Information
AI Chat

Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập

Course

Triết học Mác Lênin

849 Documents

Students shared 849 documents in this course

University

Học viện Ngân hàng

Academic year: 2021/2022

Uploaded by:

Anonymous Student

This document has been uploaded by a student, just like you, who decided to remain anonymous.

Học viện Ngân hàng

Comments

Please sign in or register to post comments.

Related Studylists

Triết Triết Triết

Preview text

QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ ĐẤU TRANH CỦA CÁC MẶT ĐỐI LẬP

Bố cục

I, Giới thiệu thành viên

II, Tìm hiểu về quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập

III, Tổng kết

I, Giới thiệu thành viên nhóm

Nguyễn Bích Ngọc 4. Đỗ Hà Phương
Nguyễn Hồng Ngọc 5. Ngô Như Quỳnh
Lý Yến Nhi 6. Nguyễn Thanh Tâm

II, Tìm hiểu về quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập

1,Khái niệm:

Quy luật là gì?

Trước hết, quy luật là mối quan hệ phổ biến, khách quan, bản chất, bền vững, tất yếu

giữa các đối tượng nhất định tác động khi có các điều kiện phù hợp.

 Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập là “hạt nhân” của phép

biện chứng

2, Khái niệm mặt đối lập, mâu thuẫn biện chứng

Khái niệm mặt đối lập:

- M t đốối l p là các m t, nh ng thu c tnh, nh ng khuynh h ng v n đ ng trái ặ ậ ặ ữ ộ ữ ướ ậ ộ ng c ượ

nhau nh ng cùng tốồn t i khách quan trong t nhiên, xã h i và t duy.ư ạ ự ộ ư

Ví d :ụ

-H t nhân proton (+) và đi n t electron (-)ạ ệ ử

-Mối quan hệ giữa giai cấp thống trị và giai cấp bị trị trong xã hội xưa

Họ đối lập nhau về quyền lơi, ý chí. Hai giai cấp này luôn đấu tranh với nhau để bảo vệ quyền lợi của mình, luôn luôn tác động đến nhau.

Khái niệm mâu thuẫn biện chứng:

Mâu thuẫn biện chứng ( gọi tắt là mâu thuẫn ) là sự thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập.

Ví dụ: Chuyển hóa giữa đồng hóa và dị hóa trong cơ thể sinh vật.

+Đồng hóa là quá trình tổng hợp chất sống đặc trưng của cơ thể từ những chất đơn giản, đồng

thời tích lũy năng lượng( như quá trình làm mới lại, tái tạo lại các loại tế bào và mô của cơ thể đã bị phân hủy trong quá trình sống)

+Dị hóa là quá trình phân hủy một phần các chất sống phức tạp trong cơ thể thành các sản phẩm đơn giản, đồng thời và giải phóng năng lượng như quá trình oxy hóa chuyển hóa các chất hữu cơ phức tạp để sinh ra năng lượng, cung cấp cho tất cả hoạt động sống của cơ thể

+Đồng hóa và dị hóa vừa thống nhất, đấu tranh và chuyển hóa với nhau trong quá trình trao đổi chất của cơ thể. Trong mỗi tế bào chúng xảy ra đồng thời và liên quan mật thiết với nhauĩa là trong tế bào vừa có quá trình tổng hợp xây dựng cấu trúc tế bào, vừa có quá trình phân giải các chất để cung cấp năng lượng cho hoạt động sống của tế bào. Năng lượng giải phóng trong quá trình biến dị hóa được sử dụng trong quá trình tổng hợp. Không có đồng hóa cũng không có dị hóa. Ngược lại không có dị hóa thì sẽ không có năng lượng để thực hiện quá trình đồng hóa.

Tính chất của mâu thuẫn:

Tính khách quan: Mâu thuẫn là cái vốn có của bản thân các sự vật, hiện tượng, không phải đem từ bên ngoài vào.

Ví dụ Sự tiến hóa của giống loài không thể có nếu thiếu đi sự tác động qua lại giữa

biến dị và di truyền (Biến dị và di truyền cũng là hai quá trình diễn ra khách quan)

Tính phổ biến: Mâu thuẫn tồn tại trong mọi lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tư duy.

Ví dụ: Trong xã hội, mâu thuẫn được thể hiện ở sự đối kháng giữa giai cấp tư sản và vô

sản, giữa thống trị và bị trị, giữa bóc lột và bị bóc lột

Trong tư duy, đó là mâu thuẫn giữa chân lý và sai lầm, giữa tư tưởng tiến bộ và

tư tưởng lạc hậu

Tính đa dạng, phong phú: Mâu thuẫn có nhiều dạng, nhiều loại khác nhau, mỗi loại mâu thuẫn có những tính chất, vai trò khác nhau đối với sự vật.

+Mâu thuẫn đối kháng: là mâu thuẫn giữa các giai cấp, tập đoàn người, lực lượng, xu hướng xã hội... có lợi ích cơ bản đối lập nhau và không thể điều hòa được.

+Mâu thuẫn không đối kháng: là mâu thuẫn giữa các giai cấp, tâp đoàn người, lực lượng, xu hướng xã hội... có lợi ích không đối lập nhau nên là mâu thuẫn cục bộ, tạm thời.

3, Quá trình vận động của mâu thuẫn

-Mâu thuẫn là nguồn gốc, động lực của sự vận động và phát triển.

-Sự thống nhất của các mặt đối lập gắn liền với sự ổn định, sự đứng im tương đối của sự vật. Khi nào các mặt độc lập còn tồn tại trong thể thống nhất thì khi đó sự vật còn tồn tại. Vì vậy thống nhất có tính tương đối.

Ví dụ: Sự không tách rời, đòi hỏi có nhau giữa lực và phản lực

Không có lực hút thì không có lực đẩy

Không có đồng hóa thì không có dị hóa (thiếu một trong hai quá trình này thì

sinh vật sẽ chết)

-Quá trình đấu tranh giữa các mặt đối lập không ngừng diễn ra. Đấu tranh giữa các mặt đối lập làm cho bản thân các mặt đối lập đều biến đổi, dẫn đến mâu thuẫn ngày càng phát triển. Khi sự đấu tranh đó lên đến đỉnh điểm, các m,ặt đối lập xung đột gay gắt, chúng sẽ chuyển hóa cho nhau, mâu thuẫn được giải quyết, thể thống nhất cũ bị phá vỡ, sự vật cũ mất đi, sự vật mới ra đời. Vì vậy đấu tranh có tính tuyệt đối.

Ví dụ Các doanh nghiệp thay đổi thiết bị sản xuất để tăng năng suất để cạnh tranh với

đối thủ

-Mâu thuẫn cũng có quá trình vận động, phát triển:

Lúc mới xuất hiện, mâu thuẫn chỉ là sự khác nhau căn bản của các mặt đối lập nhưng theo khuynh hướng trái ngược nhau. Sự khác nhau đó ngày càng phát triển đi đến chỗ đối lập, rồi sau đó xung đột gay gắt. Khi hội đủ những điều kiện thích hợp, mâu thuẫn sẽ được giải quyết làm cho sự vận động và phát triển.

Ví dụ: mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản đã nảy sinh từ thời kì hợp tác đơn giản, sản xuất công xưởng và tồn tại ở đó lúc đầu dưới dạng khác biệt không bản chất, giữa một bên là thợ cả và bên kia là những thợ bạn và học việc. Trên thực tế, người học việc khi trải qua thời gian học nhất định, có thể trở thành thợ bạn, còn thợ bạn sau khi tích lũy được kinh nghiệm nhất định có thể trở thành thợ cả- chủ xưởng. Nhưng trong quá trình phát triển của sản xuất công xưởng trình tự quan hệ đó giữa thợ cả và thợ bạn không thể tự dưng trở thành thợ cả mà luôn dừng ở địa vị người phải phục tùng của người làm thuê. Sự khác biệt không bản chất giữa thợ cả, thợ bạn và người học việc giờ đây trỏ thành sự phát triển bản chất. Tiếp theo, sự thay thế sản xuất công xưởng bằng công trường thủ công, qua đó quan hệ đã chuyển từ khác biệt bản chất sang sự đối lập. Sau khi chuyển sang xưởng thủ công, chủ không trực tiếp tham gia sản xuất nữa mà sống trên lao động của công nhân làm thuê. Lợi ích của người chủ và công nhân làm thuê đã trực tiếp đối lập nhau. Sản xuất tư bản càng phát triển thì mâu thuẫn đó càng gia tăng gay gắt và đạt tới chín muồi, đòi hỏi được giải quyết thong qua cách mạng vô sản. Sau cách mạng vô sản từ giai cấp bị áp bức lên nắm quyền còn tư sản bị loại khỏi quyền lực và chuyển sang vị thế giai cấp phục tùng. Kết quả là thủ tiêu trạng thái xã hội cũ, hình thành trạng thái mới và cùng với đó là những mâu thuẫn mới.

4, Ý nghĩa của phương pháp luận

-Muốn nhận thức đúng sự vật, hiện tượng cần phát hiện ra những mâu thuẫn tồn tại trong bản thân nó.

-Khi phân tích mâu thuẫn, phải xem xét quá trình phát sinh, phát triển của từng mâu thuẫn, xem xét vai trò, vị trí và mối quan hệ của các mâu thuẫn, của từng mặt đối lập trong mâu thuẫn và điều kiện chuyển hóa lẫn nhau giữa chúng. Chỉ có như thế mới hiểu đúng mâu thuẫn của sự vật, hiểu đúng xu hướng phát triển và tìm tìm ra được những phương pháp để giải quyết mâu thuẫn.

-Cần phải nắm vững nguyên tắc giải quyết mâu thuẫn bằng đấu tranh giữa các mặt đối lập, không điều hòa mâu thuẫn cũng không nóng vội hay bảo thủ, bởi giải quyết mâu thuẫn còn phụ thuộc vào điều kiện đủ và chín muồi hay chưa.

5, Củng cố bài học

CÂU HỎI:

1) Tại sao tính thống nhất của các mặt đối lập lại có tính tương đối, tạm thời, thoáng

qua?

Was this document helpful?

Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập

Course: Triết học Mác Lênin

849 Documents

Students shared 849 documents in this course

University: Học viện Ngân hàng

Was this document helpful?

QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ ĐẤU TRANH CỦA CÁC MẶT ĐỐI LẬP

Bố cục

I, Giới thiệu thành viên

II, Tìm hiểu về quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập

III, Tổng kết

I, Giới thiệu thành viên nhóm

1. Nguyễn Bích Ngọc 4. Đỗ Hà Phương

2. Nguyễn Hồng Ngọc 5. Ngô Như Quỳnh

3. Lý Yến Nhi 6. Nguyễn Thanh Tâm

II, Tìm hiểu về quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập

1,Khái niệm:

Quy luật là gì?

Trước hết, quy luật là mối quan hệ phổ biến, khách quan, bản chất, bền vững, tất yếu

giữa các đối tượng nhất định tác động khi có các điều kiện phù hợp.

Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập là “hạt nhân” của phép

biện chứng

2, Khái niệm mặt đối lập, mâu thuẫn biện chứng

Khái niệm mặt đối lập:

-M t đốối l p là các m t, nh ng thu c tnh, nh ng khuynh h ng v n đ ng trái ng c ặ ậ ặ ữ ộ ữ ướ ậ ộ ượ

nhau nh ng cùng tốồn t i khách quan trong t nhiên, xã h i và t duy.ư ạ ự ộ ư

Ví d :ụ

-H t nhân proton (+) và đi n t electron (-)ạ ệ ử

-Mối quan hệ giữa giai cấp thống trị và giai cấp bị trị trong xã hội xưa