình. Không chỉ vậy, Nhà nước Việt Nam cần có những chính sách khen thưởng để thúc đẩy các doanh nghiệp ứng xử có đạo đức trong kinh doanh, chẳng hạn như yếu tố đạo đức trong kinh doanh trở thành một tiêu chí quan trọng để xét các giải thưởng: Sao Vàng Đất Việt, Bông Hồng Vàng,...
Nghiêm khắc trong hình phạt các doanh nghiệp vi phạm đạo đức kinh doanh: Các doanh nghiệp vô đạo đức bắt công nhân làm việc mười mấy tiếng đồng hồ/ngày nhưng chỉ trả lương 1 triệu đồng/tháng, thậm chí khiến công nhân phải ngất xỉu, nhưng hình phạt duy nhất cho họ là vài triệu đồng, số tiền không bằng lợi nhuận 1 ngày họ kiếm được. Trong khi đó, các doanh nghiệp vi phạm trong vấn đề xử lý chất thải vẫn vô tư hoạt động kinh doanh như chưa có gì trong lúc chờ biện pháp xử lý. Thiết nghĩ, các cơ quan pháp quyền của Nhà nước cần mạnh tay hơn nữa, nghiêm khắc hơn nữa trong hình phạt các doanh nghiệp, mạnh dạn răn đe để các doanh
nghiệp khác lấy đó làm bài học cho chính mình, đồng thời khiến những doanh nghiệp vi phạm phải chịu sự trừng phạt cho những gì họ xứng đáng nhận.
Nâng cao nhận thức về đạo đức kinh doanh ở Việt Nam: Những kiến thức về đạo đức kinh doanh cần được truyền bá rộng rãi không chỉ cho các doanh nghiệp, các nhà nghiên cứu, mà còn là đại bộ phận những người tiêu dùng Việt Nam. Các trường học có thể tiến hành mở các khóa học, các buổi hội thảo về đạo đức kinh doanh để học sinh, sinh viên nắm được những kiến thức cơ bản về đạo đức kinh doanh, và có khả năng tự bảo vệ mình trước khi trực tiếp tham gia vào thị trường lao động - tiêu dùng. Các phương tiện truyền thông đại chúng có thể trực tiếp tiến hành phổ cập kiến thức về đạo đức kinh doanh đến rộng rãi người dân Việt Nam trên cả nước. Một khi người dân đã nâng cao nhận thức về đạo đức kinh doanh và xem đó như một chuyện đương nhiên mà mỗi doanh nghiệp cần phải tuân theo, các doanh nghiệp tự khắc sẽ phải thay đổi, không chỉ đến từ bên ngoài là để chiều lòng khách hàng, mà còn xuất phát từ sự thay đổi nhận thức trong chính nội bộ doanh nghiệp.
KẾT LUẬN
Một nhà sử học đã từng nói rằng: Loại của cải tốt nhất đến từ nông nghiệp, kế đến là hoạt động thương mại và thủ công mỹ nghệ, còn loại của cải tệ hại nhất đến từ những hành vi xấu xa. Ở một đất nước đang phát triển như Việt Nam, thật đáng buồn là đạo đức kinh doanh vẫn đang đứng ở một vị trí thấp hơn so với những gì nó có thể mang lại cho cá nhân, doanh nghiệp, xã hội và nền kinh tế quốc gia. Một doanh nghiệp với các giá trị đạo đức kinh doanh mạnh mẽ có thể tạo dựng niềm tin trong lòng khách hàng, xây dựng sự uy tín trong con mắt những nhà đầu tư, và kích thích sự trung thành, tận tâm của các nhân viên làm việc. Vì vậy, để doanh nghiệp Việt có thể “lột xác” và kinh doanh có đạo đức, điều kiện tiên quyết là ý chí, sự tham gia và cam kết của chính đội ngũ lãnh đạo, quản lý, bởi họ là người nắm trong tay thẩm quyền và nguồn lực để thay đổi, đồng thời kết hợp với các biện pháp về luật pháp, quy định và nâng cao nhận thức của người dân Việt Nam.
Nguồn tham khảo:
phapluatdansu.edu/2016/08/04/09/24/dao-duc-kinh-doanh-o-viet-nam-mot-so-van- de-l-luan-v-thuc-tien/
slideshare/shareslide18/dao-duc-kinh-doanh-o-cac-doanh-nghiep-hien-nay
ĐẠO ĐỨC KINH Doanh VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC ĐANG NỔI LÊN HIỆN NAY CỦA CÁC Doanh NGHIỆP VIỆT NAM VÀ CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT
Course: Administrative Skills
University: Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh
