Przejdź do dokumentu

Żydzi w II RP

Kurs

historia

134 Dokumenty
Studenci udostępnili 134 dokumentów w tym kursie
Rok akademicki: 2018/2019
Przesłane przez:
Anonimowy Student
Ten dokument został przesłany przez studenta, takiego jak Ty, który zażyczył sobie zachować anonimowość.
Uniwersytet Marii Curie-Sklodowskiej w Lublinie

Komentarze

Aby publikować komentarze, zaloguj się lub zarejestruj się.

Przejrzyj tekst

Żydzi w 1931 r.- 8,6% społeczeństwa: 2 mln. 733 tys. W 1939 r. ok. 3,1 mln. 57% Żydów mieszkało w woj. Centralnych. 25% w dawnej Galicji. 16% w woj. Wschodnich. 1% w byłym zaborze pruskim. Miasta z największym odsetkiem Żydów: Warszawa, Łódź, Wilno, Kraków, Lwów. Na terenach wiejskich największy odsetek w woj. Lubelskim i wołyńskim. W czasie wojny wymordowano ok. 90% narodu żydowskiego. W 1946 r. szacuje się, że liczba Żydów w Polsce wynosiła ok. 250 tys. Struktura społeczna: 42% Żydów utrzymywało się z dochodów z przemysłu i rzemiosła (rzemieślnicy, bogaci robotnicy.) 37% z handlu: (kupcy, sklepikarze, straganiarze, pośrednicy). Według J. Żarnowskiego 3,1 mln. 2 mln. – drobnomieszczaństwo. Robotnic, chałupnicy- 700 tys. Inteligencja, pracownicy umysłowi, wolne zawody- 300 tys. burżuazja- 100 tys. Żydzi żyjący w skupiskach pracowali głównie w przemyśle i rzemiośle, żyjący w rozproszeniu głównie w handlu. W życiu politycznym główne nurty: ortodoksyjny, syjonistyczny, socjalistyczny, fołkistowski, asymilatorski.

Agudat Israel – międzynarodowa polityczna organizacja ultraortodoksji żydowskiej, założona w 1912. Jako partia polityczna działała w wielu krajach, m. w Polsce do 1939 r. Agudat Israel uznawała hebrajski za język święty, a jidysz traktowała jako język codzienny, powszedni i świecki. Starała się wzmacniać pozycję gmin żydowskich (kahałów), którym pragnęła nadać charakter ściśle wyznaniowy. Organizacja propagowała wzmacnianie i szerzenie zasad religii judaistycznej.

Organizacja Syjonistyczna w Polsce- Partia powstała w 1916 r. inna nazwa histadrut. Partia dążyła do utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie. Wzmacnianie świadomości narodowej Żydów. Skierowana na inteligencję, burżuazję i drobnomieszczaństwo.

Związek Syjonistów- Rewizjonistów- powstał w 1931 r. Masowa emigracja Żydów do Palestyny zbrojna walka o utworzenie państwa żydowskiego.

Żydowska Socjalistyczno- Demokratyczna Partia Robotnicza („Robotnicy Syjonu, Poalej Syjon)- Solidarność narodowa. Zwolennicy partii rzemieślnicy i inteligencja. Przedstawiciel Icchak Lew, Lejb Holenderski, Józef Kenner. Autonomia kulturalna i narodowa dla gmin żydowskich, propagowanie języka jidysz i hebrajskiego. Głównym celem była budowa socjalistycznego i bezklasowego państwa żydowskiego w Palestynie.

Syjonistyczna Partia Pracy- Hitachdut. Emigracja do Palestyny i utworzenie tam żydowskiego państwa. Obrona ludzi pracujących, robotników. Przedstawiciele: Hersz Heller, Abram Silberschein.

Zjednoczona Partia Syjonistyczno- Socjalistyczna: syjoniści ortodoksi. Centrum Duchowe (Mizrachi). Utworzenie państwa żydowskiego w Palestynie, opartego o judaizm. Lojalność wobec państwa Polskiego. Największe poparcie w Galicji Wschodniej, rejon Białegostoku. Poparcie wśród drobnomieszczaństwa. Pismo Hemizrachi.

Powszechny Żydowski Związek Robotniczy- Bund. Utworzenie państwa w Palestynie jako utopia. Autonomia kulturalno-narodowa dla Żydów. Wprowadzenie socjalizmu. Upaństwowienie przemysłu. Działacze: Wiktor Alter, Henryk Erlich, Maurycy Orzech.

Żydowska Partia Ludowa w Polsce- fołkiści. Autonomia narodowo- kulturalna. Powołanie publiczno- prawnej żydowskiej wspólnoty narodowej. Równouprawnienie mniejszości narodowych. Działacze: Nojach Pryłucki, Cemach Szabad.

Zjednoczenie Polaków Wyznania Mojżeszowego- nurt asymilatorski. Ukształtowanie w Żydach lojalności wobec państwa polskiego. Głównie wśród polonizującej się młodzieży akademickiej.

Ogólno Żydowska Partia Pracy- program komunistyczny.

Szkolnictwo: Żydowski Instytut Naukowy w Wilnie, Instytut Nauk Judaistycznych w Warszawie (studia z Talmudu, języków semickich, literatury hebrajskiej.)

Kwestie gospodarcze: Centrala Związków Kupców, Centralny Związek Detalicznych i Drobnych Kupców Żydowskich, Centralny Związek Rzemieślników Żydów RP, Kasy Bezprocentowego Kredytu pożyczki na prowadzenie sklepików, warsztatów rzemieślniczych.

Prasa: Pismo wydawane w jidysz: Hajnt. Omawiało postacie znanych Żydów. Od 1928 r. w Polsce działał Związek Religijny Wyznania Mojżeszowego. (grupował żydowskie gminy wyznaniowe.) Żydowskie gminy utrzymywały miejsca kultu, urząd rabina, cmentarze, szkolnictwo, zawarcie ślubów, pomoc charytatywna.

Mniejszość żydowska a relacje z Polską:

Tereny Królestwa Polskiego i Zachodnia Galicja pozytywny stosunek do Polski. W walkach w Galicji Wschodnie byli neutralni. Rozruchy przeciwko Żydom we Lwowie 22-24 XI 1918 r. Liczba ofiar śmiertelnych wynosi 44 z czego 11 było chrześcijanami. Sytuacja w Wilnie gdzie Żydzi wspierali Litwinów Pogrom Żydów w Wilnie 19-23 IV 1919 r. Żydzi zostali oskarżeni o sprzyjanie bolszewikom i strzelanie do wkraczających wojsk polskich. Legioniści zdewastowali cmentarze żydowskie, a także zaatakowali dzielnicę żydowską plądrując mieszkania, sklepy i zabijając ponad 50 osób. Pogromy Żydów w czasie wojny polsko bolszewickiej oskarżano ich o współpracę z bolszewikami. Obóz w Jabłonnie koło Warszawy dla internowanych Żydów gdzie przetrzymywano 17 tys. poborowych Żydów. Hasła autonomii narodowo-kulturalnej dla Żydów głównie organizacje syjonistyczne. Haseł autonomii nie popierali ortodoksyjni Żydzi z partii Agudat Israel. Popierali oni lojalność wobec państwa Polskiego i aby władza respektowała ich życie religijne i zapewniała swobodę kultu. Organizacje syjonistyczne: Grupa I. Grunbauma współzałożyciel Bloku Mniejszości Narodowych współpraca z mniejszościami narodowymi opozycja wobec rządu. Grupa II Aaron Thon i L. Reich. Porozumienie z rządem polskim, negocjacje pokojowe. W latach 30 organizacje nacjonalistyczne ONR wzywał do bojkotu towarów i kupców żydowskich, tworzenie gett ławkowych dla uczniów żydowskich na uczelniach. Napady i niszczenie mienia żydowskiego. Ustawa z IV 1936 r. o ograniczeniu uboju rytualnego szechita. Względy humanitarne i wyeliminowanie z rynku kupców i rzemieślników zajmujących się ubojem bydła rogatego i mięsa wołowego. Nie weszła w życie. Władze państwowe nieoficjalnie wspierały proces emigracji Żydów do Palestyny.

Czy ten dokument był pomocny?

Żydzi w II RP

Kurs: historia

134 Dokumenty
Studenci udostępnili 134 dokumentów w tym kursie
Czy ten dokument był pomocny?
Żydzi w 1931 r.- 8,6% społeczeństwa: 2 mln. 733 tys. W 1939 r. ok. 3,1 mln. 57% Żydów
mieszkało w woj. Centralnych. 25% w dawnej Galicji. 16% w woj. Wschodnich. 1% w byłym
zaborze pruskim. Miasta z największym odsetkiem Żydów: Warszawa, Łódź, Wilno, Kraków,
Lwów. Na terenach wiejskich największy odsetek w woj. Lubelskim i wołyńskim. W czasie
wojny wymordowano ok. 90% narodu żydowskiego. W 1946 r. szacuje się, że liczba Żydów
w Polsce wynosiła ok. 250 tys. Struktura społeczna: 42% Żydów utrzymywało się z
dochodów z przemysłu i rzemiosła (rzemieślnicy, bogaci robotnicy.) 37% z handlu: (kupcy,
sklepikarze, straganiarze, pośrednicy). Według J. Żarnowskiego 3,1 mln. 2 mln. –
drobnomieszczaństwo. Robotnic, chałupnicy- 700 tys. Inteligencja, pracownicy umysłowi,
wolne zawody- 300 tys. burżuazja- 100 tys. Żydzi żyjący w skupiskach pracowali głównie w
przemyśle i rzemiośle, żyjący w rozproszeniu głównie w handlu. W życiu politycznym
główne nurty: ortodoksyjny, syjonistyczny, socjalistyczny, fołkistowski, asymilatorski.
Agudat Israel – międzynarodowa polityczna organizacja ultraortodoksji żydowskiej, założona
w 1912. Jako partia polityczna działała w wielu krajach, m.in. w Polsce do 1939 r. Agudat
Israel uznawała hebrajski za język święty, a jidysz traktowała jako język codzienny,
powszedni i świecki. Starała się wzmacniać pozycję gmin żydowskich (kahałów), którym
pragnęła nadać charakter ściśle wyznaniowy. Organizacja propagowała wzmacnianie i
szerzenie zasad religii judaistycznej.
Organizacja Syjonistyczna w Polsce- Partia powstała w 1916 r. inna nazwa histadrut. Partia
dążyła do utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie. Wzmacnianie świadomości
narodowej Żydów. Skierowana na inteligencję, burżuazję i drobnomieszczaństwo.
Związek Syjonistów- Rewizjonistów- powstał w 1931 r. Masowa emigracja Żydów do
Palestyny zbrojna walka o utworzenie państwa żydowskiego.
Żydowska Socjalistyczno- Demokratyczna Partia Robotnicza („Robotnicy Syjonu, Poalej
Syjon)- Solidarność narodowa. Zwolennicy partii rzemieślnicy i inteligencja. Przedstawiciel
Icchak Lew, Lejb Holenderski, Józef Kenner. Autonomia kulturalna i narodowa dla gmin
żydowskich, propagowanie języka jidysz i hebrajskiego. Głównym celem była budowa
socjalistycznego i bezklasowego państwa żydowskiego w Palestynie.
Syjonistyczna Partia Pracy- Hitachdut. Emigracja do Palestyny i utworzenie tam
żydowskiego państwa. Obrona ludzi pracujących, robotników. Przedstawiciele: Hersz Heller,
Abram Silberschein.
Zjednoczona Partia Syjonistyczno- Socjalistyczna: syjoniści ortodoksi. Centrum Duchowe
(Mizrachi). Utworzenie państwa żydowskiego w Palestynie, opartego o judaizm. Lojalność
wobec państwa Polskiego. Największe poparcie w Galicji Wschodniej, rejon Białegostoku.
Poparcie wśród drobnomieszczaństwa. Pismo Hemizrachi.
Powszechny Żydowski Związek Robotniczy- Bund. Utworzenie państwa w Palestynie jako
utopia. Autonomia kulturalno-narodowa dla Żydów. Wprowadzenie socjalizmu.
Upaństwowienie przemysłu. Działacze: Wiktor Alter, Henryk Erlich, Maurycy Orzech.