Informacje
Czat SI

Frag Kmieciak Polskie S adm

jest to fragment ksiązki Kmieciak polskie sądownictwo administracyjne

Kurs

Administracja Publiczna

11 Dokumenty

Studenci udostępnili 11 dokumentów w tym kursie

Uniwersytet

Uniwersytet Marii Curie-Sklodowskiej w Lublinie

Rok akademicki: 2021/2022

Przesłane przez:

Karolina Antoniak

Uniwersytet Marii Curie-Sklodowskiej w Lublinie

0obserwujący

10Przesłane pliki

1upvotes

Komentarze

Aby publikować komentarze, zaloguj się lub zarejestruj się.

Inni studenci przeglądali również:

Inne powiązane dokumenty

Przejrzyj tekst

Zbigniew Kmieciak (red.)

Polskie

sądownictwo

administracyjne

– zarys systemu

2. wydanie

emu

PODRĘCZNIKI PRAWNICZE

Z. Kmieciak • Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu

Redaktor

Prof. zw. dr hab. Zbigniew Kmieciak

Polskie sądownictwo

administracyjne

- zarys systemu

Autorzy

prof. dr hab. Jacek Chlebny

prof. zw. dr hab. Wojciech Chróścielewski

dr Paweł Dańczak

prof. zw. dr hab. Zbigniew Kmieciak

prof. dr hab. Agnieszka Krawczyk

dr Joanna Wegner-Kowalska

2. wydanie zaktualizowane i zmienione

WYDAWNICTWO C. H WARSZAWA 2017

© Wydawnictwo C.H 2017

Wydawnictwo C.H Sp. z o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: TiM-Print, Warszawa Druk i oprawa: Elpil, Siedlce

ISBN 978-83-255-9510-

ISBN e-book 978-83-255-9511-

Poszczególne części opracowali:

Jacek Chlebny: Rozdział VIII Wojciech Chróścielewski: Rozdział III, IV Paweł Dańczak: Rozdział X Zbigniew Kmieciak: Rozdział I, V, IX, XII Agnieszka Krawczyk: Rozdział II, VI, VII Joanna Wegner-Kowalska: Rozdział XI

Recenzent wydawniczy: Prof. zw. dr hab. Andrzej Skoczylas

Wydawca: Aneta Flisek

VI Spis treści

§ 39. Postępowanie prowadzone po uprawomocnieniu się wyroku sądu

§ 16. Strony postępowania sądowoadministracyjnego
I. Skarżący
II. Organ, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi
- § 17. Uczestnicy postępowania sądowoadministracyjnego
- § 18. Zdolność sądowa i zdolność procesowa oraz pełnomocnictwo procesowe
  - Administracyjnym § 19. Strony i uczestnicy postępowania przed Naczelnym Sądem
  - administracyjnym Rozdział V. Wszczęcie postępowania przed wojewódzkim sądem
- § 20. Przesłanki dopuszczalności skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego
I. Pojęcie przesłanek dopuszczalności skargi sądowoadministracyjnej
II. Zasada wyczerpania administracyjnych środków zaskarżenia - postępowania administracyjnego III. Zbieg dróg postępowania sądowoadministracyjnego i nadzwyczajnego
- § 21. Termin, tryb i skutki wniesienia skargi
- § 22. Wymagania formalne skargi
  - (przewlekłe prowadzenie postępowania) stały się przedmiotem skargi § 23. Uprawnienia autokontrolne organu, którego działanie lub bezczynność
  - sąd administracyjny Rozdział VI. Rozpoznanie sprawy i wydanie orzeczenia przez wojewódzki
- § 24. Ochrona tymczasowa
- § 25. Posiedzenia sądowe i skład sądu
- § 26. Zasady rozpoznania sprawy przez sąd
- § 27. Orzeczenia sądowe
- § 28. Postępowanie mediacyjne
- § 29. Postępowanie uproszczone
- § 30. Zawieszenie i podjęcie postępowania
- § 31. Umorzenie postępowania
  - odwoławczego Rozdział VII. Postępowanie uruchamiane w wyniku wniesienia środka
- § 32. Rodzaje środków odwoławczych
- § 33. Postępowanie ze skargi kasacyjnej
- § 34. Postępowanie zażaleniowe
Rozdział VIII. Koszty postępowania i prawo pomocy
- § 35. Pojęcie i funkcje kosztów sądowych
- § 36. Zasady ponoszenia kosztów postępowania
- § 37. Przyznanie prawa pomocy
Rozdział IX. Wykonanie wyroku sądu administracyjnego - kasacyjnej formuły jurysdykcji § 38. Problem wykonania wyroku sądu administracyjnego w świetle założeń - obowiązku wykonania tego wyroku administracyjnego i sankcje uruchamiane w razie niedopełnienia
Rozdział X. Weryfikacja prawomocnych orzeczeń sądów administracyjnych Spis treści VII
- § 40. Pojęcie prawomocności orzeczeń sądów administracyjnych
- § 41. Wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego
- § 42. Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
- § 43. Unieważnienie prawomocnego orzeczenia
  - przez sądy administracyjne Rozdział XI. Niezawisłość sędziowska a postulat jednolitości orzekania
- § 44. Niezawisłość sędziowska jako atrybut rzetelnego procesu sądowego
  - sądu administracyjnego § 45. Pojęcie i formy realizacji standardu jednolitości wewnętrznej orzecznictwa
- § 46. Udział sądów administracyjnych w dialogu międzysądowym
Rozdział XII. Efektywność ochrony udzielanej przez sądy administracyjne
- § 47. Pojęcie efektywności ochrony sądowoadministracyjnej i jej gwarancji
  - przez sądy administracyjne § 48. Konstytucyjna zasada podziału władz a merytoryczne orzekanie
- § 49. Granice merytorycznego orzekania przez sądy administracyjne
Indeks rzeczowy

Przedmowa

Dokonane w 2002 r. zmiany ustawodawstwa pozwalają uznać system sądownic-

twa administracyjnego w Polsce za w pełni rozwinięty i dostosowany, w znaczeniu

ustrojowym, do wymagań konstytucyjnych. Przeprowadzone w 2015 i 2017 r. no-

welizacje ustawy – Prawo o postępowaniu administracyjnym wskazywałyby nato-

miast, że podlega on stałej ewolucji w sensie funkcjonalnym. Poszukiwanie metod

i środków, które zwiększałyby efektywność sądowej kontroli administracji publicz-

nej i sprawność procedur służących realizacji tego celu, jest zresztą zadaniem po-

dejmowanym – z różnym skutkiem – w wielu systemach prawnych. W opracowa-

niu zwrócono szczególną uwagę na ten problem, eksponując kwestie budzące naj-

więcej wątpliwości praktycznych i kontrowersji natury teoretycznej. Przedstawione

rozważania wykraczają w pewnym stopniu poza tradycyjnie ujmowany przedmiot

wykładu akademickiego, odwołując się nie tylko do dorobku rodzimej doktryny

i orzecznictwa sądowego, lecz również do ustaleń nauki obcej. W przekonaniu au-

torów, pomijanie ich z pewnością obniża wartość wszelkich dyskusji o prawie, ro-

dząc ryzyko powielania utartych już i nie zawsze wiernie odzwierciedlających rze-

czywistość, stereotypów i schematów myślenia. Wyzwania, przed którymi stoimy,

narzucone przede wszystkim przez daleko zaawansowany proces integracji euro-

pejskiej i zjawisko kształtowania rozwiązań właściwych dla idei good governance ,

skłaniają do nowego spojrzenia na zagadnienia sądownictwa administracyjnego,

w tym uwzględnienia – obok kryteriów legalności zachowań administracji i ochro-

ny praw jednostki – także elementu pragmatyzmu działania, w tym społecznych

kosztów uruchamiania mechanizmów kontroli i wywołanych tym uciążliwości dla

stron postępowania.

Zamieszczone w poszczególnych rozdziałach książki wywody oddają osobi-

ste zapatrywania i poglądy, nie we wszystkich przypadkach podzielane całkowicie

przez pozostałych autorów. Konieczność respektowania punktu widzenia każdego

z nich nie podważa faktu, że odpowiedzialność za wszelkie usterki i niedociągnię-

cia tej pracy ponosi wyłącznie jej redaktor naukowy.

Łódź, maj 2017 r. prof. zw. dr hab. Zbigniew Kmieciak

XII Wykaz skrótów

TFUE ............................ Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2)

2. Organy i instytucje

ETPC ............................ Europejski Trybunał Praw Człowieka ETS ............................... Europejski Trybunał Sprawiedliwości NSA .............................. Naczelny Sąd Administracyjny NTA .............................. Najwyższy Trybunał Administracyjny SN ................................. Sąd Najwyższy TK ................................. Trybunał Konstytucyjny TSUE ............................ Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej WSA ............................. wojewódzki sąd administracyjny

3. Publikatory i czasopisma

EPS ............................... Europejski Przegląd Sądowy ONSA ........................... Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego OTK .............................. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego OTK-A .......................... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Seria A OTK-B .......................... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Seria B PiP ................................. Państwo i Prawo POP ................................ Przegląd Orzecznictwa Podatkowego PPP ................................ Przegląd Prawa Publicznego PS ................................... Przegląd Sądowy Prz. Sejm. ..................... Przegląd Sejmowy SP ................................... Studia Prawnicze SPE ............................... Studia Prawno-Ekonomiczne ST .................................. Samorząd Terytorialny ZNSA ............................ Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego

4. Inne skróty

art. ................................. artykuł lit. .................................. litera m. .............................. między innymi nast. ............................... następny (-a, -e) Nb ................................. numer brzegowy np. ................................. na przykład Nr .................................. numer pkt ................................. punkt por. ................................ porównaj poz. ............................... pozycja r. .................................... rok red. ................................ redakcja, redaktor s. .................................... strona (-y) sprost. ............................ sprostowanie t. .................................... tom tekst jedn. ..................... tekst jednolity tzw. ................................ tak zwany (-a, -e) ust. ................................ ustęp v. ................................... volumen w zw. ............................ w związku zd. ................................. zdanie zm. ................................ zmiana (-y)

Nb. 1

Rozdział I. Idea sądowej kontroli administracji

publicznej – przegląd rozwiązań europejskich

Literatura: D. Harris , M. O’Boyle , E. Bates , C. Buckley , Law of the European Convention on Human Rights, Oxford–New York 2009; Judicial Lawmaking and Admini- strative Law, ed. F. Stroink , E. van der Linden , Antwerpen–Oxford 2005; Z. Kmieciak , Po- stępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne a prawo europejskie, Warszawa 2010; tenże , Wzmocnienie kompetencji najwyższych sądów administracyjnych i jego wpływ na efektywność orzecznictwa, ZNSA 2012, Nr 4; Postępowanie administracyjne w Europie, red. Z. Kmieciak , Warszawa 2010; Preventing Backlog in Administrative Justice. XXII-nd Congress of the Association of Councils of State and Supreme Administrative Jurisdictions of the European Union, Luxembourg 2010; Przyszłość sądownictwa administracyjnego w Polsce z uwzględnieniem tendencji europejskich, red. I. Lipowicz , Z. Kmieciak , Warsza- wa 2012; G. Rossi , Principi di diritto amministrativo, Torino 2010; Sądownictwo administra- cyjne w Europie Zachodniej, red. L. Garlicki , Warszawa 1990; System Prawa Administracyj- nego, red. R. Hauser , Z. Niewiadomski , A. Wróbel , Instytucje prawa administracyjnego, t. 1, Warszawa 2010; System Prawa Administracyjnego, red. R. Hauser , Z. Niewiadomski , A. Wró- bel , Europeizacja prawa administracyjnego, t. 3, Warszawa 2014, Warszawa 2010; E. Zoller , Introduction to Public Law: A Comparati v e Study, Leiden 2008.

§ 1. Sądowa kontrola administracji publicznej

a koncepcja demokratycznego państwa prawnego

(rządów prawa)

Gdy w 1798 r. niejaki Placidus ( alias Wilhelm Petersen ) opublikował w Stras-

burgu pamflet zawierający w jednym z rozdziałów krytykę – z pozycji libe-

ralnych – państwa policyjnego, nikt nie spodziewał się, że użyte przez autora

słowo Rechtsstaat zyska rangę określenia wyznaczającego w późniejszych cza-

sach uniwersalne, elementarne założenia ładu konstytucyjnego, a zarazem po-

jęcia stanowiącego podstawowe narzędzie teoretycznej analizy sposobu orga-

nizacji życia zbiorowości. Współcześnie operuje się nim często w zestawieniu

z przymiotnikiem „demokratyczne”, czego przykładem jest chociażby unormo-

wanie z art. 2 Konstytucji RP. Intencją Placidusa było ukazanie kontrastu po-

między prawem tworzonym przez państwo ( Staats-Rechts-Lehrer ) a państwem

kształtowanym i zdeterminowanym w swoich działaniach przez prawo ( Rechts -

Rozdział I. Idea sądowej kontroli administracji publicznej – przegląd rozwiązań... 3

Nb. 1

§ 1. Sądowa kontrola administracji publicznej a koncepcja demokratycznego...

towych, jak i obiektywnego porządku prawnego ( subjective and objective lega- lity review ) 1. Warto przy okazji wspomnieć, że granica pomiędzy tymi dwoma reżimami prawnymi nie zawsze jest łatwo uchwytna i do końca zrozumiała 2. Swego rodzaju syntezy zasad rozstrzygania sporów pomiędzy jednostką a ad- ministracją publiczną będących dorobkiem europejskiej myśli prawnej dokonano w rekomendacji Komitetu Ministrów Rady Europy Rec(2004)20 z 15.12 r. o sądowej kontroli aktów administracyjnych ( on judicial review of administrati- ve acts ) 3. W nawiązaniu do treści art. 6 EKPC, w jej wstępie zwrócono uwagę, że skuteczna kontrola sądowa działań administracji inicjowana „w imię ochrony praw i interesów jednostek stanowi esencjonalny składnik systemu ochrony praw człowieka”. W tej części rekomendacji wyeksponowano ponadto potrzebę za- chowania rozsądnej równowagi pomiędzy uzasadnionymi interesami wszystkich stron, których zaspokojenie umożliwia prowadzone bez zwłoki postępowanie, a efektywnym sprawowaniem administracji publicznej. Dodano w niej również, że podejmując ten akt kierowano się chęcią wzmocnienia zasad państwa praw- nego i ochrony praw człowieka ( strenghten the rule of law and human rights ), będących fundamentalnymi wartościami systemów prawnych państw człon- kowskich Rady Europy. Według pkt 5a rekomendacji, w przypadku stwierdze- nia przez sąd niezgodności z prawem rozumianego szeroko, gdyż utożsamianego także z działaniem faktycznym ( physical act ) aktu administracyjnego, obowiąza- ny jest on przywrócić prawidłowy stan rzeczy – to redress the situation so that it is in accordance with the law. W szczególności sąd powinien być umocowa- ny przynajmniej do pozbawienia aktu mocy prawnej (wyeliminowania z obrotu prawnego) i – jeśli to konieczne – przekazania sprawy do organu administracji w celu ponownego rozpoznania sprawy, stosownie do zapadłego orzeczenia. Ja- ko odrębną kompetencję potraktowano nakazanie organowi administracji dopeł- nienie określonego obowiązku ( the performance of a duty ) 4.

1 Por. np. rozważania A. Boka , Judicial Review of Administrative Decisions by the Dutch Administrative Courts: Recours Objectif or Recours Subjectif? A Survey Including French and German Law, [w:] Judicial Lawmaking and Administrative Law, red. F. Stroink , E. van der Linden , Antwerpen–Oxford 2005, s. 153 i nast. Co do znaczenia tej dystynkcji w prawie unijnym – zob. R. Barents , EU Procedural Law and Effective Legal Protection, Common Market Law Review 2014, vol. 51, Nr 5, s. 1445 i nast. 2 Tak w odniesieniu do holenderskiego systemu prawnego A. Bok , Judicial Review, s. 154. 3 Szerzej o tym – Z. Kmieciak , Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne a prawo europejskie, Warszawa 2010, s. 101 i nast. oraz J. Chlebny , Standardy Rady Europy i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w procedurze administracyjnej i sądowoadmini- stracyjnej, [w:] Postępowanie administracyjne w Europie, red. Z. Kmieciak , Warszawa 2010, s. 34 i nast. 4 Z. Kmieciak , Postępowanie administracyjne, s. 154.

4 Rozdział I. Idea sądowej kontroli administracji publicznej – przegląd rozwiązań...

Nb. 2

W czasie gdy reaktywowano w Polsce sądownictwo administracyjne, a więc na przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku, dochowanie standardów de- mokratycznego państwa prawnego – tak w sferze legislacji, jak i działań apa- ratu publicznego – nie należało do prostych wyzwań. Sąd administracyjny ja- wił się wtedy jako istotne novum w dziedzinie ochrony praw jednostki, a przy tym realna, dająca się łatwo uruchomić i efektywna gwarancja praworządno- ści. Pierwszy, trwający mniej więcej do połowy lat 90. XX w., etap działalności orzeczniczej NSA będzie – jak można przypuszczać – jeszcze długo przedmio- tem zainteresowania nie tylko historyków prawa. Dokonania z tego okresu są także współcześnie źródłem inspiracji i wzorem dla sędziów pełniących służbę w ramach poważnie przebudowanego w 2002 r. systemu sądownictwa admini- stracyjnego. Świadomość roli, jaką odegrał NSA w budowaniu zrębów państwa prawnego, w żadnym wypadku nie uwalnia nas od obowiązku przeprowadza- nia stałych ocen prawidłowości funkcjonowania tego systemu. Pomocne w jego doskonaleniu powinny okazać się badania prawnoporównawcze, pozwalające na wysnucie bardziej generalnych wniosków co do dróg rozwoju instytucji są- dowej kontroli administracji 1. Przedstawienie dla celów nauczania – nawet po- bieżne i fragmentaryczne – rozwiązań przyjętych w innych państwach umożli- wia zaś lepsze zrozumienie natury rodzimych konstrukcji prawnych, skłaniając do zastanowienia się nad ich przyszłością.

§ 2. Europejskie systemy sądowej kontroli administracji

publicznej – jedność w różnorodności?

O kształcie obowiązujących w poszczególnych systemach europejskich roz- wiązań w dziedzinie sądowej kontroli administracji publicznej przesądziło wie- le czynników. Próby ich systematyzacji skazane są z góry na niepowodzenie. Za bliską prawdy można jednak uznać tezę, że ogólna idea związania admi- nistracji publicznej prawem zaowocowała stworzeniem niezależnych od siebie koncepcji kontroli, sprawowanej bądź to w obrębie wyspecjalizowanego pionu sądownictwa, bądź też sądownictwa powszechnego, albo nawet – przynajmniej formalnie – w ramach struktur władzy wykonawczej. W Europie dominuje obecnie model rozpoznawania sporów pomiędzy jed- nostką a administracją przez powołane specjalnie do wypełniania tego zadania sądy oznaczone mianem administracyjnych, o właściwości ogólnej i szczegól-

1 Z. Kmieciak , Polskie sądownictwo administracyjne na tle systemów europejskich, [w:] Polskie sądownictwo administracyjne, red. Z. Kmieciak , Warszawa 2006, s. 1–2.

6 Rozdział I. Idea sądowej kontroli administracji publicznej – przegląd rozwiązań...

Nb. 2

mechanizmu jurysdykcji: pełnego orzekania przez niezależny organ eksperc-

ki i – w razie zakwestionowania jego rozstrzygnięcia – orzekania w dużo węż-

szym zakresie, w zasadzie w wyniku dokonywania ustaleń co do prawa, przez

sąd powszechny 1. Ze spostrzeżeniami tymi korespondują wypowiedzi W. Wade

i C. Forsytha , którzy stwierdzają wprost: trybunały administracyjne nie są czę-

ścią administracji. Ich zdaniem, jawią się one jako w pełni wykrystalizowana

(dojrzała) część systemu sądowego – tribunals emerge as a fully fledged part

of the judicial system 2.

Rozważając zagadnienie genezy instytucji brytyjskich trybunałów, A. Brad-

ley i K. Ewing , nie ukrywają, że prawo dostępu do sądu jest ważną gwarancją

dla obywatela, jednak machina sądowa nie jest przystosowana do rozstrzyga-

nia każdego sporu prawnego powstałego w toku wykonywania władzy ( is not

suited for settling every dispute arising out of the work of government ). Autorzy

dodają następnie: trybunały istnieją nie dlatego, że wypełniają zadania zwią-

zane z polityczną władzą dyskrecjonalną ( exercise a political discretion ), któ-

rym nie podołaliby sędziowie. W ich przekonaniu powołano je do życia dla-

tego, że mogą one orzekać bardziej efektywnie niż sądy ( more efficiently than

the courts ), wykorzystując do tego niezbędną wiedzę specjalistyczną 3. Za nie-

kwestionowany uchodzi też pogląd, że tradycyjnie kontrola administracji wy-

konywana przez sądy brytyjskie koncentruje się nie na meritum poszczegól-

nych spraw, bądź sprawiedliwości lub niesprawiedliwości reguł stosowanych

w toku ich załatwiania, co raczej sposobu, w jaki podejmowane są decyzje ( the

manner in which decisions have been taken ). Wypowiadając tę myśl, H. Bar-

nett odnotowuje, że nastawienie to zaczyna się zmieniać, gdyż decydenci obo-

wiązani są korzystać z powierzonej im władzy nie tylko respektując zakreślony

przez ustawę wzorzec działania ( decision makers must not only exercise their

powers in the correct manner as prescribed by the statute ), ale i w zgodzie z za-

sadami racjonalności, naturalnej sprawiedliwości i rzetelności 4. Podobnie pod-

chodzi do tej kwestii, komentując praktykę orzeczniczą sądów kanadyjskich,

C. Tauscar. Autor opisuje ferowanie przez nie ocen odwołujących się do kry-

teriów pragmatycznych i funkcjonalnych, w szczególności przez bardziej wy-

1 Z. Kmieciak , Trybunały administracyjne w Kanadzie, PiP 2012, z. 11, s. 71. 2 W. Wade , C. Forsyth , Administrative Law, Oxford–New York 2009, s. 776–777. Wyra-

żając bardziej generalną ocenę, J.-B. Auby , General Report, [w:] Codification of Administra- tive Procedure, ed. J.-B. Auby , Bruxelles 2014, s. 2, funkcjonujące w wielu systemach praw- nych, oznaczane różnymi nazwami trybunały administracyjne sytuuje w obrębie „szarej stre- fy” ( a grey zone ) – pomiędzy organami administracji a sądami. 3 Zob. A. Bradley , K. Ewing , Constitutional and Administrative Law, Pearson Long-

man 2007, s. 695–696. 4 Zob. H. Barnett , Constitutional and Administrative Law, London–Sydney 2002, s. 838.

Rozdział I. Idea sądowej kontroli administracji publicznej – przegląd rozwiązań... 7

Nb. 2

§ 2. Europejskie systemy sądowej kontroli administracji publicznej – jedność...

raźne identyfikowanie racji politycznych ( especially by more explicit identifica- tion of policy rationales ) 1. Trzeba także zaznaczyć, że w niektórych porządkach prawnych kompe- tencje sądu powszechnego wykonywane są przez dany podmiot równolegle z funkcjami sądu administracyjnego. Przykładowo, cypryjski Sąd Najwyższy będący w sprawach cywilnych i karnych sądem apelacyjnym, jest jedyną in- stancją sądową w sprawach administracyjnych. Wyrosły z tradycji austriac- kiej, rozwijany także we Francji do połowy ubiegłego wieku model jednoin- stancyjnej jurysdykcji w sprawach sporów jednostki z administracją, odchodzi już do przeszłości. Utrzymywany on jest z powodów czysto pragmatycznych w nielicznych, małych państwach. W Austrii przebudowę tego modelu zapo- czątkowało powołanie niezależnych senatów administracyjnych i innych or- ganów wykonujących funkcje jurysdykcyjne w formach quasi -sądowych, z przyznaniem prawa zaskarżania ich orzeczeń do Trybunału Administracyj- nego lub Trybunału Konstytucyjnego. W 2012 r. zmieniono tam przepisy kon- stytucyjne i przepisy ustawodawstwa dotyczące Trybunału Administracyjnego ( Verwaltungs gerichtshof ), wprowadzając dwuszczeblowy system sądownictwa administracyjnego. Postanowieniami ustawy – Verwaltungsgerichstbarkeits- Novelle 2012 (BGBl. 51/2012 z 5.6 r.) zniesiono instytucje senatów, in- nych niezależnych organów orzekających i sądu azylowego ( Asylgerichtshof ), tworząc nowy system sądownictwa. Poza funkcjonującym od 1876 r. Trybu- nałem Administracyjnym, składa się on z 9 krajowych i 2 federalnych sądów I instancji ( Bundesverwaltungsgericht oraz Bundesfinanzgericht ): układ 9 + 2. Wyposażono je zarazem w prawo merytorycznego orzekania w sprawach ze skarg na decyzje. Zgodnie z art. 130 ust. 4 Konstytucji ( Bundes-Verfassungs- gesetz ), obowiązane są one czynić z niej użytek wtedy, gdy stan faktyczny jest pewny ( der maßgebliche Sachverhalt feststeht ), albo gdy samodzielne ustalenie stanu faktycznego przez sąd administracyjny uzasadniają względy szybkości, bądź gdy zapewni to istotną oszczędność kosztów ( die Feststellung des maß- geblichen Sachverhaltes durch das Verwaltungsgericht selbst im Interesie der Raschheit gelegen oder mit einer erheblichen Kostenersparnis verbunden ist ) 2. Przedstawione uwagi dowodzą, że historyczna polemika R. von Gneista z O. Bährem co do tego, czy spory jednostki z administracją powinny rozstrzy- gać sądy powszechne czy też – jak postulował pierwszy z autorów – odsepa-

1 Zob. C. Tauscar , Standards of Judicial Review of Administrative Bodies: The Consi- deration of Citizen Participation, Canadian Public Administration 2010, vol. 53, Nr 1, s. 73. 2 Szerzej A. Krawczyk , Merytoryczne orzekanie przez sądy administracyjne w Austrii w świetle założeń reformy sądownictwa administracyjnego (Verwaltungsgerichtsbarkeits-No- velle 2012), [w:] Przyszłość sądownictwa, s. 137 i nast.; taż , Reforma sądownictwa admini- stracyjnego w Austrii, PiP 2013, z. 4, s. 31 i nast.

Czy ten dokument był pomocny?