- Information
- AI Chat
Kasaysayan ng Wikang Pambansa
Intelektuwalisasyon ng Wikang Filipino (GEED 10123)
Preview text
KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
Ayon kina Carpio et. al, ang ating bansa ay binubuo ng mahigit pitong libong pulo na siyang dahilan kung bakit tayo ay itinuturing na multilingual na bansa o maraming wikang umiiral. Dahilan ito upang maging mahirap ang pakikipag-ugŶayaŶ ŶatiŶ sa isa’t isa at ŵakabuo ng iisang bansa o nasyon. Sa layuning maging isa at magbuklod, sinikap ng ating mga ninuno na magkaroon ng isang wikang gagamitin natin tungo sa pambansang kaisahan.
Unang nagkaroon ng banggit o hugis sa pagkakaroon ng wikang magbubuklod sa ating lahi noong mapagkasunduan ng mga Katipunero batay sa Saligang Batas ng Biak na Bato ng 1897 na gawing opisyal na wika ng rebolusyon ang wikang Tagalog. Ito ay sa kadahilanang kailangan ng isang wikang magbibigkis sa himagsikan at nagkataong karamihan sa mga nanguna sa rebolusyon ay mga Tagalog. Makalipas ang ilang taon, nakamtan nga natin ang kalayaan subalit sa sandaling panahon lamang. Pumalit naman sa mga Kastila ang mga Amerikano na ibang-iba ang ginamit na estilo sa pagsakop. kanilang naging atake kung saan ang mga bagay na ipinagkait o wala sa atin ang kanila namang ipinagkaloob tulad ng demokratikong pamumuhay, edukasyon at maging ang wikang dayuhan.
Ang ginawang hakbang ng mga Amerikano ay labis na naging mabisa pagkat sa pagtuturo nila ng kanilang wikang Ingles, tumalab ito hanggang sa ngayon upang ituring ng maraming Pilipino na ito na nga ang wika ng daigdig at pinakamakapangyarihan! Sa kabila nito, binabanggit nina Resuma at Semorlan (2002) na batay sa sarbey ng Komisyong Monroe noong 1925, napatunayang may kakulangan pa rin sa paggamit ng Ingles bilang wikang panturo sa priŵarya. Ito raw aŶg dahilaŶ kuŶg bakit ŶooŶg 1931, ŶagŵuŶgkahi aŶg Ŷoo’y Bise GoberŶador- Heneral at kalihim din ng pampublikong edukasyon na si Butte, na gamitin na ang mga bernakular na wika upang gawing midyum sa pagtuturo. (Garcia et. al., 2010)
Matapos na maisagawa ng Surian ang atas ng batas, noong Disyembre 30, 1937 ay ipinahayag ni Pangulong Quezon ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nagrerekomenda na Tagalog ang gawing saligan ng Wikang Pambansa na nagsasaad ng ganito:
Sapagkat batay sa mga pag-aaral na ito ay napatunayan ng mga Kagawad ng Surian na sa mga wika sa Pilipinas ang Tagalog ang siyang tumutugon sa halos lahat ng hinihingi ng Batas Komonwelt 184; sapagkat ang kongklusyong ito ay kumakatawan hindi lamang sa paniniwala ng mga Kagawad ng Surian kundi pati na rin sa mga opinyon ng mga iskolar at makabayang Pilipino na magkakaiba ang mga pinanggalingan, edukasyon at mga hilig na buong pagkakaisang umaayon sa pagpili sa Tagalog bilang saligang wikang pambansa dahil sa nakita ito na ginagamit at tinanggap ng pinakamaraming mga Pilipino, bukod sa tahasang pahayag ng lokal na mga pahayagan, mga publikasyon at indibidwal na mga maŶuŶulat....... Dahil dito’y ipiŶapasya...... Ŷa piliiŶ..... Ŷg SuriaŶ Ŷg WikaŶg PaŵbaŶsa.... aŶg wikaŶg Tagalog bilaŶg batayaŶ para sa pagliŶaŶg at pagpapatibay ng wikang pambansa ng Pilipinas.
Ayon kina Bernales et. al, Tagalog ang naging saligan ng Wikang Pambansa sa dahilaŶg ito’y Ŷahahawig sa ŵaraŵiŶg wikaiŶ sa baŶsa. Sa ŵadaling salita ay hindi magiging mahirap ang Tagalog sa mga di-Tagalog dahil kahawig ito ng lahat ng wika ng Pilipino sa ganitong ayos: 59% sa Kapampangan, 48% sa Cebuano, 46% sa Hiligaynon, 39% sa Bikol, 31% sa Ilokano at iba pa**.**
Bukod sa pagkakahawig sa maraming wikain sa Pilipinas, ang Tagalog ang siyang naging batayan ng Wikang Pambansa ay nagtataglay ng humigit- kumulang na 5,000 salitang hiram sa Kastila , 1,500 sa Ingles , 1, 500 sa Instik , at 3,000 sa Malay.
Sek. 9 – dapat magtatag ang Konggreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa na binubuo ng mga kinatawaŶ sa iba’t ibaŶg ŵga rehiyoŶ at ŵga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili.
Upang higit na maunawaan ang mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Wikang Pambansa, narito ang ilan pa sa mga batas pangwika:
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 – mula kay Pangulong Marcos na nagtatadhana sa pagsasa-Pilipino ng mga pangalan ng gusali, edipisyo at opisina ng gobyerno.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 24 (Nobyembre 14, 1962) – nilagdaan ni Kalihim Jose Romero at nag-uutos na simula sa taong-aralan 1963-1964 ang mga sertipiko at diploma ng pagtatapos ay ipalilimbag sa Wikang Pilipino.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 60 (Disyembre 19, 1963) – nilagdaan ni Pangulong Diosdado Macapagal na nag-uutos na awitin ang Pambansang Awit sa titik nitong Pilipino
Memorandum Sirkular Blg. 172 (Marso 27, 1968) – pinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap Rafael Salas at ipinag-utos na ang mga letter heads ng mga tanggapan ng pamahalaan ay isulat sa Pilipino, kalakip ang kanilang teksto sa Ingles. Ipinag-utos din na ang pormularyo sa panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno at kawani ng pamahalaan ay sa Pilipino gawin.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187 (Agosto 6, 1968) – nilagdaan ni Pangulong Marcos at nag-uutos sa lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan at iba pang sangay ng
paŵahalaaŶ Ŷa gaŵitiŶ aŶg wikaŶg PilipiŶo haŶgga’t ŵaaari sa LiŶggo Ŷg WikaŶg Pambansa at pagkaraan nito sa lahat ng opisyal na komunikasyon at transaksyon.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 304 (Marso 16, 1971) nilagdaan ni Pangulong Marcos na nagpapanauli sa dating kayarian ng Surian ng Wikang Pambansa at nililiwanag ang mga kapangyarihan at tungkulin nito.
Atas ng Pangulo Blg. 73 (1972) – nag-aatas sa Surian ng Wikang Pambansa na isalin ang teksto ng Saligang Batas sa mga wikang sinasalita ng 50,000 mamamayan alinsunod sa probisyon ng Saligang Batas Art. XV, Sek. 3.
Kautusang Pangministri Blg. 22 (Hulyo 21, 1978) – isinasaad na kailangang ituro ang 6 na yunit ng Pilipino sa lahat ng kurso sa antas ng tersyarya maliban sa kurikulum ng edukasyon na ang 12 yunit ng Pilipino ay pananatilihin.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 22 (1987) – paggamit ng katawagang Filipino sa pagtukoy sa wikang pambansa ng Pilipinas. Nilagdaan ni Kalihim Lourdes Quisumbing ng Kagawaran ng Edukasyon, Kultura at Isports.
Kautusan Blg. 52 (1987) – ang patakaran sa Edukasyong Bilinggwal ng 1987.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 81 (1987) – ang Alpabeto at Patnubay ng Wikang Filipino.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335 – nag-aatas sa lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan, ahensya, instrumentaliti ng pamahalaan na magsagawa ng mga hakbang para sa layuning magamit ang wikang Filipino sa mga opisyal na transaksyon, komunikasyon at korespondensya. Nilagdaan ni Pangulong Corazon Aquino.
Dagdag Babasahin Sa lubusang ikauunawa kung paano naging wikang pambansa ang Filipino at ano ang pagkakaiba nito sa wikang Tagalog at Pilipino. Basahin natin ang isang artikulo ni Dr. Pamela C. Constantino.
TAGALOG, PI LIPI NO, FILI PI NO: MAY PA GKAKAIBA BA?*
ni Dr. Pamela C. Constantino
Ano ang tinatawag ninyo sa wikang ginagamit ninyo, Tagalog?
Pilipino? Filipino? Bakit Tagalog ang tawag ng mga foreigners at mga
Pilipinong nasa ibang bansa sa Wikang Pambansa ng Pilipinas? Bakit
tinatawag pa ring Tagalog ang Wikang Pambansa rito sa atin
matapos baguhin ang tawag dito mula pa noong 17 taon na ang
nakararaan? May pagkakaiba ba ang Tagalog sa Pilipino? Sa Filipino?
Tingnan natin ang mga pagkakaibang ito batay sa konsepto at sa
anyo.
Wikang Ta galog
Tagalog ang wika sa Bulacan, Batangas, Rizal, Laguna, Quezon,
Cavite, Mindoro, Marinduque, ilang parte ng Nueva Ecija, Puerto
Princesa at pati Metro Manila. Ito kung gayon, ay isang wikang
natural, may sariling mga katutubong tagapagsalita. Isang partikular
na wika na sinasalita ng isa sa mga etnolinggwistikong grupo sa
bansa ang mga Tagalog. Pagdating pa man nina Miguel Lopez de
Legaspi noong 1565 sa Maynila ay napuna na nilang sinasalita ito ng
maraming Pilipino.
Wikang Ta galog Bil ang Wikang Pa mbansa
Nasangkot ang Tagalog sa pambansang arena nang ideklara ni
Presidente Manuel L. Quezon ang Wikang Pambansa na batay sa
Tagalog noong Disyembre 30, 1937 (Executive Order No. 134). Mula
noong 1940, itinuro ito sa lahat ng paaralang publiko at pribado.
Wik an g Pilipino
Samantala, ang Wikang Pilipino ay ang Filipino National Language (noong
- na batay sa Tagalog mula noong 1959, nang ipasa ang Department Order
No. 7 ng noo’y Sec. Jose Romero, ng Department of Education.
Ito ring pangalawang ito ang itinatawag sa wikang opisyal, wikang pampagtuturo at asignatura sa Wikang Pambansa mula 1959. Nahinto lamang ito nang pagtibayin ang Filipino bilang wikang pambansa. Filipino naman ang itinatawag sa wikang pambansa sa Konstitusyon ng 1987 (maging noong 1973 pero Pilipino pa rin noon ang wikang opisyal).
Pag kak aiba ng Pilipino sa Fili pino Lumalabas na ang Pilipino ay Tagalog din sa nilalaman at istraktura at walang Pilipino bago 1959. Gayundin, walang wikang Filipino bago 1973.
Magkaiba ang Filipino kahit parehong naging Wikang Pambansa ang mga ito dahil magkaibang konsepto ang mga ito – ang isa’y batay sa iisang wika at ang isa’y sa maraming wika sa Pilipinas, kasama na ang Ingles at Kastila.
Dahil batay sa Tagalog at gamit ng mga Tagalog, hindi nabigyan ng pagkakataon ang mga di-Tagalog na maging parte ng pagpapayaman at pagpapaunlad ng Filipino. At sa mga eskwelahan, mas tama ang aklat kaysa libro; ang takdang aralin kaysa asaynment; ang pamantasan kaysa kolehiyo/unibersidad; ang mag-aaral kaysa estudyante.
Matagal ding panahong namayani at “namayagpag” ang Tagalog. Sa pag-aaplay ng trabaho, halimbawa’y titser at tagasalin sa Pilipino, mas uunahin kunin ang nagsasalita ng Tagalog bago ang di-Tagalog. Naging problema lang noon ang kung aling Tagalog ang “mas maganda, mahusay, angkop” na pinag-aagawan ng mga Tagalog mula Bulacan, Laguna at Batangas.
Ubod ng Konseptong Fili pino Ang pinakaubod ng konsepto ng Filipino bilang batay sa mga wika ng
Pilipinas ay ang pagiging pambansang lingua franca nito. Sa pakikipagkomunika
ng bawat Pilipino sa isa’t isa lalo na sa mga siyudad, gumagamit siya ng wikang alam din ng kanyang kapwa Pilipino kahit pa meron silang katutubong wika gaya ng Cebuano, Ilokano, Pampango, Tausug, Kalinga atbp. Ang wikang ito ang
nagsisilbing pangalawang wika at lingua franca sa bansa. Dahil dito hindi dapat
asahan na aklat ang gagamitin kundi libro o kaya’y buk (book), hindi silid-aralan kundi klasrum, hindi pahayagan kundi dyaryo/peryodiko, hindi manananggol kundi abogado/lawyer.
Mahirap na ring gamiting argumento ang sabihing meron naman tayo, bakit manghihiram pa? kailangang tiyakin kung sino ang tayo roon, ang mga Tagalog lang ba o ang karamihan ng mga Pilipino?
Dahil nga lingua franca at pangalawang wika, nabubuo ang mga barayti nito
dahil sa interference o paghalo ng mga unang wika ng mga tagapagsalita. Kaya
kung gagamitin ang Filipino ng isang Cebuano, hindi maiiwasan ang ganito: Nagbasa ako ng libro. (Bumasa ako ng libro). Bago ang 1973, mali ang nabanggit na pangungusap dahil batayan nga ang Tagalog. Pero ngayon itinuturing ito na barayting Cebuano ng Filipino.
Ang pagbabago ng atityud sa Filipino o pagtawag dito ng Tagalog ay hindi basta mawawala. Pero darating din ang panahon lalo na kapag mismong ang mga di -Tagalog ay mawala ang inhibisyong gumamit dito para magkontribyut sila ng mga salitang magiging bahagi ng wikang pambansa. Kapag nangyari ito ay malilimutan na sigurong tawaging Tagalog ang Wikang Pambansa ng Pilipinas.
*inilathala ito nang may pahintulot sa may-akda
Kasaysayan ng Wikang Pambansa
Course: Intelektuwalisasyon ng Wikang Filipino (GEED 10123)
University: Polytechnic University of the Philippines
This is a preview
Access to all documents
Get Unlimited Downloads
Improve your grades
