Các nhân tố ảnh hưởng đến lãi suất

1. Mức cung cầu về tiền tệ (vốn) trên thị trường: Đây là nhân tố tác động trực tiếp đến việc hình

thành lãi suất trên thị trường. Cung tiền tệ là tổng thể tiền tệ được sử dụng để thanh toán trên thị

trường. Cầu tiền tệ là nhu cầu về tiền của các đơn vị, cá nhân, tổ chức để làm phương tiện giao

dịch, trao đổi hàng hoá, dịch vụ …..Lãi suất cân bằng được xác định là giao điểm của đường

cung và cầu tiền (đồ thị ). Nhà nước có thể tác động vào mức cung và cầu tiền tệ này và khống

chế lãi suất để thực hiện các mục tiêu kinh tế và xã hội của mình.

Giả sử khi lo sợ nền kinh tế có nguy cơ bị suy thoái, NHTW sẽ tăng mức cung tiền bằng

cách bơm tiền vào lưu thông và lãi suất sẽ có xu hướng giảm. Còn khi nền kinh tế phát triển quá

nóng và có thể xảy ra lạm phát thì nhà nước sẽ thực hiện các biện pháp nhằm làm giảm lượng

cung tiền và khi đó lãi suất sẽ tăng lên. Như vậy qua đây chúng ta có thể thấy được mức cung

cầu tiền tệ trên thị trường là nhân tố hình thành và hưởng rất lớn đến thay đổi lãi suất tín dụng

trên thị trường.

2. Lạm phát: Có thể nói rằng là lạm phát là một trong những nhân tố chủ chốt ảnh hưởng đến lãi

suất tín dụng. Lạm phát là một hiện tượng của tiền tệ, chính bởi vậy chúng ta không thể tránh

khỏi nó mà chỉ có kiềm chế nó ở mức ít hay nhiều. Vậy ở đây lạm phát có ảnh hưởng như thế

nào đến lãi suất ? Khi lạm phát tăng lên một trong những biện pháp của Nhà nước để giảm lạm

phát chính là áp dụng các biện pháp để hút bớt lượng tiền lưu thông về. Đồng thời các cá nhân,

tổ chức trong nền kinh tế đang nắm giữ lượng vốn, tiền cũng sẽ không dám cho vay do lo sợ

đồng vốn của mình sẽ bị mất giá, bởi vậy họ sẽ chuyển hướng sang dự trữ các loại hàng hoá như

vàng, ngoại tệ hay đầu tư ra nước ngoài. Hai điều này khiến cho khả năng cung ứng vốn trên thị

trường sẽ giảm nhanh chóng, như đã nói ở trên thì khi cung ứng vốn giảm thì tất yếu sẽ khiến

cho lãi suất tăng.

Mặt khác, khi áp dụng các biện pháp nhằm kiềm chế lạm phát cho sản xuất, đầu tư sẽ bị thu hẹp

khiến cho nền kinh tế có khả năng đi vào suy thoái. Chính bởi vậy, một khi lạm phát đã được

kiềm chế, Ngân hàng TW sẽ giảm lãi suất tín dụng nhằm giúp cho các cá nhân, tổ chức, doanh

nghiệp trong nền kinh tế dễ dàng tiếp cận được nguồn vốn để có thể mở rộng sản xuất, đầu tư

giúp cho nền kinh tế phục hồi. Trong nền kinh tế thị trường thì lạm phát và lãi suất có mối quan

hệ chặt chẽ và tác động qua lại mật thiết với nhau.

3. Chính sách tiền tệ của chính phủ: Như chúng ta đã biết một khi lãi suất tín dụng tăng quá cao

hay giảm thấp thì đều có ảnh hưởng nhất định đến nền kinh tế. Chính bởi vậy mà nhà nước đã

thực hiện các chính sách tiền tệ của mình thông qua Ngân hàng TW với vai trò chỉ huy toàn bộ

hệ thống ngân hàng của một quốc gia (với các công cụ như lãi suất tái chiết khấu, tỉ lệ dự trữ bắt

buộc) để điều chỉnh lãi suất, bình ổn nền kinh tế.

Một khi lãi suất tăng làm cho nhu cầu tiêu dùng và đầu tư giảm, Ngân hàng Trung ương

sẽ áp dụng chính sách giảm lãi suất tái chiết khấu cho các ngân hàng thương mại, và khi các

ngân hàng thương mại được giảm lãi suất tái chiết khấu (là lãi suất ngắn hạn mà ngân hàng TW

cho các ngân hàng thương mại vay) thì họ cũng sẽ hạ lãi suất cho vay đối với các cá nhân, tổ

BÀI ĐỌC THÊM 7-Các nhân tố ảnh hưởng đến lãi suất

Kinh tế vi mô 1