- Informacje
- Czat SI
VI. Kryzys I Upadek Rzeczypospolitej
Historia
Liceum Ogólnokształcące
• 2Szkoła średnia - Polska
Polecane dla Ciebie
Przejrzyj tekst
1. CZASY SASKIE
1697-1733v. :
panowanie
Augusta
I
1709s. :bitwa pod Pottawq
171hr.: Sejm Wiemy
1732s. :traktat Loewenwolda
1740 r.: 2aToIenie Collegium
Nobilium
1733 -1763s. : panowanie Augusta
III
POdcaaswolnejelekcjiw1697-r.wiqkszos
2gromadzonychopowiedziatasiqzafvancuskimksie em (Franciszek Ludwik Conti) ijednak
szlachta skusiona Ta p o w k a m i
obwotata krolem Fryderyk
a Augusta
.
W Krakowie 20 stat koronowany jako August
II.
Lawarcie polsko-saskiejuniipersonalnejdawatonadziejcnakovzysc/
a Rzeczypos
.
Salhsonia byta krajem
niewielkim ,dobvzevozwinigtymgospodavczolrzemieslnictwo/nictwo
i
handel)
Order Orta Biatego
najstavsze,najwyisze
odznaczenie paristwowc
'
ustawione pvzez Augusta
I w 1705 r.
Panowanie Augusta
I rozpoczqtosiqodzakoriczeniawojnyzturc.jo/pocz.
)
Rzeczpospolita odzyskata
ziemie na Ukraine
Konfliktokveslany jako
wielka wojna potnocna
trwat 20 /at.
W 1702 r . poserii zwyciqstw ,
Krol szwedzki Karol XII wkvouytdolnieuczestniczqcejwwojr
)
Rzeczypospolitej
W 1704 v. zwolennicywspotpracyzeszwecjgzawigzalikonfedevag Warszawska
i ogtosili
dctvonizacjg Augusta
I
Na jego miejsce
szlachta wybrata
Stanislaw a Leszczynski ego
( poznan
'ski wojewoda
)
rhwolennicy Augusta zawiqzaliwjegoobroniekonfederacjqsandomiersk
Silniejsi okazali sig stronnicy Leszczynski ego ,wspieraniprzezsaweddw/-oirychsiTy2ajgTySaksonie,
W 1706 v. August
zawartzkrole Szwecji polséjw
Altranstcidt izvzekt sie , polskiejkorony
W Rzeczypospolitej
nadal dziatatalsonfedevacja sandomievska navzecz Leszczynski ego
dstatecznelosywojnyrozstrzygne sign
starciu Szwecji
z Rosjq
1709 r. gtownesityka/aXllzostaTyzniszczone(PoTtawa
)
Stanislaw Leszczynski
stvacit swojego protektora ,
Tron ponownieobjgt August
I
Niestabilnasytuacjanagvanicachpostuiytalsrilowi.o wpvowadzii do kraju
26
tys
.
Saskia armies
W 1715s. szlachta zawiqzatakonfedevacjqtavnogvodzkqzia.daniemusunie
a
saslhichwojsk 2 kraju.
Proby porozumieniapomigdzykonfederatamiik/em
nie
powiodtysig.2wroconosiezpvos
o mediacjg do
PiotvaI przyjqt
oferte, i wystat
do Rzeczypospolitejswojq armies
.
Obie strong podpisaty
tvaktat.
2godniezustaleniamisejmwiemyzatwierdzitpovozumier
kvola i szlachty.
Wpvowadzit zmiany
:
l
powotanie
state ;
armii
l okvejlenie zasad funkcjonowania unii polsko
- saslsiej
l zakaz wpvowadzania
saskich wojsk na terytoriurn
l
ograniczenieupvawnierihetmaniwisejmikdwlzmniejszer
pvaw polit
. innowiercdw
Zawavty w
1721 v. pokoj w Nystad
umocnit pozycje, Rosji
i Prus ,Rzeczypospolitej
nie
pviynidstkorzys.
Wtadcy Rosji,
Austrii. Prus pvzygotowalitraktat.ktivyokres/-wspoIna strategies
Mocarski
w czasie bezkvolewia w Rzeczypospolitej
Tumult toruristri: 1724 r. wToruniu ,
w lstorym dominowali luteranie idosztodo lstotnimiqdzy
protestant
ami i uczniamikolegiumjezuito. Ttumpvotestanckich mieszciannapadt
i
zdemolowalkolegium.niszczqcobiektyibijqczakonnikow tumulcic stvacono 9 mieszczan i
burmistna.WEuvopiezacze uznawai Rzeczpospolita za kraj nietolerancji religijnej.
2. POCZATKI PANOWANIA AUGUSTA
I
1767
- 1768s .
: sejm repninowsti
i uchwaleniepraw tardynalnych
1764-1795r. : panowanie
Stanislawa Augusta
1768
- 1772 r.
: lsonfederacja barska
1772 r. : I rozbioir Rzeczypospolitej
1773
- 1775 r .
: Sejm rozbiorowy
1775 r.
:ustanowienie Rady Nieustajacej
Stociona wojnasiedmioletnia
(1756-1763) umocnita pozycjg Rosji ,
ostabita Austria ,Prusy
iFrancje ,
.
D)a Familii korzystnabytaniedawnazmiananacarst
tronic : 1762 r KatanynaII.
1
Cesariowa planowata podpovzqdkowanie
Scobie Rzeczypospolitej
Po imierci Augusta
III Caartoryscy
wezwalido kvajurosyjskic wojska
.
l zdominowali Sejm
tonwotracyjny,ttéry miatzazadaniepriygotowanicwtasciwegoseg
elclscyjnego
I zakazano liberumveto wtrakcic dyskusji , gtosowanie
wigkszosciq gtoséw
l
zmienionosposobfunkcjonowaniascjmiko ,upovzqdkowano
finansyparistwa-2likwidowanowewn i myta ,wprowadiono generalne
( opodattrowanoszlachta
)
- utwovionokovonneilitewst lhomisje Wojskowe,
Slsarbowe (kontrolanad
wydatkani
)
Sejm konwokacyjnyielekcyjnyodbywatysigwasyicierosyjski wojsk.
Kandydatem
do bonny byt
Stanislaw Poniatowski , popievanypvzez
Familie , ,wybvany iwspierany
prez Katarzyna
II.
1764N
- Stanislaw Poniatowski zostatwybrany krilemjalao
Stanislaw August
W pierwszych
Iatach panowania August kontynuowatveformypovzqdkoweigospodavczesej
tonwolsacyjnego
:
powotano
do iyciagabinetvzqdowy.zajmowatsiqdyplomag
i armiq
- otworzono mennicq pañstwowq
( pvodutrcja
Monet)
zaczqtozaktadaimanufakturyispo
i akcyjne
rozbudowano sieci potqczeñ pocztowych
w Warszawie powotanokomisj/obregopovzqdku(dbaopoprawqwarunko'wiycia
mieszlsaricow i vozwoj gospodarczy
miasta)
pvzeprowadzono lustracje, ,przegladstanukrolewszczyzn-majqtkowziemskich.kto
stanowitygtowneirodtodochodo monarchy
1765 v.
w Wavszawie otwarto Szlsote Rycerskq
lelitarnaiiwiecka
szkotadlasyno/achtyimagnaterii)lutwovzonoczasopismo
"
Monitor
"
ipromowano
tolerance religijnq
i odkrycia
naukowc ,
dyskutowanooprawachmieszczanichtopo,
troniecznosci wprowadzenia
reform ,
zwalczano
zacofanie ,prciéniactwo
i pijaristwo.
Refovmy Augusta budzity niepokoj
wtadciw Rosjii
Prus ,niechqi polskich magnatdw
.
Lwrécili sie
do Katarzyny
I z pros
:b go interwencje
.
Pretekstem dlacarskiejdyplomay/-aTasie,sprawadysydentiw(innowierco'
which pranapolit
. zostaty
Ogranicz
one.
1767s .
postulatydysydentowzostatyodrzuconeprzezsejm Rzeczyposp/sroczyTyoddziaTyrosyjskie
.
' szlachta innowiercza zawigzata dwietionfederacje:Torun
' / protest
anci) ,
stuck( prawostawni
)
Wodpowiedzi
szlachta katolicka zawiqzata konfederacje ,
wRadomir, pod
hasTami detronizacji Augusta.
Labiegi rosyjskiego
ambasadora Milsotaja Repnina spowodowaty
konfederaci radomscy
sami
wystqpili
do Katavzyny
I ozapewnienienienaruszalnos
zasad ustroju Rzeczypospolitej
Obradujqcy
w 1767- sejmlrepninowskilpvzywro/-prawadysydentomiuchwaliTpvawa Karolyn.
l wolna elekcja
1 unia polsko
- litewska
1 liberum veto
'
prawo
do wypowiedzenia postuszenstwa
trrolowi
( pod hastamiobronywolnos
i wiary lsatolidsiej
)
Na czek staneli :Jozef Putaski ,biskup
Michal Krasinski
Do tronfederacji przystqpity armia,prywatne oddziaty magnatiw
Stanislaw August skovzystatzpomocyrosyjskichwoj
.
1770 r.
konfedevaciodmowilipostuszeristwamonarsi ogtosilibezkrolewie.podje nieudanq probe
porwania
Stanislawa Augusta
3. OSWIECENIE W RZECZYPOSPOLITEJ
174 Or .
: Zatoienie Collegium
Jvobilium ( pocz
. oiwieceniawPolsce
)
1747 r.: otwarcie Biblioteki Zatuskich
1765hr.: powstanic 52k05g Rycerskiej
1765 r.
: zatoienie Teatru Navodowego
1773 r.
: utwovzenic Komisji Edulsacji Narodowy
'
:
powotanie Towarzystwo
do ksiqg
Element arnyuh
W
stdicyutwovzonoelitarnqszt/-eTwcircqbyTzakonnik
pijar
Stanislaw Konarski
Opracowat nowy program nauczania-hauki-5.is/-e,
historia
l
podczas Zajac
'
diyskuto.ua/iospvauachustvojowych
Dtwavcie pierwszcj polskiej
bibliotelsi publicanej ,pvzyciagata pisaviyiartystéw
Zatoiona pnez
Josefa i Andrzej
a Zatuslsich
Po przejerciu
tvonu pvzez
Stanislawa Augusta
w 1764 v. (
oiwieceniestanistawowsb/WybudowaTelitavnqplaco'wke
szawieimiata/ssztaTciioficerdwiuvzqdnikow2aToiona/
Powotana przez papieia
Opracowata system srwieckiego
szkolnictwa ( uniwevsytet
i szkoty parafialne
)
Powotana w celu opracowania
nowychpodvqcznikowinauczanialatoionypvzezkvo
. Dyrektorem
zostat Wojciech Bogustawsti
Popular
noiiteatvu wptywata
na poglqdy
i dziatania szlachty
Patac na wodzie
patac
d-azienek Kvcilewskich
Wtoch Marcello Bucciarelli - na zamowienietworzytportvetykvo izdobiacewnqtna
2am/ su
Krilew.
Ignacy
Krasicki
pisan
i poeta epoti
SENTYMENTALIZM
: hurt literati ,zajmowatsiguczuciami
bohatevéw
l Franciszek Karpiriski
(two'rea)
l ojrodtiem Stata sie
siedziba rodu Czartoryski
ch w Putawach
OBIADY CZWARTKOWE
:
l
dyskusje, rozrywka
l
artys ,piscine
. poeci
, ctziataczc polity
unit
omawiane
homedie ,dvamaty,bajkipozwalatypvzekonywaiodbiorco
do poglqdéw
osivieceniowych
BRAGA ZATUSCY
rhawarcie
przymiena
z Prusami
Marzec 1790hr.
ltraktatgwavantouatintegvalnos/-erytorialnqobuparistw
i wzajemna pomoc
Wczerwcu 1790 v.
poparciecztonkowobustvonnictw-kadencjasejmuzosta
pvzedtuiona
=
Sejm
Czteroletni
I
przyje
ustawc o sejmitsach
- odbierata gotocie pravo
do udziatu w
zjazdach szlachty
18.021 .
uchwalonoprawoomiastachk/ewskich-mieszkaricy
otnymalipvawonietykalnos
osobistej i majqttrowej,
prawonabywaniaziemiorazpowotywaniasamorzgdo ,dostgp
do rang
oficerskichipozwolono
szlachcic sprawowac-urzgdymiejsk
i Zajmowac
'
sig
handlers ,
riemiostem
5. KONSTYTUCJA 3 MAJA
05.: Konstytucja 3 Maja
05 .-07. : wojnaw
obronie Konstytucji
3 Maja
06.: bitwa pod
Zieleñcami
: bitwa pod
Dubienka
04.1792-09.
: konfedevacja targowicka
01.: II rozbior Rzeczurospolitej
Do uchwalenia doszto po
A rozbiovze Polski .Podczas ferii wiellsanocnych, pray
nieobecnos postéw
stronnictwa hetmanslsiego ,
w Sali senatorskies
' w Warszawie
Postanowienia :
l zniesiono wolnq elelscje lparistwo
stato Sig monarchic konstytucyjng
I zasada tvojpodziatu
wtadz :
ustawodaucza.dwuizbowysejm.izbaposelsk,
Senat
" zlikwidowano liberum veto
decyzjepodejmowancwigkszoiciqgtosdwwykonawcza-kr
, Strai Prana
' 5 ministro'w
'
prymas
( prezeskomisji Edukacji Navodowej
)
sqdownicza
- niezaleina od organo
'w wtadzy
sgdyzachowatychavakterstanowylmieszczani
szlachta sgdaeni
Osobno)
stronnictwohetmariskie.kto nie pogodzito sie
z reformami Sejmu Wielkie go,podpisali
att
tronfedevacji w Petersburgu ,zwvo/isiqopomocdoKatarzynylI,opvzywvdcenicdawnych
przywilejow
W Maju
1792s .
armia rosyjska wkroczytaw Rzeczpospolita
l Mimo stabszej armi polskie sity odniosty pojedynczc zwycigstwa
"
pod
rhieleñcami na Wotyniu
ksigie Jozef Poniatowski
"
pod
Dubienkg
- Tadeusz Kosciuszko
6. UPADEK RZECZYPOSPOLITEJ
04 .
: bitwa pod
Ractawicami
03 .-11 .
: powstanie
Kosciuszkowstie
- : wydanie
Universalu potanieckiego
- : bitwa pod Maciejowicami
01 .
:uktad rozbiovowy pomigdzy Rosjq
i Austria
- : abdylaacja
Stanislawa Augusta
Poniatowski ego
- r.
:
przystqpienie
Prus do uktadu vozbiorowego
Wojna w
obvonie Konstytucji
3 Maja
przegrana,
####### pvzystqpieniekrolac.to/sonfederacjitargowi
Isapitulacje polstrimoddziatom
Rosyjstie wojskaprowadzityrekwizycje.zacze
dziatai cenzura i tajna policja ,w Rzeczypospolitej
szevzyty
sie , nqdza
i gtod
Przywcidcy
stronnictwa patriotycznego
( Hugo Kottqtaj ,Ignacy
Potocki/w obawie pried zemstqtargowicaan
wyemigvowali
do Saksonii.
Haz zTadeuszem Kosciuszko zawiqzalispvzysie.ienie.zacze przygotowania
do powstania
Wiosna1793s.
Ignacy Dziatyñstri
podejmujedziatalnoiiorganizacyjna.srodowisk
krajowe
i emigracyjnenaprzywodce przysztego zrywu wyznaczyty
Tadeusza Kosciuszko
17938 .
Kosciuszko udaje
sie ,
do Paryia ,
zabiega
o wsparcie
wtadz rewolucyjnej Francji
Rada Nieustajqca
decyzjaozmniejszeniuwojskpolsko-lite/sich
brigadier
Antoni Madaliñdsi narozkaz o likwidacji jego
oddziatu, wyruszytz
zitnievzami z Ostrotqki do Krakowa
24.03.
(Krakow)Tadeusz Kosciuszko ogtositakt insurckcji ,jako Najwyiszy
Naczdnik
Sity
Zbrojnej Narodowy
'
ztoiytprzysie
na wiernoii narodowipolskiemu
Najwyiszej
Radzie Narodowy
.
powienono
trwestic politycane
i organizacyjne
(e)em Koscinski bytoprzebic siq
do Warszawy
04.04.
bitwa pod
Ractawicami ,powstan-cyodnies zwyciestwo
17 .04.
wybuch
walk wwarszawie/-ymieszkaricdwmiastadowodzonepvzez
Jana
Hilinski ego
kdejnysukces-oddzi
Jakuba Jasinski ego zajat
Wilno
Kosciuszko dgiyt
do zaangaiowania
w walks wszystkich grup spotecinych
07.05.
w obozie pod
Potaricem ogtasza
att
Universal potaniecki gwarantowat
:
nadanicchtopomwolnos osobistej
zmniejszeniepariszczyzny-nieusuwalnos z upvawianej
ziemi
4 kwietnia 179hr .
bitwa pod
Ractawicami
Udziat chtopstwa
w obronie polskiej paristwowos
uznanoza wainy
moment trsztattowania sie ,
narodu
polskiego
Obraz
'
Kosciuszko pod
Ractawicami
"
l Jan Matejko
Pvzedstawiony przeznaczelnika program poprawy
losu chtopow
nie wptynqtistotnie
na losy powstania
Pod koniec
maja
1794 r . Kosciuszko powotat
do éycia
Rade Najuyiszq Narodowq
l
organ
o szerolsich upvawnieniach rzqdowo-administracyjnych.us/-awodawczych,skarbowych
Wydziat
Skardu ,zajmowat
sie , pozyslsaniem
siodkiw na prowadzenie
dziatari powstariczych
(na Clete
Hugo Kottqtaj
)