- Informacje
- Czat SI
Reguły budowania pytań
Konteksty pomocy psychologicznej (2.5-KONTEKST)
Uniwersytet Opolski
Komentarze
Przejrzyj tekst
1. Reguły budowania pytań Większość wypowiedzi osoby prowadzącej wywiad ma postać pytań. W wypowiedziach ważne jest sposób formułowania, układ i znaczenie dla jakości uzyskanych informacji.
1) Funkcje pytań : a) Zdobywanie informacji od osoby badanej ( obiektywne np. wiek i subiektywne np. spostrzeganie rzeczywistości) informacje o celu i obszarze poszukiwań informację o zainteresowaniu diagnosty danymi z danego obszaru przy niejasnych i niezrozumiały pytaniach diagnosta może mieć problem w wyborze danych ) np. Czy mógłby Pan coś opowiedzieć o swoim ojcu? - nie jasno sprecyzowane Jak ojciec się do Pana odnosi? + jasno sprecyzowane
b)Wywoływanie i podtrzymywanie odpowiedniej motywacji osoby badanej obniżanie motywacji – pytania o treści zagrażającej , zaskakujące , niezrozumiałe, podważające kompetencje diagnosty odpowiednia motywacja – pytania życzliwe, akceptujące postawy badanego, jasne i zrozumiałe pytania, pytania „na miejscu”
2) Konstrukcja pytań Pytanie – w wywiadzie nazywamy często szerszą wypowiedź składająca się z kilku zdań, w tym i orzekających, których celem jest dokładne zdefiniowanie dla badanego kontekstu jego wypowiedzi i celu badającego. np. Niektórzy piją alkohol codziennie, inni tylko w sobotę i w niedzielę , jak często pija Pan alkohol w ciągu tygodnia?
a) Pytania otwarte i zamknięte Otwarte – Jak Pan ocenia swój okres uniwersytecki? Zamknięte – Czy uważa Pan że okresu studiów jest szczęśliwy czy nie? Warunki określające użyteczność pytań otwartych i zamkniętych : cel wywiadu poziom wiedzy osoby badanej na dany temat : -otwarte gdy chcemy zakwalifikować daną osobę do kategorii czy poznać postawy, opinie, odczucia
- zamknięte – ogólniejsza klasyfikacja osoby poziom dostępności informacji dla badanego
- otwarte – pozwala ocenić zakres wiedzy na dany temat -zamknięte – gdy badany posiada dostateczna wiedzę by się wypowiedzieć Stopień przemyśleń i ustrukturalizowania tematu
- otwarte- badany w trakcie wywiadu ma dojść do sformułowania opinii
- zamknięte – gotowe opinie na dany temat Siła motywująca pytania -zamknięte – mniej zagrażające nawet przy niskim poziomie motywacji, ale badany łatwo może odpowiadać wymijająco bez angażowania się w problematykę
nastawienie i wiedza osoby badanej ( stopień wglądu osoby prowadzącej wywiad w sytuację badanego ) -otwarte- tematy bardziej złożone , subiektywne zabarwienie -zamknięte – tematyka mało złożona i jasno zdefiniowana w postaci obiektywnych faktów łatwo dostępnych Większość pytań w badaniu klinicznym będzie miała formę otwartą, zwłaszcza na pierwszym etapie omawianego tematu, na dalszym etapie diagnosta może zawężać swoje pytania
b) Pytania wprost i nie wprost
- Pytania o samego badanego – zdobycie informacji psychologicznie znaczących , posługiwanie się językiem określonej teorii psychologicznej ;język konstruktów teoretycznych i zmiennych wyjaśniających
- To o czym mówi osoba badana – język obserwowalnych obiektywnie bądź subiektywnie faktów dotyczących różnych form zachowania ; emocjonalnego, poznawczego, interpersonalnego. Z tego punktu widzenia prawie wszystkie pytania są zadawane nie wprost bo nie możemy pytać badanego czy np. charakteryzuje się dużą zdolnością poznawczą czy wysokim poziomem lęku interpersonalnego , dlatego musimy przeformułować pytania , specyficzne zadawanie pytań w konkretnych sytuacjach w wywiadzie
Formy pytań nie wprost uwikłane – właściwie są to pytania wprost , jest ukierunkowany bezpośrednio na poszukiwana informację , ukryte w ciągu innych pytań by maskować pytanie właściwe projekcyjne – polega na ekspozycji wieloznacznego materiału wyzwalającego rzutowanie własnych postaw, potrzeb bez mówienia wprost o sobie. Często stosuje się opis drugiej osoby z punku widzenia poszukiwanych przez nas informacji. Jednak nie mamy pewności a jedynie przypuszczamy że osoba identyfikuje się z dana osobą , powinny być raczej wstępem do pytań bardziej bezpośrednich
c) Pytania sugerujące ( naprowadzające ) Narzucają określona odpowiedź, powodują że osoba badana ma większa tendencję do opowiadania w pewny określony sposób niż w inny np. Nie sądzi Pani że matka Panią nie kochała? - tego typu pytania utrudniają badanemu udzielanie prawdziwej odpowiedzi ze względu na narzucona treść lub przez lęk przed dezaprobatą. Tego rodzaju pytań należy unikać w wywiadzie, można je zastosować dla sprawdzenia na ile badany przeciwstawi się sugestii
d) Inne rodzaje pytań pytania odroczone – technika umiejscowienia pytań wśród innych , celowe odraczanie np. w trakcie słuchania wypowiedzi osoby badanej na temat kontaktów z matką- mogłoby przerwać tok myślenia osoby badanej, odracza się również pytania zbyt zagrażające pytania przejściowe – celem jest zapewnienie łagodnej zmiany tematu rozmowy, powinno nawiązywać zarazem do tematu zamykanego i do nowego. Celem jest uniknięcie osłabienia motywacji badanego
Reguły budowania pytań
Kurs: Konteksty pomocy psychologicznej (2.5-KONTEKST)
Uniwersytet: Uniwersytet Opolski
