Przejdź do dokumentu
Benvingut a StudocuRegistra’t per accedir als millors recursos d’estudi
Gość-użytkownik
0obserwujący
Prześlij
Strona głównaMoja BibliotekaZapytaj SI
  • Nie masz jeszcze żadnych ostatnich pozycji.
Moja Biblioteka
  • Nie masz jeszcze żadnych kursów.
  • Nie masz jeszcze żadnych książek.
  • Nie mam jeszcze Studylists.

Biologia- układ pokarmowy i wydalniczy

Kurs

Weterynaria (wetfiz)

83 Dokumenty
Studenci udostępnili 83 dokumentów w tym kursie
Rok akademicki: 2019/2020
Przesłane przez:
Anonimowy Student
Ten dokument został przesłany przez studenta, takiego jak Ty, który zażyczył sobie zachować anonimowość.
Technische Universiteit Delft

Polecane dla Ciebie

Komentarze

Aby publikować komentarze, zaloguj się lub zarejestruj się.

Inni studenci przeglądali również:

Inne powiązane dokumenty

Przejrzyj tekst

Układ pokarmowy

 Choanocyty- (kom. kołnieżykowate) – ruch biczyków wciąga mikroorganizmy i szczątki org. do wnętrza choanocytów, gdzie zostają strawione

 Gąbki mają trzy typy budowy morfologicznej ciała:

  • ASCON – jedna obszerna jama paragastralna (nie jest to właściwa jama trawienna) wyłożona choanocytami.

  • SYCON – choanocyty wyścielają ścianki kanałów wodnych, nie ma ich w oooooooojamie paragastralnej

  • LEUCON – układ wodny tworzy sieć, w której znajdują się kuliste komory z ooooooooochoanocytami/ Nadecznik stawowy

 Przydełkowce - jama chłonąco-trawiąca

 Jamochołony- TRAWIENIE POZAKOMÓRKOWE- w wyniku działania soków trawiennych wydzielanych przez kom. gruczołowe endodermy pokarm jest trawiony już w jamie gastralnej. Strawiony pokarm wchłaniany przez komórki endodermy na drodze endocytoz.

 Ropalium- u meduz, W ich skład wchodzą najczęściej proste narządy światłoczułe – oczka, w postaci skupisk komórek barwnikowych (czasami otaczających przezroczyste komórki, spełniające rolę soczewki), a także prosty narząd równowagi zwany statocystą.  Nici mezenterialne –u koralowców-faliste zgrubienia utworzone przez zwisające wolno przegrody wew, posiadają liczne gruczoły i komórki parzydełkowe. Dolny koniec nici (akoncja) może być wyrzucana przez otwór gębowy lub specjalne otworki w bocznych ścianach ciała, posiadają liczne kom. parzydełkowe.

 Rabdit – u wirków, ziarnisty twór w kształcie drobnej pałeczki, występują w komórkach nabłonkowych i parenchymie, pełnią funkcję ochronną, ponieważ z chwilą wyrzutu gwałtownie pęcznieją i śluzowacieją w kontakcie z wodą, krępując ruchy potencjalnego napastnika. Są też wykorzystywane do ataku.

 Jelito z 3 głównych gałęzi -jedna ku przodowi, dwie ku tyłowi

 wypławek - jest wirkiem trój jelitowym

 trawienie wewnątrzkomórkowe

 charakter gastralno-waskularny - 2 funkcje jelita: trawi i rozprowadza pokarm po całym ciele

 jelito środkowe zawsze zakończone ślepo

 Tasiemce - brak układu pokarmowego, chłonie mleczko jelitowe całą powierzchnią ciała (endoosmoza), pokarm rozprowadzany jest przez płyn w parenchymie

 PIERWSZY DROŻNY UKŁAD POKARMOWY  wstężnice (pierwotnojamowce)

 Wstężnice- jelito przednie (z ektodermy), środkowe (z endodermy) i tylnego z krótkiej prostnicy (ektoderma) zakończonej otworem odbytowym

 Glista ludzka (nicienie) –

 otwór wydalniczy – przedni koniec (str. brzuszna)

 otwór odbytowy – tylny koniec

 otwór stekowy - u samca spełnia rolę otworu płciowego- kloaka

 szparą sromową – otwór płciowy samicy, na końcu przedniej (str. brzuszna)

 Kolcogłowy (nicienie) –

 brak przewodu pokarmowego

 pobieranie pokarmu odbywa się na drodze osmotycznej, co jest ułatwione przez cienki oskórek oraz liczne naczynia i zatoki w warstwie podoskórkowej, przez które odbywa się krążenie cieczy

 Dżdżownica ziemna-

 otwór gębowy ==> umięśniona gardziel ==> przełyk przebiegający przez 7 odcinków

 Gruczoły Morena- (gruczoły wapienne) - wydzielają substancję, która jak wcześniej sądzono służy do zobojętniania kwasów humusowych, w które obfituje pożywienie dżdżownicy, ale obecnie naukowcy skłaniają się do roli regulatora składu jonowego środowiska wewnętrznego, a zobojętnianie środowiska następuje w dalszych częściach jelita.

 Tyflosolis

 Skąposzczety- fałd który wpukla się do wnętrza jelita powiększając jego powierzchnie chłonną

 Mięczaki- orzęsione fałdy w żołądku sortujące pobrany pokarm i również zwiększający powierzchnie chłonną

 Komórki chloragogenowe- pokrywają powierzchnie jelita, pełnią funkcję wydalniczą (gromadzą nierozpuszczalne produkty przemiany materii - guanina, sole kw. moczowego) i magazynującą – po napełnieniu zamierają i dostają się do jamy ciała skąd odprowadzane są przez nefrydia

 Cefalizacja - proces powstawania głowy (począwszy od wieloszczetów) polegający na skupianiu się otworu gębowego, narządów zmysłów i węzła mózgowego w przednim odcinku ciała.

 Pierścienice- podział ciała na część głowową i tułowiową; tułów podzielony na segmenty za wyjątkiem wyodrębnionych członów: przedgębowego PROSTOMIUM (przedsegmentalny) gębowego - PERISTOMIUM, oraz odbytowego – PYGYDIUM (wyst. również u owadów, chrząszczy)

 Gruczoły hirudynowe- gruczoły ślinowe gardzieli pijawek, zwierają białko hirudyne, o działaniu przeciwkrzepliwym, należące do bezpośrednich inhibitorów trombiny, uniemożliwia przekształcenie protrombiny w trombinę, co powoduje efekt zmniejszenia krzepliwości krwi

 Stawonogi

Skorupiaki Pajęczaki Owady

odnóża gębowe (6 par)

  • żuwaczki

  • szczęki (I i II pary)

  • szczękonóża (I, II i III pary)

odnóża gębowe (2 pary)

  • szczękoczułki

  • nogogłaszczki

odnóża gębowe (3 pary)

  • żuwaczki

  • szczęki (I i II pary)

 jelito przednie i tylne schitynizowane

 żołądek podzielony na część ŻUJĄCĄ, gdzie chitynowe blaszki rozcierają pokarm i PYLORYCZNĄ - w niej znajdują się delikatne wyrostki filtracyjne, które do jelita śr. przepuszczają tylko pokarm silnie rozdrobniony

 Endostyl – wgłębienie w dolnej części gardzieli osłonic (żachwy, sprzągle, ogonice), bezczaszkowców oraz larw minogów. Rynienka wyścielona orzęsionym nabłonkiem wydzielającym śluz. Służy przesuwaniu zlepionego śluzem pokarmu z gardzieli do jelita. U minogów w czasie przeobrażenia z postaci larwalnej endostyl przekształca się w gruczoł tarczycy. Jest uważany za homologiczny z tarczycą kręgowców.

 Żachwy-

 pokarm dostaje się do gardzieli, dzięki rzęskom umieszczonym na brzegach otworów skrzelowych

 kosz skrzelowy- gardziel poprzebijany licznymi otworami, ułożonymi w regularne, podłużne i okrężne rzędy

 za pomocą migawek endostylu przesuwany do przewodu pokarmowego

 występuje tyflosolis

 Lancetnik-

 Nerka Hatcheka - po stronie grzbietowej jamy przedgębowej, zawiera komórki gruczołowe zawierające substancje ślinowe

 jama gębowa jest krótka i przechodzi w obszerną długą gardziel, od której jest oddzielona zasłoną przebitą otworem otoczonym okrężnym zwieraczem. Otwór ten jest homologiczny do otworu gębowego

 Gardziel i wewnętrzna ściana jamy okołogardzielowej po bokach poprzebijane są szparami skrzelowymi. W przegrodach szpar występują prętowate struktury wzmacniające, o charakterze chrząstki. Po brzusznej stronie gardzieli po całej jej długości ciągnie się endostyl.  Bruzda nadskrzelowa- w części grzbietowej, łączy się z endostylem dwoma pasmami migawkowymi. Odbiera pokarm zlepiony przez wydzielinę endostylu i przesuwa go poprzez ruch migawek do dalszych części przewodu pokarmowego.  Wyrostek wątrobowy – wpuklenie do przodu ciała przedniej grzbietowej część jelita w postaci długiego worka. Jego komórki magazynują glikogen i lipidy i syntetyzują enzymy trawienne.  Krążenie wrotne - do ściany jelita dobiega krew z aorty, natomiast zużyta krew biegnie do żyły podjelitowej, która doprowadza krew do ścian wyrostka wątrobowego.  Minóg –  Larwy żywią się szczątkami roślinnymi unoszącymi się w wodzie, ale dorosłe minogi są pasożytami. Odżywiają się płynami ciała i mięsem drobnych ryb, do których przyczepiają się przyssawką. W jamie gębowej tego bezżuchwowca znajdują się gruczoły uniemożliwiające krzepnięcie krwi  Trawienie odbywa się przy udziale wątroby (gruczoł wątrobowy- przed żołądkiem), która jest dobrze wykształcona, posiada woreczek żółciowy oraz pęcherzyk trzustkowy.  Zastawka (fałd) spiralny- ciągnie się wzdłuż jelita, znacznie zwiększa powierzchnię chłonną jelita i opóźnia przesuwanie się pokarmu  Na pograniczu jelita przedniego i środkowego mieści się zaczątkowa, pęcherzykowata trzustka  Rekinek psi - jelito grube ze spiralną zastawką, zwiększającą powierzchnię chłonną i powodującą zwolnienie przesuwania się mas pokarmowych

 Okoń-  gardziel przebita pięcioma szczelinami skrzelowymi  jelito, którego przednia część to dwunastnica  dwunastnica tworzy pętlę, w której leży śledziona  Żółwie-  brak uzębienia, występuje rogowy dziób i zrogowaciałe podniebienie  ślina nie zawiera enzymów, jedynie zwilża pokarm  Wonsz rzeczny tududu tududu XD  układ pokarmowy charakteryzuje się długim i silnie umięśnionym żołądkiem i krótkim jelitem

 ruchome połączenia kości szczęk i kości podniebiennych (prawa i lewa część żuchwy nie jest zrośnięta)  gruczoł jadowy jest przekształconym gruczołem ślinowym  Gołębie-  Wole -  w czasie karmienia młodych wydzielają swoistą ciecz o serowatej konsystencji, która nazywa się „mleczkiem” - jego skład chemiczny jest podobny do mleka ssaków

 służą do rozmiękczania pokarmu i przechowywania pożywienia dla piskląt  Żołądek zbudowany z dwóch części-  cienkościenny żołądek gruczołowy -wydziela enzymy trawienne  grubościenny żołądek mięsisty lub trący - jego ściany pokryte twardą błoną rogową; często znajdują się tu połknięte przez ptaki kamyki - służy do rozcierania pokarmu  u gołębi brak woreczka żółciowego, występuje jednak u większości ptaków  Kloaka, stek - końcowa część jelita występująca u wszystkich kręgowców poza ssakami łożyskowymi, podzielony na trzy części:  coprodeum – formowanie kału i odciąganie wody  urodeum - tu uchodzą parzyste moczowody; u samców nasieniowody; u samic jajowód  proctodeum – połączony z kieszonką bursa Fabricii – tworzą się w niej limfocyty i leukocyty - bliższa rola nie została poznana

Układ wydalniczy

 Wydalanie = ekskrecja  Ultrafiltracja - proces, podczas którego płyn jest wypychany pod ciśnieniem przez błonę półprzepuszczalną, która zatrzymuje białka i podobne duże cząsteczki, lecz umożliwia przenikanie wody i małocząsteczkowych substancji w niej rozpuszczonych.  Transport czynny:  Sekrecja- od wnętrza organizmu do światła narządu lub organelli wydalniczych.  Resorbcja- z narządów lub organelli wydalniczych do wnętrza organizmu.

 Pierwotniaki-  Pasożyty i pierwotniaki morskie są izotoniczne, nie przeprowadzają osmoregulacji  Pierwotniaki słodkowodne są hipertoniczne, są narażone na ciągłe napływanie wody do ich ciała i rozerwanie komórki, zmuszone do ciągłego usuwania wody. Odbywa się to za pomocą wodniczek tętniących, które zbierają nadmiar wody, a następnie usuwają go na zewn.

 Gąbki : zbędne produkty przemiany materii są usuwane do spongocelu przez komórki lub

bezpośrednio do wody na zewnątrz ciała.

homologiczne z metanefrydiami pierścienic. Świadczą o pochodzeniu pajęczaków od wodnych przodków.

 Paratchawce - narządy segmentalne o budowie typowego metanefrydium pierścienic

 Wije - cewki Malpighiego, gruczoły szczękowe w szczątkowej postaci (tylko u niektórych wijów)

 Owady

 Cewki Malpighiego - zawsze pojedyncze, powstały z ektodermy

 Ciało tłuszczowe - leżące w odwłoku na jego ścianach i między narządami wewnętrznymi, w którym odkładany jest kwas moczowy. Ma szczególne znaczenie w okresie metamorfozy, gdy cewki Malpighiego nie są czynne

 Komórki perykardialne (nefrocyty) – rozsiane w jamie osierdzia

 Cewki Malpighiego- powstają z ektodermalnej części przewodu pokarmowego, długie, ślepo

zakończone kanaliki uchodzące do jelita na granicy jelita środkowego i tylnego, wyścielone są nabłonkiem jednowarstwowym, występują u pazurnic, tchawkodysznych (owadów, wijów) i niektórych pajęczaków.

 Ślimak winniczek - nieparzysta nerka - znajduje się w górnej części jamy płaszczowej, otwiera się do osierdzia orzęsionym lejkiem, ma postać workowatego tworu, którego jama jest podzielona fałdami na komory

 Szczeżuja wielka

 Organy Bojanusa - para metanefrydiów silnie zmieniona

 Organ Kebera - gruczołowe zgrubienie ścianki osierdzia.

 Głowonogi- metanefrydia z przodu otwierają się do celomy (jamy ciała), a z drugiej strony uchodzą do jamy płaszczowej w okolicy odbytu.

 czteroskrzelne => 2 pary metanefrydii

 dwuskrzelne => 1 para metanefrydii

 Szkarłupnie- nie maja układu wydalniczego

 KOMÓRKI AMEBOIDALNE PŁYNU CELOMATYCZNEGO – przy ich pomocy usuwane są zbędne produkty przemiany materii, dzięki temu, że wychwytują je w organizmie.

 Część produktów przemiany materii jest na stałe odkładana w ścianie ciała lub innych narządach wewnętrznych

 Lancetnik - PROTONEFRYDIA – narządy wydalnicze znajdujące się w grzbietowej części gardzieli. W

ich ścianach znajdują się solenocyty zanurzone są w zatokach wypełnionych krwią.

KRĘGOWCE

 NERKI, której podstawową jednostką funkcjonalno-strukturalną jest nefron.

 drogi odprowadzające krew:

 tętnica doprowadzająca

 żyła odprowadzająca:

 moczowody

 pęcherz moczowy (u ptaków brak)

 cewka moczowa

 Ryby

 Dwie PRANERKI - filtrują krew zbierając produkty przemiany materii.

 Głównym produktem przemiany materii amoniak.

 Płazy

 Dwie PRANERKI

 Mocz odchodzi moczowodami pierwotnymi do steku, którego uchyłek tworzy pęcherz moczowy.

 Dorosłe osobniki wydalają mocznik, a osobniki młodociane wydalają amoniak.

 Gady

 Para NEREK WŁAŚCIWYCH

 lądowe wydalają kwas moczowy (oszczędzając wodę), krokodyle - amoniak, natomiast żółwie wodne - mocznik i amoniak

 Ptaki

 Dwie NERKI WŁAŚCIWE

 Od nerek odchodzą moczowody łączące się bezpośrednio z kloaką (ptaki nie posiadają pęcherza moczowego, co jest wynikiem przystosowania do latania.

 W kloace dochodzi do resorpcji wody a mocz wydalany jest w postaci skrystalizowanego kwasu moczowego (co daje dużą oszczędność wody).

 Ssaki

 Para NEREK WŁAŚCIWYCH

 Mocz powstaje w nerkach na skutek trzech kolejnych procesów:

 filtracji

 resorpcji

 sekrecji

 FILTRACJA

 Zachodzi między siecią naczyń włosowatych w kłębuszku nerkowym (gdzie jest wyższe ciśnienie) a ścianą torebki Bowmana.

 kijanki żab

 Zwierzęta ureoteliczne – wydalają głownie mocznik

 ssaki (człowiek, pies)

 płazy (dorosłe żaby, np. Rana temporaria)

 ryby spodouste

 niektóre gady (np. część żółwi)

 Zwierzęta urykoteliczne – wydalają głownie kwas moczowy

 ptaki (np. gołąb, kura)

 niektóre gady (środowisk suchych)

 owady

 Cykl ornitynowy

 Neutralizacja toksycznego amoniaku

 Przetwarzanie części dwutlenku węgla

 Tworzenie mocznika

 Zużycie energii

 Przednercze (nerka gowowa)

 Nefrostom otwarty do wtórnej jamy ciała

 Kilka kłębuszków naczyniowych koło lejka

 Prosty kanał wyprowadzający prowadzi do moczowodu pierwotnego

 składa się z metamerycznie ułożonych kanalików uchodzących do moczowodu pierwotnego

 Występuje u zarodków wszystkich gromad kręgowców

 brak bezpośredniego związku między ukł. krwionośnym a wydalniczym, więc produkty rozpadu są dalej obecne we wtórnej jamie ciała

 Pranercze (nerka pierwotna, nerka tułowiowa, śródnercze)

 Ciałko Malpighiego (torebka Bowmana + kłębuszek naczyniowy)

 Bezpośredni kontakt układu krwionośnego z wydalniczym

 Wtórne wchłanianie wody

 Koncentracja moczu

 Moczowód pierwotny zróżnicowany na przewód Wolffa i przewód Mullera

 U samic przewód Wolfa pełni funkcję moczowodu, a przewód Mullera otwiera się lejkiem w jamie ciała i przekształca w jajowód. Z kolei u samców przewód Mullera zanik a przewód Wolfa pełni zarazem funkcję moczowodu i nasieniowodu

 Występowanie - u osobników dorosłych- ryby i płazy; u gadów, ptaków i ssaków występuje tylko w życiu embrionalnym

 Zanercze (nerka ostateczna)

 Znajduje się w tyle śródnercza

 Brak kontaktu z jamą ciała (brak lejka w nefronie)

 Występują: kłębuszek Malpighiego w torebce Bowmana, kanalik kręty bliższy/proksymalny, pętla Henlego, kanalik krety dalszy (dystalny)

 Resorpcja zwrotna

 Moczowód tworzy się niezależnie od moczowodów pronephros i metanephros z tylnej części przewodu Wolffa.

 osobniki dorosłe gadów, ptaków i ssaków

 Po za stekowcami pozostałe ssaki mają odrębne ujścia dróg moczowych (cewka moczowa samic i moczowo-płciowa u samców). U samców przewód Wolfa staje się nasieniowodem a samicom pozostają po nim szczątkowe elementy układu rozrodczego. U samców śladem po przewodzie Mullera są pewne narządy szczątkowe w układzie rozrodczym, natomiast u samic gadów, ptaków i stekowców tworzą się z niego jajowody. W przypadku łożyskowców końców obustronne odcinki przewodu Mullera zrastają się w pochwę, środkowe w macicę a początkowe w jajowody.

 Przewody rozrodcze kręgoustych i ryb kostnoszkieletowych nie są homologiczne z przewodami Wolfa i Mullera. U ryb kostnoszkieletowych przewody Wolfa pełnią tylko rolę moczowodów, podczas gdy kanały wyprowadzające układu rozrodczego wykształcają się zupełnie oddzielnie.

 Ryby chrzęstnoszkieletowe

 SAMICE - Mają niepołączone narządy wydalnicze i rozrodcze

 SAMCE - Mają połączone narządy wydalnicze i rozrodcze

 nerki wielobrodawkowe gładkie – świnia

 nerki wielobrodawkowe pobróżdżone- bydło

 nerki 1-brodawkowe gładkie – koń, małe przezuwacze

Lp. owodniowce bezowodniowce

samce Obecny przewód Wolffa Obecny przewód Wolffa

samice Obecny przewód Mullera Obecny przewód Wolffa i Mullera

Czy ten dokument był pomocny?

Biologia- układ pokarmowy i wydalniczy

Kurs: Weterynaria (wetfiz)

83 Dokumenty
Studenci udostępnili 83 dokumentów w tym kursie

Uniwersytet: Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Czy ten dokument był pomocny?
Układ pokarmowy
Choanocyty- (kom. kołnieżykowate) – ruch biczyków wciąga mikroorganizmy i szczątki org.
do wnętrza choanocytów, gdzie zostają strawione
Gąbki mają trzy typy budowy morfologicznej ciała:
• ASCON – jedna obszerna jama paragastralna (nie jest to właściwa jama trawienna) wyłożona
choanocytami.
• SYCON – choanocyty wyścielają ścianki kanałów wodnych, nie ma ich w oooooooojamie
paragastralnej
• LEUCON – układ wodny tworzy sieć, w której znajdują się kuliste komory z
ooooooooochoanocytami/ Nadecznik stawowy
Przydełkowce - jama chłonąco-trawiąca
Jamochołony- TRAWIENIE POZAKOMÓRKOWE- w wyniku działania soków trawiennych wydzielanych
przez kom. gruczołowe endodermy pokarm jest trawiony już w jamie gastralnej. Strawiony pokarm
wchłaniany przez komórki endodermy na drodze endocytoz.
Ropalium- u meduz, W ich skład wchodzą najczęściej proste narządy światłoczułe – oczka, w postaci
skupisk komórek barwnikowych (czasami otaczających przezroczyste komórki, spełniające rolę
soczewki), a także prosty narząd równowagi zwany statocystą.
Nici mezenterialne –u koralowców-faliste zgrubienia utworzone przez zwisające wolno przegrody
wew, posiadają liczne gruczoły i komórki parzydełkowe. Dolny koniec nici (akoncja) może być
wyrzucana przez otwór gębowy lub specjalne otworki w bocznych ścianach ciała, posiadają liczne
kom. parzydełkowe.
Rabdit – u wirków, ziarnisty twór w kształcie drobnej pałeczki, występują w komórkach
nabłonkowych i parenchymie, pełnią funkcję ochronną, ponieważ z chwilą wyrzutu gwałtownie
pęcznieją i śluzowacieją w kontakcie z wodą, krępując ruchy potencjalnego napastnika. Są też
wykorzystywane do ataku.
Jelito z 3 głównych gałęzi -jedna ku przodowi, dwie ku tyłowi
wypławek - jest wirkiem trój jelitowym
trawienie wewnątrzkomórkowe
charakter gastralno-waskularny - 2 funkcje jelita: trawi i rozprowadza pokarm po całym
ciele
jelito środkowe zawsze zakończone ślepo
Tasiemce - brak układu pokarmowego, chłonie mleczko jelitowe całą powierzchnią ciała
(endoosmoza), pokarm rozprowadzany jest przez płyn w parenchymie
PIERWSZY DROŻNY UKŁAD POKARMOWY wstężnice (pierwotnojamowce)
Wstężnice- jelito przednie (z ektodermy), środkowe (z endodermy) i tylnego z krótkiej prostnicy
(ektoderma) zakończonej otworem odbytowym
Glista ludzka (nicienie) –
otwór wydalniczy – przedni koniec (str. brzuszna)
otwór odbytowy – tylny koniec
otwór stekowy - u samca spełnia rolę otworu płciowego- kloaka

Inni studenci przeglądali również:

Inne powiązane dokumenty