- Informacje
- Czat SI
Zagadnienia logika
Podstawy logiki (PSYC 213)
Dolnośląska Szkoła Wyższa
Polecane dla Ciebie
Komentarze
Inni studenci przeglądali również:
Inne powiązane dokumenty
Powiązane Studylist
Podstawy logiki (ćw)Przejrzyj tekst
1. Co to jest zdanie w sensie logicznym (sąd logiczny)?
Twierdzenie, asercja – zdanie, o którym można sensownie orzekać, że jest prawdziwe lub fałszywe. Jest zdaniem oznajmującym (nie pytającym i nie rozkazującym).
Np. „Każda krowa jest zielona” – zdanie logiczne o wartości 0 (fałsz).
Jest jednak wiele zdań, które mają gramatyczną formę zdań oznajmujących, ale nie nadają się na zdanie:
Prośby i rozporządzenia:
„Będę wam wdzięczny, jeśli zostawicie mnie w spokoju”; „Tutaj nie palimy”.
Performatywy – wypowiedzi sprawcze, za pomocą których dokonujemy różnorakich społecznych rytuałów:
„Nadaje Ci imię Stella Maris”;
„Ja Zuzanna biorę sobie Ciebie Józefie za męża i ślubuje Ci...”
Wypowiedzi ekspresywne – wyrażające czyjeś uczucia bądź subiektywne opinie:
„Prawdziwy mężczyzna nigdy się nie maże ani nie prosi o litość”
Fikcje literackie – narracje wyrażające nastrój:
„Idzie lasem owa zmora, co ma kibić piły, a zębami chłopców nęci i zna czar mogiły”
Polityczne hasła
„Nie ma wolności bez Solidarności i Lecha Wałęsy”
Funkcje zdaniowe
„Nie tylko A są B”; „(x + y) > z” (nie wiemy, co kryje się pod A i B)
2. Czym różnią się wypowiedzi niedostatecznie jasne od wypowiedzi mętnych?
Twierdzenia niespełniające wymogu jasności można podzielić na:
Wypowiedzi niedostatecznie jasne - możliwe do skorygowania lub dookreślenia
Wypowiedzi mętne - podatne na niemal niezliczoną ilość interpretacji i będące z reguły symptomem mętnego myślenia (nadawca sam nie wie co właściwie głosi, nie stara się czegoś adekwatnie uzasadnić lecz raczej zademonstrować bliżej nieokreślone osądy, poczucia – przez to niepodważalne)
3. Na czym polega amfibologia?
Wypowiedź wieloznaczna, może być rozumiana na co najmniej dwa sposoby, powstaje w skutek wady składni.
Np. Tabliczka z napisem „Stały nadzór kamer” – Nie wiadomo czy kamery nadzorują czy są nadzorowane.
„Jan sprzedał swój samochód wraz z Markiem i jego kolegą.”
„Sprzątnęłam dziś cały dom razem z mężem.”
4. Co to jest anakolut?
Błąd składniowy zniekształcający budowę zdania w taki sposób, że zanika związek logiczny między jego członami.
Np. „Idąc do szkoły, świeciło słońce.”
„Jan wszedł na lód i zaczął pękać.”
„Otwierając okno, zatrzasnęły się drzwi.”
5. Na czym polega elipsa (gr – brak)?
Wieloznaczność wyrażenia złożonego polegająca na „wypadnięciu” części zdania za względu na kontekst wypowiedzi lub sytuacje wypowiedzi.
Np. „Jan roztrwonił swój majątek i część żony.”
„Policjanta pogryzł kot. Straż miejsca go obezwładniła.”
6. Co to jest pleonazm? - Masło maślane.
Wyrażenie, w którym jedna część wypowiedzi zawiera treść występującą także w drugiej części zdania.
Np. Mokra woda, wielki olbrzym, pełny komplet, spadać w dół, kontynuować dalej, niemniej jednak, dzień dzisiejszy, potencjalne możliwości.
7. Co to jest prawda analityczna?
Rodzaj zdań, których prawdziwość można ustalić na podstawie analizy językowej bez konieczności odwoływania się do rzeczywistości pozajęzykowej.
Np. Nie ma części bez całości. Jeśli Jan jest ojcem Stefana, to Stefan jest jego ojcem. O ile Paweł jest sąsiadem Gawła, to Gaweł jest sąsiadem Pawła.
8. Co to jest fałsz analityczny?
Rodzaj zdań, których fałszywość można ustalić na podstawie analizy językowej bez konieczności odwoływania się do rzeczywistości pozajęzykowej. Zdania wewnętrznie sprzeczne.
implikatury ogólne - do ich zrozumienia nie jest potrzebna znajomość kontekstu (wystarczy świadomość, że mamy do czynienia z implikaturą)
implikatury szczegółowe - do ich zrozumienia konieczna jest znajomość kontekstu, w jakim zostały wypowiedziane
Np. zdanie W zeszłym tygodniu odpoczywałem. w dialogu: Czy przeczytałeś już "Wojnę i pokój"? - W zeszłym tygodniu odpoczywałem.
13. Na czym polega argumentum ad baculum?
"argument (odwołujący się) do kija"
Wywieranie presji na oponencie by zrezygnował ze swojego stanowiska.
14. Na czym polega argumentum ad carrotam?
"argument odwołujący się do marchewki"
Polega na złożeniu oponentowi obietnicy odniesienia korzyści materialnej jeśli zmieni stanowisko, nagroda w zamian za coś.
15. Na czym polega argumentum ad crumenam?
(chodzi o sakiewkę) klasyczne przekupstwo, z jednej strony obietnica korzyści w zamian za zmienienie stanowiska, lub traktowanie bogactwa jako dowód czyjejś wiarygodności.
16. Na czym polega argumentum ad misericordiam?
"argument (odwołujący się) do litości, współczucia, miłosierdzia"
Polega na wzbudzaniu w innej osobie uczuć litości i współczucia w celu pozyskania jej dla swojej racji. Np. Student nie zdał egzaminu. Prosi profesora, aby nie stawiał mu oceny niedostatecznej, gdyż byłby wtedy głęboko nieszczęśliwy.
17. Na czym polega argumentum ad hominem?
"argument (dostosowany) do człowieka"
Wypowiedź atakująca kogoś, nie sprawę. Polega na przetoczeniu na poparcie swojego stanowiska racji przyjętych przez stronę przeciwną.
Np. Uczniowie proszą nauczyciela biologii o zorganizowanie wycieczki do parku. Uzasadniając swoją prośbę argumentują, że sam nauczyciel uważa, że bezpośrednia obserwacja przyrody jest konieczna dla jej pełnego poznania.
18. Wyjaśnij pojęcie onus probandi? -ciężar dowodu
Określa kto i co ma wykazać z określonego faktu lub okoliczności faktycznej, z których wywodzone są skutki prawne przy użyciu dowodu.
Uniki ciężaru dowodu prowadzą do tego, by utrudnić stronie przeciwnej zgłaszanie obiekcji i zarazem zabezpieczyć się przed wymogiem argumentowania.
Szata rzekomej oczywistości- nawet dziecko to wie, to jasne jak słońce.
Onieśmiela adwersarza sprawiając wrażenie, że wysuwając wątpliwości okaże się ignorantem, ograniczonym umysłowo.
Osobiste gwarancje prawdy- głęboko wierzę, mogę państwa zapewnić.
Stawiają oponenta w niezręcznej sytuacji – musiałby nietaktownie podważyć czyjąś znajomość rzeczy, obiektywizm, trafność sądu.
19. Na czym polega argumentum ad feminam?
Argument odwołujący się do tego, że dyskutant jest kobietą, bezpodstawnie, dyskryminująco.
20. Na czym polega argument ,,słomianej kukły"?
Polega na zniekształceniu stanowiska (koncepcji, pomysłu, poglądu itp.) rozmówcy, a następnie krytykowaniu tej zniekształconej wersji.
21. Na czym polega argumentum ad vanitatem?
"argument odwołujący się do próżności"
Polega na wykorzystaniu próżności oponenta schlebiając mu.
Np. Dla nas, ludzi wykształconych, jest oczywiste, że... Pana głęboka znajomość rzeczy nie ulega najmniejszej wątpliwości...
Jako fachowiec doskonale wiesz, że... Jako człowiek inteligentny rozumiesz, że...
Odwoływanie się do solidarności grupowej.
Wykorzystywanie niechęci do niektórych zbiorowości i ideologii.
Przybieranie pozy prostaczka. Udawanie niewykształconego, biednego, gorszego, niechęć zrozumienia.
22. Na czym polega argumentum ad superbiam?
"argument odwołujący się do pychy"
Opiera się na nadmiernych uproszczeniach intelektualnych.
odwołanie się do autorytetu – zdania lepiej wiedzących, specjalistów, to mocne i poprawnie użyty argument za przyjęcie jakiegoś stanowiska, jeśli;
Autorytet – zostaje dokładnie wymieniony, a jego zdanie przytoczone w sposób wierny
Sąd wyznaczający dane stanowisko należy do dziedziny, w której opiniodawca jest rzeczywiście uznanym ekspertem
Opinii tej nie kwestionują inni uznani eksperci
Nie ma powodu powątpiewać w bezstronność eksperta
Polega się na powołaniu na jakiś autorytet, której druga strona nie uznaje lub z którym nie zgada się w danej kwestii ale nie śmie go zakwestionować wskutek skrępowania i poczuciem szacunku. Wiec jest prawdą.
Np. Osoba A jest autorytetem w kwestii S. Osoba A stawia stwierdzanie C na temat S.
27. Na czym polega argument ,,przez analogię" (per analogiam)?
Wnioskowanie z podobieństwa stanów faktycznych. Co jest prawdą (lub fałszem) w odniesieniu do jakiejś sfery jest też prawdą (lub fałszem) w odniesieniu do drugiego.
Wiele starszych pań, nie lubią, kiedy ktoś spoza rodziny mówi o nich ,,babciu’’, więc żadna starsza pani tego nie lubi.
28. Na czym polega argument ,,równej miary"?
Stosowany by podobne zjawiska traktować podobnie, w ten sam sposób, stosowanie tego argumentu ma na celu skłonienie adresata do zmienienia swojego rozumowania.
29. Na czym polega argument ,,równi pochyłej"?
Ukazuje łańcuch przyczynowo skutkowy, który doprowadza do negatywnych skutków. np.. Nie wpuszczajmy imigrantów, bo będzie ich coraz więcej, aż przejmą władzę w kraju.
30. Na czym polega błąd definiowania idem per idem?
Błąd logiczny, którym obarczona jest definicja danego wyrażenia niespełniająca kryterium komutacyjności (łac. to samo przez to samo"). Polega na użyciu w definiensie tego właśnie wyrażenia, które ma być zdefiniowane lub jakiegoś wyrażenia do niego podobnego. np. "Organizacje społeczne, to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne"
Występuje w dwóch postaciach: błędne koło bezpośrednie (Logika jest naukq o myśleniu zgodnym z zasadami logiki.") oraz błędne koto pośrednie (Logika jest to nauka o poprawnym myśleniu. Myślenie poprawne to myslenie logiczne").
31. Na czym polega błąd definiowania ignotum per ignotum?
Nieznane przez nieznane - błąd polegający na wyjaśnieniu jakiegoś wyrażenia za pomocą wyrażenia, które dla adresata jest niezrozumiałe.
Np. Glosator znaczy tyle co twórca glos." "Izoleucyna to aminokwas egzogenny o rozgałęzionym łańcuchu węglowym (...), syntetyzowany z pirogronianiu i 2-oksomaślanu."
32. Kiedy definicja jest za szeroka?
Zakres definiensa jest szerszy od zakresu definiendum tj. definicja za szeroka to taka w której powiedziano za mało".
Np. 1. Adwokat jest to osoba wykonująca zawód prawnika.
Błąd: za szeroki definiens - istnieją osoby wykonujące zawód prawnika, które nie są adwokatami,
np. prokurator czy sędzia.
- Krowa jest to ssak roślinożerny.
Błąd: za szeroki definiens-istnieją roślinożerne ssaki, niebędące krowami, np. Owca.
33. Kiedy definicja jest za wąska?
Zakres definiensa jest węższy od zakresu definiendum tj. definicja za wąska to taka w której powiedziano ,,za dużo".
Np. 1. Marynarz jest to osoba pływająca na statku handlowym.. Błąd: za wąski definiens- istnieją marynarze pływający np. na statkach pasażerskich, wojennych.
- Robotnik jest to pracownik fizyczny zatrudniony w przedsiębiorstwie państwowym. Błąd: za wąski definiens-istnieją pracownicy fizyczni zatrudnieni np. w przedsiębiorstwach prywatnych.
34. Co to jest definicja projektująca regulująca?
Definicja, która najczęściej koryguje jakąś wadę znaczeniową, głownie nieostrość lub niewyraźność. Celem definicji projektującej regulującej jest uściślanie wyrażeń językowych po to, by uniknąć nieporozumień, niezamierzonych interpretacji, mylnych wykładni i pojęciowych nadużyć.
Np. Młodociany to osoba, która w dniu dokonania wykroczenia nie ukończyła osiemnastego roku życia.
35. Co to jest definicja projektująca konstrukcyjna?
Wprowadza do języka zupełnie nowe słowo nowe i nadaje mu znaczenie, lub używa słowa zastanego już w języku, ale nadaje mu inne znaczenie, niż dotychczas używane. Np. Sygnalista to osoba nagłaśniająca działalność, która według niej jest najprawdopodobniej nielegalna lub nieuczciwa.
Zagadnienia logika
Kurs: Podstawy logiki (PSYC 213)
Uniwersytet: Dolnośląska Szkoła Wyższa
- Odkryj więcej od:
