- Informacje
- Czat SI
układ czerwonokrwinkowy człowieka
Fizjologia
Uniwersytet Gdanski
Komentarze
Przejrzyj tekst
Skład krwi : KREW stanowi 6\8% masy ciała
- 55% osocze: Woda Białka(7\8%) : ALBUMINY DO GLOBULIN POWINIEN MIEĆ STOSUNEK 2: albuminy 55\60%
- mają stosunkowo niski ciężar cząsteczkowy, są więc odpowiedzialne za prawidłowe
ciśnienie onkotyczne (wiązanie wody), przekładające się na ciśnienie osmotyczne
krwi; funkcje transportowe
globuliny 38%
-alfa-globuliny \ beta-globuliny \ gamma-globuliny (immuno-globuliny)(stany
chorobowe to ich ilość się zwieksza)
*ladunek ujemny na pow. krwinek co powoduje przyspieszenie ich agregacji w rulony i
opadanie
*albuminy i alfa \ beta globuliny absorbują na pow. erytrocytów tworząc otoczki co
powoduje
odpychanie się komorek i zapobiega agregacji i sedymentacji
pełnią funkcje enzymatyczne i transportowe – transportują np. cholesterol, żelazo
(ferrytyna), hormony, czynniki krzepnięcia
- IgA (10%) – przeciwciała związane z obroną błon śluzowych
- IgG (80%) – związane z trwałą odpornością, przenikają przez łożysko (chronią płód i noworodka)
- IgD i IgE – śladowe ilości u zdrowych ludzi; IgE związane są z reakcjami alergicznymi
- IgM (5-10%) – związane z początkową fazą odpowiedzi na antygen fibrynogen 3% = (5-10% białek)
- białko o budowie włókienkowej; syntetyzowant w hepatocytach lub megakariocytach, bierze udział w krzepnięciu krwi, ochrania krew w łożysku naczyniowym. Obecny w alfa ziarnistości płytek, Osocze bez fibrynogenu (dokładniej: fibrynogenu oraz II, V i VIII czynnika krzepnięcia) to surowica. wszystkie oprócz y-globulin sa produkowane w wątrobie, te w plazmocytach
Zw. Org. : glukoza, mocznik, kwas mlekowy, cholesterole, bilirubina, kwasy tłuszczowe, witaminy, hormony niebiałkowe związki azotowe (mocznik 15-40 mg/dL, kwas moczowy) cholesterol (występuje w połączeniach z alfa- i beta-globulinami) 200-240 mg/dL i inne tłuszczowce glukoza (jej stężenie jest utrzymywane i regulowane; próg nerkowy dla glukozy to takie jej stężenie we krwi, przy którym zaczyna pojawiać się w moczu = 180mg/dL) 80-
Jony: sodu, wapnia( czynnik krzepnięcia), potasu, żelaza(hemoglobina), magnezu, miedzi, chloru
- 45% elem. Morfotyczne: erytrocyty RBC 5-6milion\cm3(kobiety 3,9-5,6 faceci 4,5-6,5) leukocyty 5,000-10,
płytki krwi 250,000-400,000 albo od 150,000 Funkcje krwi:
Transportowa:
gazy oddechowe (tlen, dwutlenek węgla) substancje odżywcze (np. glukoza) metabolity (np. mocznik) hormony (scalający) ciepło z narządów wewnętrznych do powierzchni ciała (termoregulacja)
Homeostatyczna: krzepnięcie krwi (ciągłość naczyniowa) [hemostaza] fizykochemiczna stałość środowiska wewnętrznego ustroju (m. ciśnienie osmot. =ciśnieniu osmot. 0,9% NaCl = ok mOsm/l; pH w zakresie 7,2-7,4; stałość składu białek
iiiiiiii Udział w reakcjach obronnych( bakterie, wirusy, metabolity, nieprawidłowe komórki)
Środowisko wewn. Ustroju:
- teoria macalluma : podobieństwo składu wody morskiej i krwi
-organizmy wyższe = układ naczyń zamkniętych wypełnionych płynem, który funkcjonalnie jest dla ustroju takim środowiskiem jak srodowisko zewnętrzne dla 1komorkowcow
- stanowi je krew i inne płyny ustrojowe zamknięte wewnątrz ciała; jest różne od otoczenia i od komórek w nim zanurzonych
-Pompa sodowa usuwa jony sodu z komórek do płynu pozakomórkowego (środowiska
wewnętrznego)
K+ Na+
Anizocytoza płytkowa – jednoczesne występowanie we krwi płytek rozniacych się znacznie wielkoscia, lacznie z obecnoscia form olbrzymich Agregaty płytkowe = barwienie-pappenheim
HEMATOKRYT (HCT)
-Stosunek liczby i objętości erytrocytów(RBC) do
całkowitej objetosci krwi, w której jest zawieszone
procentowa zawartość krwinek w pełnej objętości krwi
Wartości prawidłowe u dorosłych: u kobiet: 37 – 47 % \ 41- u mężczyzn: 40 – 54 % \ 36-
Spadek wartości HTC:
przewodnienie hiperwolemia krwotoki niedożywienie choroby szpiku, reumatyzm niedokrwistości (hypoplastyczne lub aplastyczne) nieleczone niedokrwistości z powodu niedoboru wit
Wzrost wartości HTC:
odwodnienie (spadek objętości osocza) nadkrwistości ->doping ->hipowolemia (biegunka, wymioty, gorączka)
Zawartość hemoglobiny Hb:
mężczyzni12-16 g/dl kobiety14-18 g/dl
Obniżenie Hb: niedokrwistość, krwotoki, niedobór żelaza
Rozkład w śledzionie i wątrobie (układ siateczkowo-śródbłonowy) do bilirubiny i biliwerdyny (żółcie), urobiliny (mocz) sterkobiliny (kał)
Żelazo z rozpadu hemoglobiny magazynowane w wątrobie w postaci ferrytyny. Łaczne zasoby u kobiety – 45mmoli, facet 60mmoli. 60-70% związane z hemoglobiną, 12 funkcjonalne żelazo związane z mioglobina i enzymami, ok 15-30 zelazo zapasowe
Średnia masa hemoglobiny w erytrocycie (MCH): 27-34 pg pikogramów
Obniżenie MCH – niedokrwistości niedobarwliwe, spowodowane niedoborem żelaza
Podwyższenie MCH – niedokrwistości nadbarliwe, mogą być związane z megaloblastyczna niedokrwistoscia
HOMEOSTAZA - fizyko-chem. Stalosc środowiska wewn., obejmująca m. ciśnienie osmotyczne (równe ciśnieniu osmot. 0,9% NaCl) ph w zakresie 7,2-7,4, stałość składu białek, morfologii, stężenia glukozy
HEMOPOEZA – powstawanie elem. Morf. Krwi
ERYTROPOEZA – powstawanie czerwonych krwinek:
-do podzialow erytroblastów potrzebny kwas foliowy i wit b12 , każdy erytroblast zmniejsza V, a wraz z synteza hemoglobiny(zasadowa) staje się kwasochlonny – potrzebne żelazo, wkoncu traci jadro
-rozwoj krwinki w szpiku trwa 100h,
-retikulocyt przez 2 dni pozostaje w szpiku kostnym, a w krwi obw. 1 dzien i wtedy dojrzeje.
- poziom retikulocytow swiadczt o aktywności krwiotwórczej szpiku
Wtręty erytrocytarne
Ciałka howella-jolly’ego – fragmenty substancji jądrowe powstale w wyniku nieprawidłowego podzialu jadra w stadium erytroblastów, pozostałe w cytoplazmie dojrzałych erytrocytów w postaci kulistych wtrętów Pierscien cabota- fioletowo-rozowe pozostałości, wrzeciona mitotycznego, swiadczace o glebokim zanurzeniu erytropoezy, widoczne w postaci obręczy lub osemki
Oporność osmotyczna erytrocytów jest wskaźnikiem wrażliwości krwinek na działanie czynników hemolitycznych. O oporności krwinki decyduje stosunek jej objętości do powierzchni.
Badanie oporności erytrocytów polega na ich umieszczeniu w szeregu roztworów hipotocznicznych NaCl. Gdy oporność krwinek jest w normie, to:
przy stężeniu 0,6% krwinki zwiększają swoją objętość przy stężeniu 0,46-0,42% ma miejsce częściowa hemoliza przy stężeniu 0,35% ma miejsce całkowita hemoliza
GRUPY KRWI:
U człowieka – ponad 35 (2014r.) układów grupowych, jednak tylko w kilku powstają izoaglutyniny = przeciwciała skierowane przeciwko antygentom grupowym. Są to układy A, B, 0; Rh i w mniejszym stopniu układ Kell. Lokalizacja genu ABO na długim ramieniu chromosomu 9 Rh- nie może brać rh+ , ale rh+ może od rh- = lokalizacja genu RH na krótkim ramieniu chromosomu 1 Dziedziczone niezależnie , nie sa powiazane Typ A = antygen powierzchniowy typu A, przeciwciała anty b Dziedziczenie grup krwi układu Rh oparte jest na całkowitej dominacji Grupy krwi = zestawy antygenów (cząsteczek wielocukrów) znajdujących się na erytrocytach i zdolnych do wywoływania reakcji odpornościowej, a w osoczu znajdują się przeciwciała (wrodzone, typu IgM o dużej masie cząsteczkowej – nie mogą przenikać przez łożysko); zestaw antygenów charakterystyczny dla danego gatunku
Metody oznaczania:
- płytkami aglutynacyjnymi , z surowicą kontrolną z przeciwciałami anty-A , anty-B, anty-AB. Sól fizjologiczna. Np. grupa 0 nie ma aglutynacji w zadnym dolku
Konflikt serologiczny
Do krwioobiegu matki dostają się krwinki płodu – zwykle w okresie okołoporodowym, nawet niewielkie ilości mogą wywołać silną reakcję immunologiczną matki Prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktu narasta w kolejnych ciążach
Choroba hemolityczna noworodka: niedokrwistość, żółtaczka, powiększenie śledziony i wątroby
Profilaktyka: podanie matce przeciwciał anty-D (dawka surowicy anty-Rh) w okresie okołoporodowym zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań u dziecka o 90%
Zjawisko opadania krwinek – odczyn Biernackiego OB.
-niespecyficzny wskaźnik procesu chorobowego, wprowadzony do diagnostyki laboratoryjnej w 1897 roku
- badanie wykorzystuje różnice gęstości pomiędzy krwią pełną, a krwinkami (opadają najszybciej) oraz stosunki ilościowe białek osocza (u osób zdrowych stosunek albumin do globulin wynosi 2:1; w stanach chorobowych duża ilość obojętnych gamma-globulin wpływa na przyspieszenie zlepiania się krwinek i ich opadanie)
Wartości prawidłowe dla dorosłych:
- kobiety: 3-10 mm/h
- mężczyźni: 2-8 mm/h
Przyspieszone opadanie:
ostre niedokrwistości
ostre lub przewlekłe stany zapalne
marskość wątroby
objaw fizjologiczny u kobiet w ciąży
Zwolnione opadanie:
nadkrwistości
przewlekła niewydolność krążenia
hipofibrynogenemia
czerwienica prawdziwa (erytrocytoza => nadprodukcja erytrocytów
hiperchromiczne -> hiperchromazja – wzrost ponad norme stężenia hemoglobiny , niedobor witB12, kwasu foliowego anizochromatyczne – zróżnicowana intensywność wybarwienia, wielobarwliwe
Średnie procentowe stężenie hemoglobiny w erytrocycie (MCHC): 32-36 g/dl
Wyróżnia się erytrocyty hipochromiczne, normochromiczne- niedobor erytropoetyny i hiperchromiczne
Transport gazów WE KRWI
Pojemność tlenowa krwi (przy pełnym wysyceniu hemoglobiny tlenem) = 100 ml krwi może związać ok. 20 ml tlenu
Pojemność krwi dla CO2 = 100 ml krwi może związać 52-56 ml CO
Kanały transportowe dla tlenu (O 2 ):
oksyhemoglobina (w erytrocytach)
97% całego transportu tlenu przez krew
osocze (tlen fizycznie rozpuszczony w osoczu) – 2-3%
Kanały transportowe dla dwutlenku węgla (CO 2 ):
wodorowęglany – w osoczu (NaHCO 3 ) i erytrocytach (KHCO 3 ) – 70-90%
karbaminiany – związki CO 2 z hemoglobiną i białkami osocza – 10-20%
fizycznie rozpuszczony w osoczu – 5-10%
Cel: wychwycić tlen tam, gdzie jest go dużo ( płuca -> pO 2 = 100mmHg ),
uwolnić tlen tam, gdzie jest go mało ( tkanki -> pO 2 = 30mmHg )
Transporter TLENU musi wykazywać zmienne powinowactwo do tlenu
HEMOGLOBINA HB
Jedna czasteczka hemoglobiny wiąże max. 4 czasteczki tlenu (8 atomow)
Budowa:
- 4 centra hemowe zawierające żelazo (Fe2+)
*hem=zelazoporfiryna, tworzy grą hemoglobiny, cytochromów, mioglobiny, katalazy, 4 pierscienie pirolowe mostkami przyłączone z metionina. W centrum atom Fe2+ z 4 atomami azotu pierścieniami pirolowymi, jednym atomem azotu histydyny z podj. Globinowej oraz jednym wiązaniem z czasteczka tlenu
*każdy z łancuchow polaczony niekowalencyjnie z grupą hemową )
- 4 łańcuchy polipeptydowe chromoproteina (wiele modyfikacji):
2 α i 2β – 98% u dorosłych (Hb A 1 ) A - 2α i 2δ – ok. 2% u dorosłych (Hb A 2 ) E - 2α i 2ε – Hb Gowera 2 = embrionalna – do 3 miesiąca życia płodowego F - 2α i 2χ – Hb F = płodowa (od 3 miesiąca życia płodowego), w 4 miesiącu po urodzeniu stanowi 10% (zastępowana przez Hb A), w 6 miesiącu po urodzeniu stanowi 0,5% i taki odsetek Hb F utrzymuje się przez całe życie S- sierpowata, zmutowana hemoglobina A1 , u homozygot recesywnych
HBF i Hb gowera = zwiększone powinowactwo do tlenu Hemoglobinopatie – choroby genetyczne, których podłożem są mutacje w łańcuchach polipeptydowychβ hemoglobiny (defekt struktury) Anemia sierpowata (niedokrwistość sierpowatokrwinkowa) – obecność nieprawidłowej hemoglobiny sierpowatokrwinkowej ( HbS ) (mutacja punktowa), która agregując zmienia kształt krwinki, a to rzutuje na własciwosci allosteryczne Erytrocyt prawidłowy żyje 120 dni, a sierpowaty ok. 20 dni. Plasmodium spędza większość cyklu rozwojowego w erytrocycie; zakażone krwinki HbS ulegają rozpadowi zanim pasożyt dojrzeje HbS ma niższe powinowactwo do tlenu niż HbA Afryka równikowa: 1 na 25 urodzeń - i wgl dużo w Afryce = zabezpieczenie przed malarią USA: 1 na 400 urodzeń Najwyższe powinowactwo do tlenu w warunkach niskich cisnien ma hemoglobina płodowa
TRANSPORT CO
- W tkankach , CO 2 dyfunduje do krwi, przedostaje się do erytrocytów, gdzie w wyniku działalności anhydrazy węglanowej zostaje przekształcony w jon wodorowęglanowy (HCO 3 - ) HCO 3 - dyfunduje do osocza, a jon chlorkowy (Cl-) wnika do erytrocytu, by zachować równowagę ładunku - W pęcherzykach płucnych ciśnienie parcjalne tlenu jest tak wysokie (+ struktura Hb „T” o wysokim powinowactwie do O 2 ), że przyłącza się on do hemoglobiny. HCO 3 - wnika do krwinki (dla wyrównania ładunku, do osocza przenika Cl-), który przy udziale anhydrazy węglanowej jest przekształcany do CO 2 i jonu hydroksylowego (OH-). CO 2 dyfunduje do osocza, a stamtąd do światła pęcherzyka płucnego. Jon OH- i uwolniony przez hemoglobinę proton (H+) tworzą cząsteczkę wody.
Liczenie retikulocytów Ret :
2-3 krople krwi z barwnikiem ( blekit brylantowokrezylowy), na godzine w cieplarce w temp. stopni. Po wymieszaniu, wykonujemy rozmaz na szkiełku, suszymy. Używamy olejku immersyjnego pod mikroskopem.
Ziarnostości retikulocytów wybarwiają się na ciemnoniebieski kolor. Wylicza się ich liczbe w stosunku do liczby erytrocytów. (na 1000 krwinek czerw.)
Wpływ hiper i hipotonicznych roztworow na krwinki czerwone:
Cel – oznaczanie oporności krwinek
- 3 probówki : woda destylowana, 3% NaCl, 0,9 % NaCl po 1ml
- Do każdej probówki dodajemy po 3 krople krwi, mieszamy i zostawiamy na godzine
- Porównujemy pod mikroskopem, w komorach lub na szkiełku
Działanie czynników hemolitycnztch na krew
Cel- wywołanie hemolizy krwi
- 6 probówek : kwas solny, wodorotlenek sodu, aceton, ksylen, eter, uretan po 0,5 ml
- Do każdej z nich dodajemy po 2ml soli fizjologicznej oraz 3 krople krwi
- Mieszamy i zostawiamy na 30-60min, porównujemy.
Krystalizacja hemoglobiny. Kryształki chlorheminy Teichmanna.
Cel: wykrycie hemoglobiny
1 kropli wysuszonej krwi rozcieramy w moździerzu lub na szkiełku na jednolity proszek. Przenosimy na szkiełko podstawowe
2 2-3 kroplami kwasu octowego lodowatego, zamykamy szkiełkiem nakrywkowym
3 nad palnikiem, oglądamy w mikroskopie swietlnym
4 dużych krysztalow NaCl obserwujemy wykrystalizowana hemoglobinę w postaci brunatnych romboidalnych krysztalkow Teichmanna.
Oznaczanie czasu protrombinowego – wewnętrzny tor krzepnięcia PT
O,1ml osocza i 0,1 ml odczynnika cephalite. Laznia o temp37stopni, po 3min inkubacji dodajemy 0,1ml CaCl2 tez po intubacji, mierzymy czas krzepnięcia
13-17s
Oznaczanie czasu kaolinowo-kefalinowego – zewn. Tor krzepnięcia : APTT
Tromboplastyna z wapniem 0,2ml , inkubujemy 15min w lazni wodnej w temp, w drugiej probowce 0,2 ml osoczas przez 2min. po tym czasie dodajemu 0,1ml inkubiwanego osocza do probowki z tromboplastyna. Skrzep ma powstać
37-46s.
Oznaczanie czasu krwawienia metodą DUKA
Nakłuwamy paluch- co 30s. przykładamy nie uciskając do paska bibułki. Co 1cm, za koniec uznajemy wtedy gdy brak sladu
Hemostaza: zespół czynników (osoczowych i tkankowych) utrzymujących krew w stanie płynnym wewnątrz łożyska naczyniowego
aktywacja płytek krwi:
adhezja zmiana kształtu aktywacja systemów receptorowych udostępnienie fosfolipidów PF reakcja uwalniania agregacja- za pośrednictwem bialek adhezyjnych, głównie
2 płytkowe
Małopłytkowość Zaburzenia czynności płytek
3 naczyniowe
- dysfunkcje układu antykoagulacyjnego
Trombofilii- wrodzony\nabyte zaburzenia mechanizmu homeostazy = zakrzepy
5 niedokrwienny mózgu – rozległy zawał w obszarze tętnicy srodkowej mózgu , skrzep krwie lub blaszka miazdzycowa zatka naczynie
6 krwotoczny – wylew krwi do mózgu -> podpajeczynowkowy -pekniecie tętniaka
7 srodmozgowiowy – w okolicy torebki wewn. Lub jader podstawy
Diagnostyka:
CZAS PROTROMBINOWY CZAS KAOLINOWO-KEFALINOWY POZIOM PŁYTEK KRWI STEZENIE CZYNNIKA VIII i IX Trombofillia – SPRAWNOŚĆ UKŁADU BIAŁKA C
układ czerwonokrwinkowy człowieka
Kurs: Fizjologia
Uniwersytet: Uniwersytet Gdanski
- Odkryj więcej od:FizjologiaUniwersytet Gdanski14 Dokumenty
- Więcej od:FizjologiaUniwersytet Gdanski14 Dokumenty
