Przejdź do dokumentu

Zbrodnia I Kara notatki

Notatki z liceum ze zbrodni i kary. Podane najważniejsze informacje
Kurs

Staż I (Wizyty Studyjne)

6 Dokumenty
Studenci udostępnili 6 dokumentów w tym kursie
Rok akademicki: 2019/2020
Przesłane przez:
0obserwujący
4Przesłane pliki
7upvotes

Komentarze

Aby publikować komentarze, zaloguj się lub zarejestruj się.

Przejrzyj tekst

ZBRODNIA I KARA - DOSTOJEWSKI

PODSTAWOWE INFORMACJE

„Zbrodnia i kara" zaliczana jest do najwybitniejszych dzieł klasyki światowej i naj- ważniejszych utworów na temat zła, zbrodni, kary, odkupienia. To arcydzieło prozy psychologicznej, utwór podejmujący szereg ważnych problemów filozoficznych i egzystencjalnych. Nowatorska jest także konstrukcja powieści. „Zbrodnia i kara" miała olbrzymi wpływ na literaturę światową.

CZAS I MIEJSCE AKCJI

Czas akcji nie został w utworze dokładnie określony, ale na podstawie przedstawionych przez pisarza realiów życia w Rosji można przypuszczać, że akcja rozgrywa się w czasach mu współczesnych — w latach 60. XIX wieku, obejmuje 14 dni lipca. Miejscem akcji jest Petersburg — ówczesna stolica Rosji. Epilog opowiada o wydarzeniach toczących się kilka miesięcy później na Syberii, gdzie Raskolnikow odbywa karę.

GATUNEK, BUDOWA UTWORU

Gatunek literacki: powieść, łącząca w sobie cechy powieści realistycznej, psychologicznej, kryminalnej, polifonicznej (wielogłosowej).

Cechy gatunku widoczne w utworze

Jak w tradycyjnej powieści, autor dba o realistyczne, dokładne opisy miejsc, przedmiotów, osób. Nie są one jednak najważniejsze. Pisarz kładzie olbrzymi nacisk na psychologizm — w powieści pojawiają się wnikliwe analizy postaci, istotna jest psychologiczna motywacja działań bohaterów. Główna uwaga jest skupiona na analizie psychiki zbrodniarza. Dostojewskiego uznaje się też za prekursora powieści modernistycznej — wprowadza on do utworu sny, halucynacje, psychoanalizę, interesuje go podświadomość jako sfera ludzkiej psychiki. Klasyczna intryga kryminalna to planowanie zbrodni, czyn, śledztwo. Powieść polifoniczna, za której twórcę uważa się Dostojewskiego, rezygnuje z tradycyjnego prowadzenia narracji. Pisarz głos oddaje bohaterom. Każdy z nich ma szansę na wyrażenie swoich racji, a narrator tych wypowiedzi nie komentuje i nie wartościuje, pozostawiając to czytelnikowi. Bohaterów poznajemy dzięki ich wypowiedziom i działaniom. W ten sposób utwór staje się wielką dyskusją, dialogiem, a autor pokazuje, że nie ma jednej prawdy o człowieku

ZNACZENIE TYTUŁU

Tytuł powieści: Zbrodnia i kara jest znaczący, ponieważ odzwierciedla główny wątek utworu. Kara Raskolnikowa ma dwie postacie: cierpień umysłowych i cierpień fizycznych. Załamanie, ciężki stan psychiki i ducha Rodiona po zbrodni – to wymiar duchowy kary. Jest on trudniejszy do zniesienia od cierpień fizycznych, ponieważ ciągle dręczą bohatera wyrzuty sumienia, halucynacje i świadomość bycia zbrodniarzem. Raskolnikowa zadręczyło uczucie odtrącenia od ludzkiej wspólnoty. Nie mogąc tego znieść, sam postanowił przyznać się do winy, oddając się w ręce sprawiedliwości i ziemskiego prawa. Rodion wolał zginąć na katordze, niż żyć w ciągłym wyobcowaniu. W ten sposób pragnął zmyć z siebie plamę grzechu ciężkiego i ponownie wejść między ludzi.

BOHATEROWIE UTWORU

Rodion Raskolnikow — 23 -letni były student prawa. Był to młodzian o wyjątkowo miłej aparycji, o pięknych, czarnych oczach, ciemnoblond włosach, wzrostu nieco wyższego niż średni, wysmukły i przystojny Musiał zrezygnować ze studiów z powodu problemów finansowych. Żył w skrajnej nędzy — Ubrany był do tego stopnia nędznie, że ktoś inny, nawet przywykły do chodzenia jak oberwaniec, wstydziłby się w biały dzień wyjść w takich łachmanach na ulicę. Mieszkał w jednej z najbiedniejszych dzielnic Petersburga, w maleńkim, obskurnym pokoiku. Cierpiał z powodu swej nędzy i tego, że matka i siostra poświęcają się dla niego. W jego umyśle zrodził się plan zamordowania lichwiarki Alony. Początkowo może się wydawać, że skłoniła go do tego bieda i chęć odrzucenia ofiary Duni. Ważnym powodem było również to, że Rodion uznawał lichwiarkę za osobę szkodliwą społecznie, pasożyta. W tym przekonaniu utwierdziła go także rozmowa studenta z oficerem, którą usłyszał w szynku. Według nich Alona to wyzyskiwaczka, zasługująca na śmierć, a za jej pieniądze można by uszczęśliwić wiele istnień ludzkich. Jednak prawdziwy powód zamordowania lichwiarki wyjawia Rodion w czasie rozmowy z Sonią. Bohater chciał sprawdzić swoją teorię, według której ludzie dzielą się na dwie kategorie: zwykłych i niezwykłych. Ludzie niezwykli, jak Napoleon, mają według bohatera prawo do decydowania o czyimś życiu i śmierci, usuwania przeszkody (ludzi zwykłych), która nie pozwala im zrealizować planów. Takim ludziom daje Raskolnikow prawo do zabijania, ponieważ morderstwo zostaje dokonane w imię wyższych celów. Nie muszą z tego powodu także odczuwać najmniejszych wyrzutów sumienia. Rodion już przed dokonaniem zbrodni znajdował się w złej kondycji psychicznej — Tak bardzo zamknął się w sobie i odseparował od ludzi, ze bał się nie tylko spotkania ze swoją gospodynią, ale w ogóle spotkania z kimkolwiek. Dręczyły go koszmary, popadał w skrajne stany — raz był pewny siebie, przekonany o konieczności popełnienia zbrodni, by za chwilę myśl o niej odrzucić z obrzydzeniem. Toczył w sobie wewnętrzną walkę, miał dylematy moralne, gdyż był człowiekiem wrażliwym. Raskolnikow zabija lichwiarkę, którą — zgodnie ze swoją teorią — uważa za człowieka „niższego". Natychmiast po dokonaniu zbrodni zaczyna zachowywać się jak obłąkany. Boi się, że zostanie zdemaskowany, stara się zatrzeć ślady, ciężko choruje, a nawet na kilka dni

o dzieci. Nałóg męża sprawił, że agresywnie odnosi się do wszystkich. Po śmierci Marmieładowa popada w chorobę psychiczną i umiera. Dzieci trafiają do sierocińca. Alona Iwanowna — 60 - letnia lichwiarka, skąpa, bezwzględna, podejrzliwa. Bogaci się, wykorzystując złe położenie finansowe innych. Zostaje zamordowana przez Raskolnikowa. Lizawieta Iwanowna — przyrodnia siostra Alony. Osoba bardzo religijna. Jest źle traktowana przez siostrę, wykorzystywana do pracy i poniżana. Zastraszona, potulnie wykonuje polecenia Alony. Ginie niejako przypadkiem, wraz z siostrą, gdy niespodziewanie wraca do domu w chwilę po popełnieniu zbrodni przez Raskolnikowa Dymitr Razumichin — wierny przyjaciel Raskolnikowa, którego bohater po-znał w czasie studiów. Wspiera Rodiona w trudnych chwilach, pomaga finansowo, opiekuje się nim w czasie choroby. Dobry, uczynny i wesoły. Zakochał się od pierwszego wejrzenia w Duni, został jej mężem. Szlachetny i prawy, nie akceptuje teorii Raskolnikowa. Porfiry Pietrowicz — sędzia śledczy, ma około 35 lat. To doskonały znawca psychiki ludzkiej. W sposób nowatorski prowadzi dochodzenia. Przywdziewa maskę dobrodusznego policjanta, by po chwili odsłonić prawdziwe oblicze. Prowokuje podejrzanego, stosuje ironię, blef, szyderstwo. Od początku podejrzewa, że Raskolnikow jest mordercą, jednak nie ma na to żadnych dowodów. Daje do zrozumienia Rodionowi, że zna prawdę, śledzi każdy jego krok, osacza go. Radzi też bohaterowi, by sam przyznał się do winy, nie tylko ze względu na to, że kara zostanie złagodzona, ale przede wszystkim ze względu na szansę powrotu do życia. Dunia (Awdotia) Raskolnikow — siostra Raskolnikowa, starsza od niego. Wykształcona, pracuje jako guwernantka. Energiczna, skromna, zdecydowana i szlachetna. Chce ją uwieść Swidrygajłow, oczernia przed swą żoną, ale potem wyznaje prawdę o niewinności Duni. Zaręczyła się z Łużynem, chcąc w ten sposób

PRZESŁANIE UTWORU

Powieść Dostojewski to doskonałe studium psychologiczne zbrodni i zbrodniarza. Pisarz skupia się na ciemnych stronach ludzkiej natury, na tajemnicy, jaką człowiek w sobie nosi. Kreśli wnikliwy portret psychologiczny człowieka, który opętany swą ideą decyduje się dokonać morderstwa. Przestępca czyn ten usprawiedliwia teorią o ludziach „zwykłych" i „niezwykłych". Odchodzi od prawd wiary i Boga. Zbrodnia ma na niego destrukcyjny wpływ, niszczy go pod względem moralnym, wpływa na stan zdrowia. Teoria bohatera lega w gruzach, gdy okazuje się, że nie potrafi on wobec popełnionej zbrodni pozostać obojętnym. Raskolnikow nie może sobie darować słabości i tego, że okazał się taką samą wszą jak wszyscy. Zabójstwo spowodowało całkowity rozpad jego osobowości. Dostojewski na przykładzie Raskolnikowa pokazuje, do czego może doprowadzić odrzucenie w życiu zasad moralnych i Boga.

CZEGO NAS UCZY?

Przede wszystkim jednak powieść Dostojewskiego usiłuje przekonać czytelnika, że człowiek musi brać pełną odpowiedzialność za własne czyny , co wiąże się także z ponoszeniem ich konsekwencji. W samym tytule jest już zawarte to wielkie przesłanie. Każda zbrodnia musi zostać ukarana.

DZIEŁO WAŻNE, BO:

Ważne, ponieważ Dostojewski w usta Soni wkłada swoje poglądy na temat istoty człowieczeństwa i odrodzenia człowieka. Z postacią Rodiona kontrastuje postać Soni. Raskolnikow opowiada się po stronie rozumu, ona — serca i wiary. Dziewczyna ma decydujący wpływ na przemianę bohatera. Nazywana słusznie „świętą grzesznicą" przekonuje go do konieczności podjęcia pokuty: idź natychmiast, w tej chwili, i na rozstaju, tam gdzie drogi na krzyż się rozchodzą rzuć się najpierw na kolana i ucałuj ziemię, którą znieważyłeś, po czym wstań i pokłoń się całemu światu, na wszystkie jego strony, i wszem dokoła głośno wyznaj: «To ja zabiłem!». Wtedy Bóg ponownie przywróci Cię do życia. Sonia mówi także: Masz cierpieniem odkupić siebie, oto co masz zrobić. Według pisarza może się ono dokonać właśnie dzięki pokornemu znoszeniu cierpienia, które ma głęboki sens. Zbrodniarz ma szansę na odkupienie, gdy zacznie odczuwać skruchę i zaakceptuje karę. Autor opowiada się po stronie wartości chrześcijańskich. Pokazuje, że nie można bezkarnie targnąć się na cudze życie, człowiek nie ma prawa decydować o życiu i śmierci innych. Dla zbrodni nie ma żadnego usprawiedliwienia, człowiek jednak, mimo swoich upadków, ma możliwość podniesienia się i oczyszczenia. Dokonać się to może właśnie dzięki miłości, wierze i cierpieniu.

MOTYWY

Motyw zbrodni — najważniejszy motyw w powieści. Raskolnikow dokonuje zbrodni podwójnego morderstwa. Traktuje ją początkowo jako sprawdzian, chce dowieść samemu sobie, że jest człowiekiem genialnym. Jego teoria okazuje się fałszywa. Bohater nie może udźwignąć ciężaru zbrodni, czuje na sobie piętno zbrodniarza, okazuje się słaby psychicznie. Ma koszmary, boi się zdemaskowania, izoluje od ludzi. Zdaje sobie sprawę, że w wyniku morderstwa zabił samego siebie. Nie rozumie jeszcze wtedy swej winy, dopiero na Syberii okazuje skruchę. Motyw przemiany — Raskolnikow przechodzi przemianę pozytywną — z mordercy w człowieka, który chce swym cierpieniem odkupić zbrodnię. Decydującą rolę w tej metamorfozie odegrała Sonia Motyw miłości — Sonia i Raskolnikow zakochują się w sobie. Sonia wyznaje Rodionowi miłość jeszcze przed jego przyznaniem się do winy. Raskolnikow uświadamia sobie uczucie w czasie katorgi, gdy zaczyna odżywać jako człowiek

indywidualizację języka bohaterów — inaczej mówi Sonia, inaczej Rodion, jeszcze inaczej np. Porfiry. W stylu utworu możemy wyróżnić elementy realizmu, naturalizmu (opisy miasta, opis zbrodni, sen o katowanym koniu), a także oniryzmu („poetyka snu"— zabieg literacki, polegający na takim poprowadzeniu narracji, w którym miesza się sfera jawy ze sferą snu).

Wątki społeczne, religijne, oraz filozoficzne: W postaci Rodiona widać związki z filozofia Hedla. Czuje się on Bogiem nad człowiekiem, rangi wodza lub wybitnego wynalazcy. Filozofia Hedla wskazywała na istnienie jednostek wybitnych, nieprzeciętnych, które mogą, jeżeli wymaga to dobro ludzkości stanąć ponad prawem i działać w sposób sprzeczny z poczuciem moralności. Wątki:

  • kryminalne ( zabójstwo lichwiarki i jej siostry)

  • psychologiczne (opis psychiki mordercy)

  • społeczny (bezrobocie, alkoholizm)

  • filozoficzne (wpływ filozofii Hedla)

  • religijny (motyw nawrócenia; odwołanie do Łazarza i Marii Magdaleny)

Uniwersalność przesłania powieści (motywy zbrodni, wyrzuty sumienia, pokuta)

Imperatyw moralny - "nie zabijaj"

Onomastyka (zajmuje się nazwami własnymi w literaturze):

  • Rodion - greckie Rodon - róża (ktoś wyjatkowy, wyrózniający się)

  • Sonia - zdrobnienie od imienia Zofia; w języku greckim Sofia znaczy madrość

  • Łużyn - człowiek podejrzany, wstrętny

STRESZCZENIE SZCZEGÓŁOWE

Akcja Zbrodni i kary toczy się w 1865 r. w Petersburgu.

Młodzieniec Rodion Romanowicz Raskolnikow, jak się później okaże wydalony z uczelni student prawa, wynajmuje obskurny pokój i długo zalega gospodyni z czynszem. W skwarny lipcowy dzień udaje się do lichwiarki Alony Iwanowny, by zastawić zegarek, pamiątkę po ojcu, i w ten sposób uzyskać parę rubli na przeżycie kilku następnych dni. Rodion rozmyśla O dokonaniu jakiegoś wielkiego czynu, którego się boi. Wracając od lichwiarki, wstępuje do szynku. Tam poznaje byłego urzędnika, alkoholika Marmieładowa, który opowiada mu o sobie swojej rodzinie, i o tym, jak topi swe troski w alkoholu. Pijak jest pełen pogardy dla samego siebie, szacunku i współczucia dla swojej żony Katarzyny Iwanowny oraz córki z pierwszego małżeństwa Soni, która zarabia nierządem, by wspomóc biedną rodzinę. Sam Marmieładow nie jest jednak w stanie zmienić swego postępowania (mimo że próbował wrócić na urzędniczą posadę, znów ją stracił z powodu alkoholizmu, nie może przestać pić), ale wygłasza tyradę O Bożym miłosierdziu i szczególnym umiłowaniu grzeszników przez Boga. Raskolnikow odprowadza pijanego do domu, gdzie poznaje jego biedną, chorą na gruźlicę, udręczoną żonę, która wychowuje troje małych dzieci ze swego pierwszego małżeństwa.

Coraz bardziej zaniepokojony student postanawia lepiej schować łup, zabiera skradzione rzeczy zza tapety i ukrywa je pod głazem na pewnym podwórku przy prospekcie Wozniesieńskim. Po drodze odwiedza Razumichina, kolegę ze studiów, który proponuje mu zlecenie - tłumacze¬nie, bo chce wesprzeć poszukującego korepetycji Raskolnikowa. Jednak rozdrażniony Rodion opuszcza mieszkanie przyjaciela, nie przyjmując zlecenia. Znów zasypia, śni mu się, że policjant katuje gospodynię, bierze ten sen za rzeczywistość, ale to przywidzenie. Po przebudzeniu prosi służącą o parę łyków wody i... mdleje. Trzy dni leży nieprzytomny.

Gdy dochodzi do siebie, okazuje się, że czuwali przy nim Razumichin, który go odnalazł, Zosi-mow, lekarz, dawny student, i Nastazja. Przychodzi też kancelista, który wręcza Raskolnikowowi obiecane wcześniej listownie pieniądze, przysłane przez matkę. Razumichin oddaje natomiast przyjacielowi oprotestowany weksel, a za część pieniędzy otrzymanych przez Raskolnikowa od matki kupuje koledze tani, ale porządny ubiór, bo były student chodzi w łachmanach. Na zapowiedziane wcześniej przez matkę w liście spotkanie wpada do klitki Raskolnikowa przyszły mąż Duni, Łużyn. Niechętny jego małżeństwu z siostrą Rodion kłóci się z Łużynem i wyrzuca go z pokoju, oburzony postępowaniem rzekomego dżentelmena wobec siostry. Goście wychodzą, Raskolnikow idzie się przejść, rozważa też oddanie się w ręce policji, zamierza przejrzeć gazetowe doniesienia o zabójstwie lichwiarki (o którym rozmawiali też wcześniej Zosimow i Razumichin). Wstępuje do restauracji Pałac Kryształowy, gdzie chce poczytać gazety. Tam prowokuje pracującego w policji Zamiotowa, mówiąc mu, jak powinien postąpić człowiek, który chce uniknąć kary za zabójstwo lichwiarki. W ten sposób niemal ściąga na siebie podejrzenia. Potem idzie jeszcze do mieszkania lichwiarki, by sprawdzić, co tam się teraz dzieje. W drodze powrotnej napotyka na ulicy nagłe zgromadzenie. Okazuje się, że powodem zebrania się gapiów jest stratowanie człowieka przez karetę - poszkodowanym

Raskolnikow resztę pieniędzy otrzymanych od matki ofiaruje na pogrzeb jego żonie, w obecności córki zmarłego, trudniącej się nierządem Soni. Następnie Raskolnikow idzie do Razumichina, który odprowadza chorego do domu. Tam czekają już na niego matka i siostra, których przyjazdem Raskolnikow wydaje się zmieszany. Mdleje, a odzyskawszy przytomność, żąda, by Dunia zerwała zaręczyny. Panie z przerażeniem przyjmują informa¬cję, że Rodion wyrzucił Łużyna z mieszkania. Obawiają się konsekwencji, a matka cierpi też z powodu chłodnego przyjęcia przez ukochanego syna. Razumichin stara się pomóc kobietom, odprowadza je do taniego, niebezpiecznego, marnego hoteliku, w którym ulokował Dunię i jej matkę Łużyn. W nocy donosi im o stanie zdrowia Raskolnikowa, czuwa przy nim, a nawet wzywa do niego Zosimowa.

Następnego dnia zgodnie z umową Razumichin pojawia się w hotelu u pań, zdaje im relację o Rodionie (lekarz widzi poprawę). Kobiety informują Razumichina o liście, jaki otrzymały od Łużyna, który domaga się bezwzględnie, żeby, gdy przyjdzie, na spotkaniu z nim nie był obecny Rodion. Razumichin z Dunią i matką idą odwiedzić chorego i znajdują Rodiona

niemal zdrowego. Dunia prosi brata, by mimo zakazu Łużyna przyszedł ją odwiedzić i był obecny podczas spotkania z nim.

Tymczasem do Raskolnikowa przybywa Sonia, córka zmarłego Marmieładowa (zna jego adres zapisany przez starszą córeczkę Katarzyny Iwanowny, Poleńkę, która na polecenie Soni wzięła go od odchodzącego z ich domu Raskolnikowa już na schodach).

Dziewczyna zaprasza młodzieńca na nabożeństwo za jej ojca i na stypę. Kiedy Raskolnikow proponuje jej, by usiadła obok Duni, czuje się bardzo onieśmielona, zdając sobie sprawę, że jej towarzystwo, jako prostytutki, jest kompromitujące. Rodion prosi, by Razumichin zapoznał go ze śledczym Porfirym, bo chce odebrać przedmioty, które zastawił u lichwiarki. Przyjaciel, który jest krewnym Porfirego, prowadzi go natychmiast do śledczego. Tymczasem Dunię (o czym ta nie wie) śledzi Swidrygajłow, bezwstydny wdowiec, który kiedyś skompromitował dziewczynę, narzucając jej się jeszcze jako żonaty mężczyzna z niemoralnymi propozycjami (pracowała w jego domu, sytuację opisała w liście do Rodiona matka Raskolnikowa, po czasie, jako już szczęśliwie zakończoną).

Raskolnikow z Razumichinem przychodzą do Porfirego. Rodion odnosi wrażenie, że śledczy wiele o nim wie, a nawet podejrzewa go o zabicie staruchy. Żywo rozmawiają o artykule sprzed miesięcy, traktującym o prawie nadzwyczajnych jednostek do niemoralnego działania. Artykuł napisał Raskolnikow, Porfiry go czytał, Rodion nie wiedział, że tekst w ogóle opublikowano (ukazał się w innej gazecie niż ta, do której go zaniósł). Po rozstaniu ze śledczym jakiś niezna¬jomy mieszczanin rzuca w twarz Rodionowi, że jest mordercą (co przeraża i szokuje zabójcę). Raskolnikow ma koszmarny sen - w tym śnie znów zabija lichwiarkę.

Po przebudzeniu Rodion zastaje w swym mieszkaniu Swidrygajłowa. Ten oferuje mu pieniądze dla Duni, informuje też, że jego zmarła żona zapisała dziewczynie w testamencie jakąś sumę. Tymczasem Raskolnikow i Razumichin udają się do hotelu do pań na spotkanie z Łużynem. W czasie tej rozmowy potwierdza się, że Łużyn nie jest dobrym człowiekiem, zaszokowany (myślał bowiem, że całkowicie uzależnił od siebie psychicznie i finansowo Dunię i jej matkę), zostaje wyproszony z pokoju, następuje też zerwanie wcześniejszych obietnic poczynionych przez panie, co bardzo cieszy bezgranicznie oddanego Duni Razumichina (siostra przyjaciela od razu wywarła na nim wielkie wrażenie).

Potem Raskolnikow odwiedza Sonię wynajmującą pokój, jak się potem okaże w bezpośrednim sąsiedztwie Swidrygajłowa, który podsłuchuje rozmowę. Raskolnikow przekonuje się, z jak bardzo wartościową, wrażliwą i religijną osobą ma do czynienia. Na jego prośbę Sonia czyta mu z Biblii fragment o wskrzeszeniu Łazarza. Raskolnikow sugeruje dziewczynie, że jest mu bliska, bo podobnie jak on przemogła się, by uczynić coś niemoralnego. Wyznaje jej też, że wie, kto zabił jej przyjaciółkę Lizawietę, siostrę starej lichwiarki, i że jej to nazajutrz powie, jeśli przyjdzie. W przeciwnym wypadku Sonia dowie się tego od ludzi (Raskolnikow ma na myśli, że stanie się tak, jeśli zostanie aresztowany).

że dziewczyna nigdy go nie pokocha, Swidrygajłow pozwala jej odejść. Zabezpiecza finansowo byt swej nieletniej narzeczonej i sierot po Katarzynie Iwanownie, daje też Soni pieniądze, sugerując, by wykorzystała je na wsparcie Raskolnikowa na kator- myszach, o pohańbionej przez niego, leżącej w trumnie czternastolatce, która popełniła samobójstwo, bo nie mogła znieść swojej sytuacji, oraz o pięciolatce zamieniającej się w kurtyzanę. Potem, o świcie, popełnia na ulicy samobójstwo.

Raskolnikow odwiedza matkę, żegna się z nią i powiadamia, że wyjeżdża. Rozmawia też z Dunią, która - jak się okazuje - niepokoiła się całą noc, siedząc wraz z Sonią i rozmyślając, czy Rodion nie popełnił samobójstwa. On przyznaje, że miał taki zamiar, ale nie był w stanie tego zrobić. Następnie odwiedza Sonię, zdradza, że przyzna się do winy. Zgodnie z jej dawną podpowiedzią całuje ziemię (na placu Siennym), by przeprosić świat za dokonaną zbrodnię, nie jest jednak w stanie wykrzyczeć, że jest mordercą. W końcu zgłasza się na policję i wyznaje swoją zbrodnię. Z Epilogu, którego akcja toczy się półtora roku później, dowiadujemy się, że Raskolnikow został osądzony. Pięć miesięcy po zgłoszeniu się na policję skazano go na zesłanie i roboty katorżnicze. Katorga ma trwać tylko osiem lat, wymiar kary został złagodzony m. z powodu licznych zeznań o szlachetności więźnia, który np. kiedyś uratował dzieci z płonącego domu i wielu ludziom wyświadczył dobro. Wraz ze skazańcami na Syberię wyrusza Sonia, która dobrowolnie zamieszkuje w pobliżu Raskolnikowa, wspiera go i koresponduje z jego bliskimi.

Dwa miesiące po wyroku Dunia wychodzi za kochającego ją Razumichina, któremu zresztą już wcześniej Rodion powierzył opiekę nad siostrą. Matka Duni i Rodiona Pulcheria Aleksandrowna, przed którą ukrywano prawdę o ukochanym synu, wiele przeczuwa, ciężko zapada na zdrowiu i wkrótce umiera. Rodion na zesłaniu także choruje i wzbudza niechęć współwięźniów. W końcu jednak otrzymuje łaskę nawrócenia i autentycznej skruchy, wyznaje miłość Soni. Postanawiają czekać przez kolejne lata na zakończenie kary Raskolnikowa i wspólne szczęście.

Czy ten dokument był pomocny?

Zbrodnia I Kara notatki

Kurs: Staż I (Wizyty Studyjne)

6 Dokumenty
Studenci udostępnili 6 dokumentów w tym kursie
Czy ten dokument był pomocny?
ZBRODNIA I KARA - DOSTOJEWSKI
PODSTAWOWE INFORMACJE
„Zbrodnia i kara" zaliczana jest do najwybitniejszych dzieł klasyki światowej i naj-
ważniejszych utworów na temat zła, zbrodni, kary, odkupienia.
To arcydzieło prozy
psychologicznej, utwór podejmujący szereg ważnych problemów filozoficznych i
egzystencjalnych. Nowatorska jest także konstrukcja powieści. „Zbrodnia i kara" miała
olbrzymi wpływ na literaturę światową.
CZAS I MIEJSCE AKCJI
Czas akcji nie został w utworze dokładnie określony, ale na podstawie przedstawionych
przez pisarza
realiów życia w Rosji
można przypuszczać, że akcja rozgrywa się w czasach
mu współczesnych w latach 60. XIX wieku, obejmuje 14 dni lipca. Miejscem akcji jest
Petersburg ówczesna stolica Rosji. Epilog opowiada o wydarzeniach toczących się kilka
miesięcy później na Syberii, gdzie Raskolnikow odbywa karę.
GATUNEK, BUDOWA UTWORU
Gatunek literacki:
powieść, łącząca w sobie cechy powieści realistycznej, psychologicznej,
kryminalnej, polifonicznej (wielogłosowej).
Cechy gatunku widoczne w utworze
Jak w tradycyjnej powieści, autor dba o realistyczne, dokładne opisy miejsc, przedmiotów,
osób. Nie one jednak najważniejsze. Pisarz kładzie olbrzymi nacisk na psychologizm w
powieści pojawiają się wnikliwe analizy postaci, istotna jest psychologiczna motywacja
działań bohaterów. Główna uwaga jest skupiona na analizie psychiki zbrodniarza.
Dostojewskiego uznaje się też za prekursora powieści modernistycznej wprowadza on do
utworu sny, halucynacje, psychoanalizę, interesuje go podświadomość jako sfera ludzkiej
psychiki. Klasyczna intryga kryminalna to planowanie zbrodni, czyn, śledztwo.
Powieść polifoniczna, za której trcę uważa się Dostojewskiego, rezygnuje z tradycyjnego
prowadzenia narracji. Pisarz głos oddaje bohaterom. Każdy z nich ma szan na wyrażenie
swoich racji, a narrator tych wypowiedzi nie komentuje i nie wartościuje, pozostawiając to
czytelnikowi. Bohaterów poznajemy dzięki ich wypowiedziom i działaniom. W ten sposób
utwór staje się wielką dyskusją, dialogiem, a autor pokazuje, że nie ma jednej prawdy o
człowieku
ZNACZENIE TYTUŁU